Τα ομαδικά αθλήματα αποδεικνύονται το καλύτερο… αντικαταθλιπτικό για τα παιδιά. Μια νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις που βρίσκεται υπό δημοσίευση στην επιθεώρηση «Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging» έδειξε ότι η συμμετοχή παιδιών ηλικίας 9-11 ετών σε ομαδικά αθλήματα συνδέεται με μεγαλύτερο όγκο στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου – η συρρίκνωση στη συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου η οποία παίζει άκρως σημαντικό ρόλο στη μνήμη και στην απόκριση στο στρες έχει συνδεθεί εδώ και καιρό με κατάθλιψη, τουλάχιστον στους ενηλίκους – αλλά και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
Μεγαλύτερος ιππόκαμπος,
λιγότερη κατάθλιψη
«Τα ευρήματα αυτά είναι σημαντικά, καθώς μας βοηθούν να φωτίσουμε τη σχέση μεταξύ της συμμετοχής σε ομαδικά αθλήματα, του όγκου μιας συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου, καθώς και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε παιδιά ακόμα και από την ηλικία των εννέα ετών» ανέφερε η Λίζα Γκόραμ, πρώτη συγγραφέας της μελέτης με ειδίκευση στις γνωστικές νευροεπιστήμες, και προσέθεσε: «Βρήκαμε ότι η συμμετοχή σε αθλήματα συνδέεται με μεγαλύτερο όγκο του ιπποκάμπου του εγκεφάλου τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια, καθώς και με μειωμένα ποσοστά κατάθλιψης στα αγόρια».
Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι το γεγονός ότι οι συσχετίσεις αυτές φάνηκε να είναι ιδιαίτερα ισχυρές σε παιδιά τα οποία συμμετείχαν σε αθλήματα που απαιτούσαν συγκεκριμένη οργάνωση και δομή καθώς και τακτικά μαθήματα όπως μια σχολική αθλητική ομάδα ή κάποιος αθλητικός σύλλογος παρά σε παιδιά που απλώς έπαιζαν στη γειτονιά.
Τα νέα ευρήματα μαρτυρούν ότι υπάρχει κάποιο επιπρόσθετο όφελος από τη συμμετοχή των παιδιών σε ομαδικά αθλήματα, το οποίο πιθανότατα συνδέεται με τη δομή αυτού του είδους των αθλημάτων, την κοινωνική αλληλεπίδραση που προσφέρουν αλλά και το πρόγραμμα που αφορά αυτού του είδους τις δραστηριότητες, σημείωσε η Ντίνα Μπαρτς, κύρια συγγραφέας της νέας μελέτης, επικεφαλής του Τμήματος Ψυχολογικών Επιστημών και Επιστημών του Εγκεφάλου στις Τέχνες και τις Επιστήμες, καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις.
Η μελέτη σε παιδιά
ηλικίας 9-11 ετών
Η μελέτη βασίστηκε σε ένα δείγμα 4.191 παιδιών ηλικίας 9-11 ετών που συμμετείχαν σε μεγάλη μελέτη σχετικά με τον εφηβικό εγκέφαλο και τη γνωστική ανάπτυξη (Adolescent Brain and Cognitive Development Study). Οι γονείς των παιδιών παρείχαν πληροφορίες σχετικά με τη συμμετοχή των τέκνων τους σε αθλήματα και άλλες δραστηριότητες καθώς και με την πιθανή εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Παράλληλα στα παιδιά διεξήχθησαν απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου οι οποίες παρείχαν στοιχεία σχετικά με τον όγκο του ιπποκάμπου τους.
Παρότι προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει τη θετική επίδραση της άσκησης στην κατάθλιψη και τη σύνδεσή της με τον όγκο του ιπποκάμπου στους ενηλίκους, η νέα μελέτη είναι από τις πρώτες που αποδεικνύουν ότι η συμμετοχή σε ομαδικές αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να έχει παρόμοια αντικαταθλιπτικά οφέλη σε παιδιά πριν από την εφηβεία.
Αντικαταθλιπτική επίδραση
μόνο στα αγόρια
Είναι άξιο λόγου πάντως το γεγονός ότι, όπως προέκυψε από τη μελέτη, παρατηρήθηκε μεγαλύτερος όγκος ιπποκάμπου του εγκεφάλου τόσο στα κορίτσια όσο και στα αγόρια που συμμετείχαν σε κάποιο ομαδικό άθλημα, ωστόσο αντικαταθλιπτική επίδραση εμφανίστηκε μόνο στα αγόρια. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό μπορεί να μεταφράζεται στο ότι διαφορετικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση κατάθλιψης στα κορίτσια ή και ότι τα κορίτσια αποκομίζουν τα αντικαταθλιπτικά οφέλη της ομαδικής άθλησης αργότερα στη ζωή τους.
Οι ειδικοί που υπογράφουν τη μελέτη τονίζουν επίσης ότι τα αποτελέσματά τους δείχνουν συσχέτιση και όχι σχέση αιτίου-αιτιατού. Αυτό σημαίνει ότι ίσως η συμμετοχή σε σπορ οδηγεί σε αύξηση του όγκου του ιπποκάμπου και σε μείωση των πιθανοτήτων κατάθλιψης ή και ότι τα παιδιά με σημάδια κατάθλιψης έχουν λιγότερες πιθανότητες να συμμετέχουν σε ομαδικά αθλήματα ενώ παράλληλα εμφανίζουν μικρότερο όγκο του ιπποκάμπου. Πάντως, όποιο σενάριο και αν ισχύει, θα έχει σημαντική επίδραση στην κατανόηση της παιδικής κατάθλιψης, συμπληρώνουν.
Ασκηση και κοινωνική
αλληλεπίδραση
«Το γεγονός πως αυτές οι συσχετίσεις ήταν ισχυρότερες σε ό,τι αφορούσε τα ομαδικά αθλήματα με συγκεκριμένη δομή μαρτυρεί ότι ο συνδυασμός άσκησης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης που προσφέρει η ομάδα είναι πολύ χρήσιμος στην πρόληψη ή και στη θεραπεία της κατάθλιψης στα νεαρά άτομα» υπογράμμισε η κυρία Γκόραμ και προσέθεσε ότι με βάση και τα νέα ευρήματα τα παιδιά πρέπει να ενθαρρυνθούν να συμμετέχουν σε αθλητικές ομάδες προκειμένου να ασκούνται αλλά και να επικοινωνούν μεταξύ τους.