Εδώ και αρκετά χρόνια η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί να είναι η παγκόσμια ημέρα DNA. Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας δεν είναι τυχαία: στις 25 Απριλίου 1953 δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Νature» το άρθρο των νεαρών τότε Γουότσον και Κρικ (James Watson και Francis Crick) στο οποίο περιγραφόταν η δομή της διπλής έλικας. Στο μονοσέλιδο και κάτι άρθρο υπήρχε σχεδιασμένη η έλικα που τα επόμενα χρόνια έμελλε να γίνει το πλέον αναγνωρίσιμο χημικό μόριο. Παράλληλα, η συνειδητοποίηση ότι η μία αλυσίδα της έλικας λειτουργεί ως μήτρα για τη σύνθεση της άλλης υπήρξε η βάση για τη μετέπειτα ανάπτυξη της μοριακής βιολογίας και όχι μόνο. Στην πραγματικότητα δεν θα είχαμε φτάσει σήμερα να απολαμβάνουμε τα πρώτα οφέλη της εξατομικευμένης ιατρικής, ούτε να προσδοκούμε σε ακόμη περισσότερα χωρίς την κατανόηση της δομής του DNA και των όσων αυτή η δομή εξασφαλίζει.
Σκεφτείτε το: τι είναι το DNA που κουβαλά ο καθένας από εμάς σε κάθε κύτταρό του; Είναι ένα ανθεκτικότατο μόριο το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως οδηγία για τη δημιουργία μας αμέσως μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου της μητέρας μας από ένα σπερματοζωάριο του πατέρα μας και το οποίο εμπεριέχει κωδικοποιημένη την πληροφορία για τη σύνθεση των πρωτεϊνών που χρειάζεται κάθε κύτταρό μας κάθε στιγμή, αλλά και για τη σύνθεση του εαυτού του. Ετσι, εξασφαλίζεται η διαιώνισή του και ταυτόχρονα και η δική μας: όπως πήραμε DNA από τους γονείς μας, δίνουμε DNA για να γεννηθούν τα δικά μας παιδιά και από αυτά, χάρη στο DNA, θα γεννηθούν τα εγγόνια μας. Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε το DNA σαν μια αόρατη κλωστή που συνδέει τον καθέναν από εμάς με τους προγόνους και τους απογόνους του.
Και όταν λέμε «προγόνους» δεν εννοούμε μόνο τους παππούδες και τους προπαππούδες μας. Η αλυσίδα του DNA είναι αδιάρρηκτη και πηγαίνει πολύ πίσω: στους πρώτους ανθρώπους που άφησαν την Αφρική για να αποικίσουν την Ευρασία, στα πρώτα ανθρωποειδή, στον κοινό μας πρόγονο με τα πρωτεύοντα θηλαστικά και πάει λέγοντας μέχρι τους πρώτους μονοκύτταρους οργανισμούς. Ναι, η πορεία ήταν μακρά, ναι, μιλούμε για δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά η αόρατη κλωστή ήταν πάντα παρούσα. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη για τη θεωρία της Εξέλιξης (η οποία διατυπώθηκε από τον Κάρολο Δαρβίνο τον 19ο αιώνα) από το γεγονός ότι το DNA υπήρχε και υπάρχει παντού και λειτουργεί πάντα με τον ίδιο τρόπο: ήταν το μόριο της κληρονομικότητας για τους δεινοσαύρους και τους τριλοβίτες, παραμένει το μόριο της κληρονομικότητας για ό,τι είναι ζωντανό πάνω στη Γη, από βακτήρια έως φάλαινες.
Μπορεί οι παγκόσμιες ημέρες να ακούγονται (και σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι) λίγο μπανάλ, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε όλοι λόγο να γιορτάσουμε. Και τον έχουμε μέσα μας, σε κάθε κύτταρό μας!
