Τα προϊόντα λεύκανσης δοντιών είναι άκρως δημοφιλή παγκοσμίως – δισεκατομμύρια ευρώ δαπανώνται ανά τον κόσμο σε λευκαντικές οδοντόκρεμες, λευκαντικές ταινίες κ.ά. Ωστόσο, παρότι αυτά τα προϊόντα μπορούν να προσφέρουν πιο «φωτεινά» χαμόγελα, φαίνεται ότι… ρίχνουν στο σκοτάδι την υγεία των δοντιών προκαλώντας τους βλάβες σε βάθος.
Το καταστρεπτικό υπεροξείδιο
του υδρογόνου
Σε τρεις νέες μελέτες, ερευνητές του Πανεπιστημίου Στόκτον στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι το υπεροξείδιο του υδρογόνου (κοινώς οξυζενέ), που αποτελεί το δραστικό συστατικό των ταινιών λεύκανσης των δοντιών οι οποίες πωλούνται σε φαρμακεία και σουπερμάρκετ, μπορεί να καταστρέψει την πλούσια σε πρωτεΐνες οδοντίνη, έναν ιστό που βρίσκεται κάτω από το πρώτο προστατευτικό στρώμα αδαμαντίνης. Οι μελέτες που διεξήχθησαν στο εργαστήριο της Κέλι Κίναν, αναπληρώτριας καθηγήτριας Χημείας στο Πανεπιστήμιο Στόκτον, παρουσιάστηκαν από συνεργάτες της κατά το ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας που έλαβε χώρα στο πλαίσιο του συνεδρίου Πειραματικής Βιολογίας στο Ορλάντο της Φλόριδας από τις 6 ως τις 9 Απριλίου. Τα δόντια μας αποτελούνται από τρία στρώματα: το εξωτερικό στρώμα είναι αυτό της αδαμαντίνης. Κάτω από την αδαμαντίνη υπάρχει το στρώμα της οδοντίνης και κάτω από αυτό υπάρχει συνδετικός ιστός που ενώνει τις ρίζες του δοντιού με τα ούλα. Οι περισσότερες μελέτες που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα σχετικά με την επίδραση των ταινιών λεύκανσης στα δόντια είχαν επικεντρωθεί στην αδαμαντίνη, η οποία περιέχει πολύ λίγες πρωτεΐνες. Η μελέτη της καθηγήτριας Κίναν και της ομάδας της επικεντρώθηκε στην οδοντίνη, η οποία αποτελεί τον κύριο «κορμό» του δοντιού και περιέχει υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών και ιδίως κολλαγόνου.
«Κατακερματισμός»
του κολλαγόνου
Είναι ήδη αποδεδειγμένο ότι το υπεροξείδιο του υδρογόνου μπορεί να εισχωρήσει τόσο στην αδαμαντίνη όσο και στην οδοντίνη. Προηγούμενη έρευνα της συγκεκριμένης ερευνητικής ομάδας είχε δείξει ότι το κολλαγόνο στο στρώμα της οδοντίνης μειώνεται όταν στα δόντια τοποθετούνται λευκαντικές ταινίες. «Θελήσαμε να ανακαλύψουμε περαιτέρω τι ακριβώς προκαλεί το υπεροξείδιο του υδρογόνου στο κολλαγόνο. Χρησιμοποιήσαμε ολόκληρα δόντια στις μελέτες μας και επικεντρωθήκαμε στην επίδραση που έχει το υπεροξείδιο του υδρογόνου στις πρωτεΐνες» εξήγησε η δρ Κίναν.
Μέσα από τις νέες μελέτες τους οι ερευνητές κατάφεραν να αποδείξουν ότι όταν το κολλαγόνο της οδοντίνης εκτίθεται στο υπεροξείδιο του υδρογόνου «σπάει» σε μικρά κομμάτια. Σε επιπρόσθετα πειράματα, η ερευνητική ομάδα εξέτασε καθαρό κολλαγόνο στο οποίο προσέθεσε υπεροξείδιο του υδρογόνου και στη συνέχεια ανέλυσε την πρωτεΐνη με χρήση μιας εργαστηριακής τεχνικής ηλεκτροφόρησης γέλης – η συγκεκριμένη τεχνική επιτρέπει την οπτικοποίηση των πρωτεϊνών.
«Τα ευρήματά μας έδειξαν ότι η προσθήκη στο κολλαγόνο υπεροξειδίου του υδρογόνου σε συγκεντρώσεις παρόμοιες με εκείνες που περιέχονται στις λευκαντικές ταινίες είναι αρκετή ώστε να κάνει το κολλαγόνο να εξαφανιστεί, κάτι το οποίο πιθανώς συμβαίνει εξαιτίας του κατακερματισμού της πρωτεΐνης σε πολλά μικρά κομμάτια» σημείωσε η δρ Κίναν.
Μόνιμη η καταστροφή;
Οι ερευνητές τονίζουν πως στα πειράματά τους δεν ασχολήθηκαν με το αν το κολλαγόνο και άλλες πρωτεΐνες των δοντιών μπορούν να αναγεννηθούν, γεγονός που σημαίνει ότι παραμένει άγνωστο αν η καταστροφή στα δόντια είναι μόνιμη. Το επόμενο βήμα τους είναι να χαρακτηρίσουν περαιτέρω τα πρωτεϊνικά κομμάτια που δημιουργούνται όταν το κολλαγόνο δέχεται την επίδραση του υπεροξειδίου του υδρογόνου καθώς και να προσδιορίσουν αν το δραστικό συστατικό των λευκαντικών ταινιών έχει την ίδια επίδραση και σε άλλες πρωτεΐνες των δοντιών.
