Αποκαλυπτικά στοιχεία για το τέλμα στο οποίο έχουν περιέλθει η οικονομία και η επιχειρηματικότητα καταγράφονται σε μελέτη της PWC με την οποία επιχειρεί μια χαρτογράφηση της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος της μελέτης: «10 χρόνια κρίσης: η οικονομία συρρικνώθηκε αλλά δεν μεταρρυθμίστηκε».
Οπως επισημαίνει η μελέτη, σε επιχειρηματικό επίπεδο, η λίστα των top 10 εταιρειών παραμένει σχεδόν ίδια με κάποιες μικρές μετακινήσεις και την αποχώρηση ενός μόνο παίκτη με αντίστοιχη είσοδο νέου.
Ως πρώτη αντίδραση στη μειωμένη ζήτηση της αγοράς και στη συμπίεση του κύκλου εργασιών, οι επιχειρήσεις προέβησαν στη μείωση των λειτουργικών εξόδων κατά 11% και των επενδύσεων κατά 57%, προσαρμόζοντας το λειτουργικό τους μοντέλο και αυξάνοντας τη ρευστότητα κατά 3 δισ. στη διάρκεια της κρίσης.
Ενώ η κερδοφορία των επιχειρήσεων μειώθηκε αρχικά, κατέληξε να ανακάμπτει σε προ κρίσης επίπεδα. Οι επιχειρήσεις επεκτάθηκαν σε νέες αγορές και αύξησαν τις εξαγωγές τους κατά 12 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η οικονομική δραστηριότητα μετατοπίστηκε σε χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας κλάδους, όπως για παράδειγμα η μετακίνηση από τις υπηρεσίες και τις κατασκευές σε κλάδους όπως η βιομηχανία και ο τουρισμός.
Οι εταιρείες Ζombies παρουσιάζουν ανθεκτικότητα κατέχοντας μερίδιο της τάξης του 26% επί του συνόλου των επιχειρήσεων που επιβίωσαν, με δάνεια που αγγίζουν τα 15 δισ. και οφειλές προς τρίτους ύψους 10 δισ. ευρώ.
Ακριβά δάνεια
Μία από τις βασικές συνέπειες της κρίσης είναι η αύξηση του κόστους κεφαλαίου. Το συγκεκριμένο οδήγησε σε σημαντική αλλαγή στη χρηματοδότηση, αυξάνοντας το ρίσκο και λειτουργώντας αποτρεπτικά για τις επενδύσεις, κρατώντας παράλληλα την ευθυγράμμιση με τις νέες τεχνολογίες και την Ερευνα και Ανάπτυξη (R&D) σε χαμηλά επίπεδα.
Κατά τα έτη 2013 έως 2016 οι δυνατότητες δανεισμού ήταν υψηλότερες σε σχέση με τις πραγματοποιηθείσες επενδύσεις, επιβεβαιώνοντας την ανησυχία των επιχειρήσεων για το μέλλον.
Σε γενικές γραμμές, η κρίση οδήγησε τις ελληνικές επιχειρήσεις να περιορίσουν τα μακροπρόθεσμα πλάνα τους, να αυξήσουν τη ρευστότητά τους, να μειώσουν τα λειτουργικά τους κόστη και να υιοθετήσουν μια πιο επιφυλακτική στάση απέναντι στις μεγάλες επενδύσεις.
Βγαίνοντας όμως από την κρίση, οι ελληνικές επιχειρήσεις χρειάζεται να επιλέξουν τη στρατηγική που θα ακολουθήσουν για να αυξήσουν την αξία της επιχείρησής τους, είτε επιταχύνοντας την ανάπτυξή τους είτε βελτιώνοντας τα περιθώρια κέρδους τους.
Ο Κυριάκος Ανδρέου, Partner και Advisory Leader PwC Ελλάδας, δήλωσε σχετικά: «Ο επαναπροσδιορισμός του ελληνικού οικονομικού μοντέλου αποτελεί μονόδρομο. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητη η υιοθέτηση στρατηγικών, ικανών να δώσουν ώθηση στη βιώσιμη ανάπτυξη για το σύνολο της οικονομίας. Τέτοιες στρατηγικές περιλαμβάνουν την κατάλληλη διαχείριση των εταιρειών «zombies» παράλληλα με την εκκαθάριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων από το τραπεζικό σύστημα. Ταυτόχρονα, η χώρα χρειάζεται να αναπτύξει το δικό της θετικό αφήγημα που θα οδηγήσει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης και την προσέλκυση επενδύσεων».
Ο Κώστας Μητρόπουλος, εντεταλμένος σύμβουλος PwC Ελλάδας, σχολίασε: «Η κρίση δεν έφερε τεκτονικές αλλαγές στη δομή της οικονομίας. Η συρρίκνωση των μέσων μεγεθών των εταιρειών, η έλλειψη επενδύσεων και η μόνιμη παρουσία Zombies οδήγησε σε μια απλούστερη και χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας οικονομία. Παρότι πάνω από 2.000 εταιρείες μπορούν να προσελκύσουν κεφάλαια για επενδύσεις, οι ρυθμοί παραμένουν χαμηλοί και ο μετασχηματισμός της οικονομίας πολύ αργός. Χρειάζεται ένα σοκ στρατηγικής και πολιτικής για να επιταχύνει».
