Οι εικόνες από την Παναγία των Παρισίων να φλέγεται, πέρα από το πρώτο αίσθημα λύπης, ξαναβάζουν τους ανθρώπους στις διαστάσεις μας. Υπενθυμίζουν με αυτόν τον ξαφνικό και βίαιο έστω τρόπο πως τίποτα από τα ανθρώπινα δεν είναι αιώνιο. Τίποτα από ό,τι φτιάχνουμε δεν πρόκειται να μείνει για πάντα. Η γέννησή του περιέχει εξαρχής και τον θάνατό του. Λίγα χρόνια, πολλά ή πάρα πολλά, έχει ένα πέρας. Και η ιστορική, συναισθηματική, καλλιτεχνική, θρησκευτική ή επιστημονική του αξία παραμένει αξία μόνο για τους ανθρώπους ενός συγκεκριμένου χρονικού εύρους.
Σε μερικές εκατοντάδες χρόνια είναι πιθανό – μάλλον σίγουρο – πως θα καταρρεύσει ο Παρθενώνας και αυτό μπορεί τότε να μη σημαίνει τίποτα για όσους θα τον βλέπουν να ξαναγίνεται μαρμαρόσκονη.
Οι τότε κάτοικοι αυτής της πόλης να μην αισθάνονται ούτε κάποια οριστική ρήξη με την Ιστορία και το παρελθόν τους, αλλά ούτε καν λύπη για την απώλεια ενός αισθητικού επιτεύγματος. Μπορεί να έχει αλλάξει τόσο πολύ ο κώδικας της αισθητικής που να τους καθαρίζει και το τοπίο η εξαφάνισή του.
Ομως όλα αυτά δεν έχουν κανέναν λόγο να μας αφορούν. Εμάς, που ζούμε σε αυτά τα χρόνια, και εννοώ όχι μόνο το αυστηρό σήμερα αλλά και τους γειτονικούς αιώνες. Για εμάς αυτό είναι το πάντα, το μόνο πάντα που θα ζήσουμε και έτσι πρέπει να του φερόμαστε. Να διαφυλάττουμε ό,τι σπουδαίο μας παραδόθηκε και αν δεν μπορούμε να το πολλαπλασιάσουμε τουλάχιστον να μην το διαιρέσουμε.
Τα κλάματα των Παριζιάνων είναι τόσο αληθινά σαν τα κλάματα για τον χαμό ενός δικού σου ανθρώπου. Που ήξερες πολύ καλά πως θα πεθάνει κάποτε αλλά ο θάνατος δεν έχει λόγο να σε αφορά όσο ζεις. Οι άνθρωποί μας, τα αισθήματά μας, τα τραύματά μας, οι νίκες μας, είναι το μόνο «για πάντα» που θα ζήσουμε και άλλο δεν έχει.
Οσο κι αν είναι πολύ βοηθητικό και παρήγορο σε πολλές καταστάσεις να βλέπεις τη μεγάλη εικόνα και να μην κολλάς στον πλακούντα ενός επώδυνου «τώρα» και να παίρνεις απόσταση για να βλέπεις τις πραγματικές διαστάσεις ενός προβλήματος που δεν είναι τόσο θεόρατο και ανυπέρβλητο όσο νομίζεις, άλλο τόσο απαραίτητο είναι να μη γίνεσαι ένα ακυβέρνητο μπαλόνι στον ουρανό αλλά ένα ενεργό μέλος της εποχής σου, του μόνου χρόνου που θα ζήσεις.
Η Παναγία των Παρισίων, ο Παρθενώνας και τόσα άλλα σύγχρονα και αρχαία είναι τα μπάζα σε ένα μακρινό μέλλον από τα οποία θα συλλέξουν υλικά οι πολύ επόμενοι για να φτιάξουν τα δικά τους μνημεία αναφοράς. Δεν πρόκειται τίποτα να σπάσει αυτή τη διαδοχή. Ομως όταν αυτό το γκρέμισμα γίνεται μπροστά στα μάτια σου, δεν φιλοσοφείς, θρηνείς.
ΥΓ.: Εχω καθίσει στην άκρη του δρόμου, έχω ανάψει τσιγάρο και έχω χαθεί για κάνα μισάωρο για το κλείσιμο συγκεκριμένης ταβέρνας και το γκρέμισμα συγκεκριμένου περιπτέρου. Δεν ήταν μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, αλλά κάτι περισσότερο.
Ο κ. Οδυσσέας Ιωάννου είναι συγγραφέας – στιχουργός.
