Η Ρωσία επεκτείνει σταθερά τη στρατιωτική της επιρροή στην Αφρική, προκαλώντας ανησυχία στη Δύση με την αύξηση των πωλήσεων ρωσικών όπλων, των συμφωνιών ασφαλείας και των προγραμμάτων στρατιωτικής εκπαίδευσης σε ασταθείς χώρες ή αυταρχικούς ηγέτες.
Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου ένας Ρώσος τοποθετήθηκε σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του προέδρου, η κυβέρνηση πουλάει δικαιώματα εξόρυξης χρυσού και διαμαντιών σε εξευτελιστικές τιμές για να αγοράσει όπλα και εκπαιδευτές από τη Μόσχα. Σύμφωνα με τους «New York Times», η Μόσχα προσπαθεί να εισχωρήσει και στο νότιο πλευρό του ΝΑΤΟ βοηθώντας έναν πρώην στρατηγό στη Λιβύη να πολεμάει την κυβέρνηση για τον έλεγχο του πετρελαίου της χώρας. Ο πρόεδρος του Σουδάν, Ομάρ Χασάν αλ Μπασίρ, κάλεσε ρώσους μισθοφόρους τον Ιανουάριο για να τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Πέρυσι την άνοιξη, πέντε χώρες – Μάλι, Νίγηρας, Τσαντ, Μπουρκίνα Φάσο και Μαυριτανία – ζήτησαν από τη Ρωσία να βοηθήσει τον στρατό τους και τις δυνάμεις ασφαλείας να αντιμετωπίσουν το Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Κάιντα.
Η Ρωσία, που διέθετε παρουσία στην Αφρική στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αποσύρθηκε σε μεγάλο βαθμό από την ήπειρο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Eνωσης. Αλλά την τελευταία διετία αναζωογόνησε τις σχέσεις της με τη Μοζαμβίκη και την Ανγκόλα, παλαιούς πελάτες της, και σύναψε νέες σχέσεις με άλλες χώρες. Εντός του έτους ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα φιλοξενήσει μια σύνοδο κορυφής Ρωσίας – Αφρικής.
Η δολοφονία τριών ρώσων δημοσιογράφων από αγνώστους πέρυσι στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, πρώην γαλλική αποικία, τράβηξε την παγκόσμια προσοχή στην επιστροφή της Ρωσίας στην Αφρική. Οι δημοσιογράφοι ερευνούσαν τις δραστηριότητες της Wagner Group, ιδιωτικού στρατού τον οποίο ίδρυσε πρώην αξιωματούχος των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών που έχει διασυνδέσεις με συνεργάτη του Πούτιν.
Στα τέλη του 2018, ο Λευκός Οίκος αναβάθμισε την οικονομική πολιτική του και την πολιτική ασφαλείας στην Αφρική, αυξάνοντας τη χρηματοδότηση προγραμμάτων. Με τον Τραμπ οι ΗΠΑ έχουν στρέψει την προσοχή τους από τον πόλεμο στην τρομοκρατία προς την αντιμετώπιση παγκόσμιων απειλών, ιδίως από την Κίνα και τη Ρωσία.
Αλλά οι Αμερικανοί διαθέτουν σχετικά μικρή παρουσία στην Αφρική. Περίπου 6.000 στρατιώτες και 1.000 υπάλληλοι του υπουργείου Αμυνας βρίσκονται σε διάφορες αποστολές στην ήπειρο.
Η Ρωσία δεν μπορεί να ανταγωνιστεί την αμερικανική βοήθεια ή τις κινεζικές επενδύσεις στην Αφρική. Αλλά δεν χάνει ευκαιρία να εξαπλώσει την επιρροή της εκεί. Αναζητεί στρατιωτικές βάσεις, όπως στα λιμάνια της Λιβύης, της Ερυθραίας και του Σουδάν. Πέρυσι υπέγραψε συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με τη Γουινέα, την Μπουρκίνα Φάσο, το Μπουρούντι και τη Μαδαγασκάρη. Η κυβέρνηση του Μάλι ζήτησε τη βοήθεια της Μόσχας για να καταπολεμήσει την τρομοκρατία, παρά το γεγονός ότι ήδη υπάρχουν στη χώρα χιλιάδες γάλλοι στρατιώτες και κυανόκρανοι του ΟΗΕ.
Το 13% των στρατιωτικών εξαγωγών της Ρωσίας το 2017 ήταν προς αφρικανικές χώρες και το 80% αυτών προς την Αλγερία, παλαιό της πελάτη.
Η Τυνησία, σύμμαχος των ΗΠΑ, έχει στενές σχέσεις με τη Ρωσία στους τομείς των μυστικών υπηρεσιών, της αντιτρομοκρατίας και της ενέργειας. Η Μπουρκίνα Φάσο παρέλαβε πέρυσι ρωσικά μεταγωγικά ελικόπτερα και όπλα. Η Αίγυπτος, στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, γίνεται και αυτή πελάτης της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας – στα τέλη του 2018 υπέγραψε συμφωνία ύψους 2 δισ. δολαρίων για ρωσικά πολεμικά αεροπλάνα SU-35.
Η Δύση έχει στρέψει την προσοχή της στις σχέσεις ανάμεσα στη Ρωσία και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Αφού οι δύο χώρες υπέγραψαν στρατιωτική συνεργασία πέρυσι, ρώσοι μισθοφόροι της Wagner Group άρχισαν να εμφανίζονται στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις πριν από δύο χρόνια κατά της Wagner Group, που είναι γνωστή και ως PMC Wagner, κατηγορώντας την ότι στρατολογεί και στέλνει στρατιώτες να πολεμήσουν στο πλευρό φιλορώσων αυτονομιστών στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ της Ανατολικής Ουκρανίας. Μισθοφόροι της εταιρείας έχουν σταλεί και στη Συρία.
Η Ρωσία αναζητεί επίσης νέες αγορές και ενεργειακούς πόρους στην Αφρική ενώ έχει και μεγάλα συμφέροντα στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην Αλγερία, στην Ανγκόλα, στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στη Σενεγάλη, στη Νότια Αφρική, στην Ουγκάντα και στη Νιγηρία.
