Το ΝΑΤΟ συμπλήρωσε χθες 70 χρόνια από τη δημιουργία του, η κλιμακούμενη ένταση όμως μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας και η χθεσινή ανταλλαγή απειλών για την αγορά από την Αγκυρα των ρωσικών S-400 επισκίασαν τους εορτασμούς. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς, μιλώντας για την επέτειο, τόνισε πως η Τουρκία θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ της συμφωνίας με τη Ρωσία και του ρόλου ως σημαντικού εταίρου στη συμμαχία, αποκαλώντας τη συμφωνία για τους S-400 μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας «απερίσκεπτη απόφαση». «Δεν θα παραμείνουμε άπραγοι ενώ σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ αγοράζουν όπλα από τους αντιπάλους μας, όπλα που απειλούν την ίδια τη συνοχή αυτής της συμμαχίας», τόνισε.

Η αντιπαράθεση κλιμακώνεται. Προχθες συναντήθηκαν οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ και Τουρκίας Μάικ Πομπέο και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στο περιθώριο των εορτασμών για το ΝΑΤΟ. Κατόπιν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έδωσε στη δημοσιότητα ανακοίνωση όπου αναφέρεται ότι ο Πομπέο εξέφρασε την ανησυχία του για την ενδεχόμενη αγορά των S-400 και για τις «δυνητικά καταστροφικές συνέπειες μιας μονομερούς τουρκικής στρατιωτικής δράσης στη Συρία», όμως οι Τούρκοι απάντησαν πως η ανακοίνωση «δεν αντανακλά το περιεχόμενο της συνομιλίας». «Εμμένω σε κάθε λέξη», έσπευσε να δηλώσει ο Πομπέο.

Τη Δευτέρα η κυβέρνηση Τραμπ ανέστειλε την παράδοση στην Αγκυρα εξοπλισμού που σχετίζεται με την πώληση μαχητικών F-35. Ο Πενς ανέφερε πως δεν θα ολοκληρωθεί η συμφωνία πώλησης των F-35 στην Τουρκία και πιθανώς να απομακρυνθούν οι τουρκικές εταιρείες από το πρόγραμμα παραγωγής των αεροσκαφών αυτών. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η ενσωμάτωση στην τουρκική άμυνα του ρωσικού πυραυλικού αμυντικού συστήματος των S-400 θα επιτρέψει στη Ρωσία να εξετάσει από πολύ κοντά τις νατοϊκές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών μαχητικών F-35 που έχουν τεχνολογία Stealth ώστε να μην εντοπίζονται
από εχθρικά ραντάρ. Πάντως, χθες, εκπρόσωπος του Πενταγώνου ανέφερε πως θα συνεχισθεί η εκπαίδευση τούρκων πιλότων σε δύο F-35 στην αεροπορική βάση Λιουκ, στην Αριζόνα.

«Οι ΗΠΑ θέλουν να παραμείνουν σύμμαχος της Τουρκίας ή θα ρισκάρουν την φιλία μας;» απάντησε ο τούρκος αντιπρόεδρος, ενώ ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε για την αγορά των S-400: «Πρόκειται για υπόθεση που έχει τελειώσει και δεν θα υποχωρήσουμε».

 Η αντιπαράθεση θα έχει και άλλες επιπτώσεις πάντως. Οπως διευκρίνισε προχθες αξιωματούχος του Πενταγώνου, εάν η Τουρκία αφαιρεθεί από την αλυσίδα των προμηθειών για τα μαχητικά F-35 λόγω της διένεξης με τις ΗΠΑ, θα υπάρξουν επιπτώσεις στον ρυθμό παραγωγής – έως και 75 απ’ αυτά τα μαχητικά αεροπλάνα. Η Τουρκία παράγει 6%-7% των τμημάτων των F-35 – εκεί κατασκευάζονται μέρη της ατράκτου, του συστήματος προσγείωσης και των ενδείξεων στο πιλοτήριο. Για τα F-35 υπάρχουν γραμμές παραγωγής στην Ιταλία, την Ιαπωνία και το Τέξας.