Στις στέγες των υψηλότερων κτιρίων στην Ταζούρα, ένα στρατιωτικό συγκρότημα και κέντρο κράτησης μεταναστών στη Νότια Τρίπολη, ελεύθεροι σκοπευτές παίρνουν θέσεις. «Απόψε κανένας δεν θα κοιμηθεί εξαιτίας του φόβου» λέει ένας πρόσφυγας που είναι κλειδωμένος εκεί. «Μπορούμε να ακούσουμε τον ήχο των όπλων και τις εκρήξεις βομβών πολύ κοντά μας».
Τις τελευταίες ημέρες δεκάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη διάρκεια μαχών στη Λιβύη, καθώς ο στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ διέταξε τις δυνάμεις του Εθνικού Στρατού της χώρας να προελάσουν προς την πρωτεύουσα, όπου βρίσκεται η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υποστηριζόμενη από τα Ηνωμένα Εθνη, προκειμένου να πάρει διά της βίας την εξουσία. Οι αντάρτες που στηρίζουν την κυβέρνηση και ελέγχουν την Ταζούρα προετοιμάζονται για την αναμέτρηση αυτή. Την ίδια ώρα, οι εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες μέσα στο κέντρο κράτησης φοβούνται ότι θα αποτελέσουν στόχο, μιας και όπως αναφέρουν στη δημοσιογράφο Σάλι Χέιντεν του βρετανικού «Guardian», εξαναγκάζονται να στηρίξουν την επικείμενη σύρραξη.
Σύμφωνα με μαρτυρίες σε τρία διαφορετικά κέντρα κράτησης, οι μετανάστες έλαβαν εντολή να μεταφέρουν όπλα και άλλοι μεταφέρθηκαν σε στρατιωτικές βάσεις γύρω από την πόλη. Σε ένα τέταρτο κέντρο πολλοί κρατούμενοι μεταφέρθηκαν αλλού – άγνωστο πού – από τους αντάρτες.
Εξαναγκασμός αμάχων
«Η αστυνομία και οι στρατιώτες υποχρεώνουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες να κάνουν εργασίες καθαρισμού και να φορτώνουν όπλα και μάλιστα τους λένε πως αν γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα, τότε θα τους κρατήσουν μαζί τους» όπως καταγγέλλει μετανάστης υπό το καθεστώς ανωνυμίας στη Χέιντεν.
«Πλύναμε ακόμη και τα αυτοκίνητα που ήταν γεμάτα με αίμα από τους στρατιώτες που σκοτώθηκαν στο μέτωπο» δήλωσε ένας άλλος καθώς «έβαζαν τις σορούς μέσα στα στρατιωτικά οχήματα. Δεν νιώθω καλά, όμως δεν έχω καμία άλλη επιλογή εδώ».
«Ο εξαναγκασμός αμάχων να αποθηκεύουν όπλα σε εμπόλεμες ζώνες θεωρείται καταχρηστική καταναγκαστική εργασία. Είναι παράνομη και σκληρή και θέτει τους ανθρώπους σε περιττό κίνδυνο» δηλώνει η Τζούντιθ Σάδερλαντ, αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος Human Rights Watch για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. «Το να τους παρέχουν – όπως φαίνεται ότι έχει γίνει – στρατιωτικές στολές, υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι αυτοί χρησιμοποιούνται ως όμηροι ή ως ανθρώπινες ασπίδες, και αυτό είναι έγκλημα πολέμου».
Οι Αρχές της Λιβύης φυσικά, όπως αναφέρουν αναλυτές, έχουν μερίδιο ευθύνης και θα πρέπει να απελευθερώσουν όλους αυτούς τους ανθρώπους για να διασφαλίσουν τη ζωή τους και την ασφάλειά τους. Στη χώρα υπολογίζεται ότι 6.000 πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται σε κέντρα κράτησης που θεωρητικά ελέγχει η αρμόδια διεύθυνση για την παράνομη μετανάστευση, στην πραγματικότητα ωστόσο πολλά από τα κέντρα διοικούνται από πολιτοφυλακές. Οι περίπου 600 κρατούμενοι στην Ταζούρα συγκαταλέγονται μεταξύ των δεκάδων χιλιάδων ανδρών και γυναικόπαιδων που έχουν επιχειρήσει να φτάσουν στην Ευρώπη τα τελευταία δύο χρόνια και έχουν επιστρέψει στη Λιβύη όπου κρατούνται επ’ αόριστον.
Σύμφωνα με έκθεση του γραφείου Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, ερευνητές κατέγραψαν τεκμηριωμένες μαρτυρίες καταναγκαστικής εργασίας σε έξι κέντρα κράτησης μεταξύ 2017 και 2018. Τον περασμένο Οκτώβριο ένας 28χρονος Σομαλός αυτοπυρπολήθηκε στο κέντρο κράτησης Τρικ αλ Σίκα αφού περιέλουσε τον εαυτό του με πετρέλαιο, απελπισμένος από το καθεστώς αιχμαλωσίας του.