Οι αντιπαραθέσεις μεταξύ υποψηφίων από την ίδια πολιτική παράταξη είναι κάτι πολύ συνηθισμένο στα κοινοβουλευτικά κόμματα. Είτε μιλάμε για δημόσιες διαφωνίες, είτε για κάθε λογής «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη» τα παραδείγματα είναι πολλά. Ιδίως όταν η εκλογή στηρίζεται στον σταυρό προτίμησης.
Μάλιστα, οι εκπρόσωποι της φιλελεύθερης ιδεολογίας θα υπογράμμιζαν ότι η θεμιτή ατομική φιλοσοφία αποτελεί κίνητρο για την ατομική και κοινωνική πρόοδο και άρα πρέπει να ενθαρρύνεται.
Εξαίρεση σε αυτό αποτέλεσε ιστορικά η Αριστερά. Πιο έντονη εκεί η συλλογικότητα και αίσθηση της πειθαρχίας στον κοινό σκοπό. Οι υποψήφιοι ορίζονταν με συλλογικές αποφάσεις, συχνά – ιδίως στην παράδοση του ΚΚΕ, λιγότερο στο Συνασπισμό / ΣΥΡΙΖΑ – κυριαρχούσε η συμφωνημένη «γραμμή» σταυροδοσίας και γενικά θεωρούνταν καταδικαστέα η προσωπική φιλοδοξία.
Μόνο μετά το 2012 και την προοπτική ανόδου στην εξουσία φάνηκαν τέτοια σημάδια στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, αν και ο μεγάλος αριθμός βουλευτικών εδρών έδωσε αρκετά περιθώρια για να χωρέσουν όλοι.
Προσωπικές κόντρες στο δρόμο για τις Βρυξέλλες
Όμως, τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Φαίνεται ότι και στον ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να μιμηθούν τις συγκρούσεις ατομικών στρατηγικών.
Γύρω από τις ευρωεκλογές είχαν καταγραφεί προβλήματα και το 2014. Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για σταυροδοσία πανελλαδική που κατεξοχήν ευνοεί προβεβλημένα στελέχη και με πρόσβαση στα ΜΜΕ. Μόνο που αυτό ισχύει για αρκετούς υποψηφίους.
Αυτό εξηγεί γιατί υπήρξε τόσος θόρυβος για τη συνάντηση του υποψήφιου ευρωβουλευτή Παναγιώτη Κουρουμπλή με τον μητροπολίτη Αμβρόσιο.
«Ο κ. Κουρουμπλής διέπραξε ένα ολέθριο λάθος, μας εξέθεσε όλους, θα έπρεπε να αναλάβει τις ευθύνες του είτε παραιτούμενος είτε αναγνωρίζοντας το λάθος του», έσπευσε να δηλώσει ο συνυποψήφιός του Στέλιος Κούλογλου, ενώ δηλώσεις έκαναν και οι συνυποψήφιοί του Γιάννης Μουζάλας, Σπύρος Δανέλλης και Δημήτρης Παπαδημούλης. Μάλιστα, ο γραμματέας του κόμματος Πάνος Σκουρλέτης έδωσε στη δημοσιότητα διάλογο που είχε με τον κ. Κουρουμπλή για να δείξει ότι όντως αποκηρύσσονται οι δηλώσεις του.
Προφανώς και η συνάντηση του Κουρουμπλή και Μητροπολίτη Αμβρόσιου είναι έξω από την κεντρική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ που σήμερα κατεβαίνει με βάση γραμμή το όχι στην ακροδεξιά.
Όμως, είναι προφανές ότι ο θόρυβος που προκλήθηκε δεν είναι άσχετος από το γεγονός ότι οι συνυποψήφιοί του για την Ευρωβουλή φοβούνται ότι ο έμπειρος βουλευτής και πρώην υπουργός θα μπορούσε να διεκδικούσε σημαντικό αριθμό σταυρών.
Η αντιπαράθεση για τον Νίκο Παππά
Από την άλλη η αντιπαράθεση γύρω από τον Νίκο Παππά και την εμπλοκή του στην υπόθεση Πετσίτη εντάσσεται και αυτή στη λογική της διαμόρφωσης συσχετισμών για τπν μετεκλογικό ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Νίκος Παππάς, που είχε βρεθεί στο στόχαστρο και στο παρελθόν για τον τρόπο που λειτουργούσε ως εσωκομματικός πόλος εξουσίας κοντά στον πρωθυπουργό, σήμερα δέχεται πλήθος εσωκομματικών βελών.
Αυτές δεν αποτυπώνουν πάντα την προσπάθεια να διασωθεί το «ηθικό πλεονέκτημα» της αριστεράς που το υπονομεύουν σήμερα οι πληροφορίες για τον κ. Πετσίτη και την πιθανή ύπαρξη διαδρομών «μαύρου πολιτικού χρήματος», αλλά και πιο άμεσες εσωκομματικές επιδιώξεις.
Για παράδειγμα η έμμεση αποκήρυξη από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δ. Τζανακόπουλο, που ανήκει στην «ανερχόμενη» γενιά στελεχών που είναι κοντά στον Αλέξη Τσίπρα, δεν είναι άσχετη από την έρπουσα αντιπαράθεση για το ποια στελέχη θα αποτελούν πραγματικά την πρώτη γραμμή κρούσης του πρωθυπουργό, έναν ρόλο που κυρίως θεωρούσε κατοχυρωμένο για τον εαυτό του ο υπουργός ψηφιακής πολιτικής.
Αντίστοιχα, μπορεί κανείς να δει και τον τρόπο που και άλλα στελέχη έσπευσαν να ασκήσουν κριτική στον Νίκο Παππά, όπως έκαναν για παράδειγμα ο πρώην και ο νυν γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Ρήγας και Πάνος Σκουρλέτης αντίστοιχα.
Και το λέμε αυτό, γιατί δεν έχουμε εδώ να κάνουμε με τις παραδοσιακές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της αριστεράς που συνήθως έχουν το χαρακτήρα πολιτικών και ιδεολογικών αντιπαραθέσεων και όπου τα μεμονωμένα πρόσωπα δρούσαν κυρίως ως εκπρόσωποι διαφορετικών ρευμάτων.
Εδώ έχουμε να κάνουμε, όλο και περισσότερο, με την αντιπαράθεση ανάμεσα σε εσωκομματικούς βαρόνους με ορίζοντα τα παιχνίδια εξουσία που είναι ενδημικά στα κόμματα διακυβέρνησης.
Η εξουσία διδάσκει τους τρόπους τους
Είναι σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, στο σύνολό του και όχι απλώς ο Αλέξης Τσίπρας, έμαθε «να γράφει και με το δεξί». Και βέβαια δάσκαλος δεν ήταν ο Πάνος Καμμένος, αλλά η ίδια η πραγματικότητα της διαχείρισης κυβερνητικής εξουσίας.
Φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έμαθε μόνο να εφαρμόζει μνημόνια, να κάνει ιδιωτικοποιήσεις ή να προσελκύει επενδυτές. Έμαθε και την αντίληψη τα εσωκομματικής ζωής ως διαρκή πάλη εξουσίας, ως ένα διαρκές εσωκομματικό Game of Thrones, όπως αυτό που βλέπουμε εδώ και δεκαετίες στα παραδοσιακά «αστικά κόμματα».
Μπορεί αυτό προς το παρόν να μην αφορά τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα, που δεν κινδυνεύει να δει τη θέση του να αμφισβητείται, αλλά αφορά τα υπόλοιπα στελέχη που πρέπει να συγκρουστούν μεταξύ τους στη «μάχη του σταυρού» ή στη μάχη της πρόσβασης στα μεγάλα ΜΜΕ, ή στη διεκδίκηση των υπουργικών θώκων που εξασφαλίζουν και ανάλογη προβολή.
Άλλωστε, είναι προφανές ότι στην εποχή που ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδεχτεί ότι η αριστερή πολιτική περιορίζεται στο συνδυασμό της μνημονιακής λιτότητας με επιμέρους μέτρα «κοινωνικής ευαισθησίας» (όπου και όταν το επιτρέπουν οι «θεσμοί»), δεν υπάρχουν και πολλά περιθώρια για «στρατηγικές» ιδεολογικές αντιπαραθέσεις.
Όμως, όπως συμβαίνει με τα κόμματα διακυβέρνησης, υπάρχει αρκετό περιθώριο για «ατομικές στρατηγικές» και την κάποτε καταδικαστέα ατομική φιλοδοξία.
