Δεν είναι ακτιβιστές, δεν είναι «εναλλακτικοί», ούτε «πράσινοι», ούτε βέβαια αντικαπιταλιστές ή εχθροί των επιχειρήσεων. Είναι οι επικεφαλής δύο μεγάλων κεντρικών τραπεζών που υπογράφουν μια ανοικτή επιστολή-έκκληση προς τις μεγάλες εισηγμένες επιχειρήσεις, προειδοποιώντας για τους κινδύνους που εγκυμονεί για την παγκόσμια οικονομία η κλιματική αλλαγή.
Οι διοικητές της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ και της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό προειδοποιούν ανοικτά ότι «αν κάποιες επιχειρήσεις και βιομηχανίες δεν καταφέρουν να προσαρμοστούν σε αυτόν τον νέο κόσμο, θα πάψουν να υπάρχουν».
Την επιστολή συνυπογράφει επίσης ο πρόεδρος του Δικτύου για το Πρασίνισμα του Χρηματοοικονομικού Συστήματος (Network for Greening the Financial System ή NGFS). Πρόκειται για μια συνεργασία για το περιβάλλον 34 κεντρικών τραπεζών που δημιουργήθηκε το 2017 και στην οποία η Τράπεζα της Αγγλίας είναι ιδρυτικό μέλος.
Κλίμα και οικονομία
Το ότι η οικονομία είναι «κλίμα» είναι γνωστό τοις πάσι. Οι παροικούντες την (οικονομική) Ιερουσαλήμ, όμως, αναφέρονται στο κλίμα με τη μεταφορική του έννοια. Εννοούν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατεί και επηρεάζει την οικονομική συμπεριφορά των ανθρώπων, ενώ διαμορφώνει ταυτόχρονα και την επικρατούσα πραγματικότητα σε μια επιχείρηση, αγορά ή οικονομία.
Οι Κάρνεϊ και Βιλερουά ντε Γκαλό όταν αναφέρονται στο κλίμα κυριολεκτούν. Κάνουν λόγο, για παράδειγμα, για τις «καταστροφικές επιπτώσεις» που ήδη έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή στον πλανήτη. Και αναφέρουν ως παραδείγματα τα «πρωτοφανή κύματα καύσωνα στη Βόρεια Αμερική, τους καταστροφικούς τυφώνες στη Νοτιοανατολική Ασία, τις ξηρασίες στην Αφρική και στην Αυστραλία».
«Τα φαινόμενα αυτά καταστρέφουν τις δημόσιες υποδομές και τις ιδιωτικές περιουσίες, έχουν αρνητικό αντίκτυπο για τη δημόσια υγεία, πλήττουν την παραγωγικότητα και καταστρέφουν τον πλούτο του πλανήτη» σημειώνουν στην επιστολή οι δύο κεντρικοί τραπεζίτες. Και προειδοποιούν ότι, αν συνεχιστούν και ενταθούν τα κλιματικά αυτά φαινόμενα, θα προκαλέσουν «κύματα μαζικής μετανάστευσης, πολιτική αποσταθεροποίηση και συγκρούσεις».
«Κλειδί» η μεταβατική περίοδος
Ο Γάλλος Βιλερουά ντε Γκαλό και ο Καναδός (και πολιτογραφηθείς Βρετανός) Κάρνεϊ αναφέρονται στην υπογραφή της Συμφωνίας για το Κλίμα στο Παρίσι το 2015 από τους πολιτικούς ηγέτες όλου του κόσμου, που έθεσε ως στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ώστε να περιοριστεί η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου – ως γνωστόν, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία.
«Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα υποχώρησαν κατά 45% από το 2010 και ο στόχος είναι να γίνουν μηδενικές το έτος 2050. Αυτό προϋποθέτει, όμως, μια μαζική ανακατανομή του κεφαλαίου» σημειώνεται στην επιστολή. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή και «επείγουσα δράση», όπως διαπιστώνει άλλωστε και έρευνα του NGFS, ώστε η μεταβατική περίοδος έως το 2050 να μην έχει επιπτώσεις στη δημοσιονομική σταθερότητα και στην ευρύτερη οικονομία.
«Η ταχύτητα και η ορθή διαχείριση του χρόνου διαδραματίζουν κεφαλαιώδη ρόλο κατά τη μεταβατική περίοδο κατάργησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Απαιτούνται μέτρα για την αντικατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων υποδομών και τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους σε λογικά επίπεδα» τονίζουν οι Κάρνεϊ και Βιλερουά ντε Γκαλό.
Εξυπακούεται ότι οι επιχειρήσεις κατά τη μεταβατική αυτή περίοδο θα πρέπει να εκμεταλλευθούν τον χρόνο για να προσαρμοστούν σταδιακά. Διαφορετικά κινδυνεύουν «να πάψουν να υπάρχουν», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.
Συνεργασία για την επιβίωση
Οι δύο τραπεζίτες προτείνουν εν προκειμένω στις επιχειρήσεις «να υιοθετήσουν σε ημερήσια βάση πρακτικές ελέγχου και εποπτείας του οικονομικού ρίσκου με ταυτόχρονη σύνδεσή του με το περιβάλλον, να λάβουν μέτρα ενίσχυσης της οικονομικής τους βάσης και να εντείνουν σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου τους ελέγχους διαχείρισης κινδύνων». Με πιο απλά λόγια, όπως σημειώνει το BBC, «οι επιχειρήσεις εκείνο που επείγει να πράξουν είναι να εντάξουν την κλιματική αλλαγή στον ημερήσιο σχεδιασμό της λειτουργίας τους».
Ασφαλώς στη διαδικασία αυτή σημαίνοντα ρόλο θα διαδραματίσουν και οι κεντρικές τράπεζες. Ομως, πρωταρχική είναι η σύσφιγξη της συνεργασίας του ευρύτερου οικονομικού και επιχειρηματικού τομέα με την ανταλλαγή πληροφόρησης και εμπειριών από την προσπάθεια μετάβασης σε μια εποχή δίχως εκπομπές αερίων που καταστρέφουν τον πλανήτη – σε μια εποχή κατάργησης της χρήσης υδρογονανθράκων δηλαδή. Οι δύο τραπεζίτες σε συνεργασία με το NGFS ζητούν επίσης από τις ρυθμιστικές αρχές κάθε χώρας να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις υιοθετώντας προτεραιότητες και συστήματα ταξινόμησης που «θα δείχνουν με σαφήνεια ποιες οικονομικές δραστηριότητες συμβάλλουν στην ομαλή μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα».
Κάρνεϊ και Βιλερουά ντε Γκαλό κλείνουν την επιστολή τους σημειώνοντας ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και ως εκ τούτου απαιτεί «παγκόσμιες λύσεις». Αυτές οι λύσεις, όμως, μπορούν να προκύψουν μόνο μέσα από τη συνεργασία κυβερνήσεων, κεντρικών τραπεζών, εθνικών εποπτικών αρχών και επιχειρήσεων. «Πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι και συνεργατικοί. Το σύνολο του ευρύτερου οικονομικού τομέα έχει πρωταρχικό ρόλο στον αγώνα για τη σωτηρία του πλανήτη» τονίζουν.
