Αν σε κάτι είναι εκ προοιμίου και για λόγους αρχής αντίθετος ο Εμανουέλ Μακρόν, αυτό είναι ο κρατισμός. Οι πολιτικά υπερκομματικές και οικονομικά υπερ-φιλελεύθερες απόψεις του νέου προέδρου της Γαλλίας είχαν θορυβήσει αρκετούς τον Μάιο του 2017 που είχε εκλεγεί. Οι θορυβηθέντες φοβούνταν ότι ως διαπρύσιος οπαδός των ιδιωτικοποιήσεων, ο Μακρόν θα σάρωνε τον δημόσιο τομέα της χώρας. Δύο χρόνια αργότερα φάνηκε ότι ο νέος πρόεδρος όχι μόνο δεν έστρεψε τη Γαλλία προς τον ακραίο φιλελευθερισμό, αλλά ότι το διάστημα αυτό ο δημόσιος τομέας της χώρας διευρύνθηκε!
Ο αριθμός των επιχειρήσεων στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων μετέχει και το κράτος δεν έχει σταματήσει να αυξάνεται στη Γαλλία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποίησε η επίσημη στατιστική υπηρεσία της χώρας, Insee, το γαλλικό κράτος το 2018 μετείχε σε 1.751 επιχειρήσεις, ενώ το 2016 είχε παρουσία σε 1.702 επιχειρήσεις και το 2015 σε μόνο 1.631. Σε ποσοστό η αύξηση της κρατικής παρουσίας στον γαλλικό επιχειρηματικό κόσμο φθάνει το 7%.
Ελεγχος μέσω των θυγατρικών
Συγκεκριμένα, το γαλλικό κράτος ελέγχει άμεσα 89 επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων τα ταχυδρομεία (La Poste), τους σιδηροδρόμους (SNCF), την επιχείρηση ηλεκτρισμού EDF, το Μετρό του Παρισιού RATP, την επίσης ενεργειακή Orano (πρώην Areva), τη ναυτική-αμυντική Naval Group, την τηλεοπτική France Télévisions, τα αεροδρόμια του Παρισιού (Aéroports de Paris).
Η γαλλική κυβέρνηση συμμετέχει εμμέσως σε χιλιάδες άλλες εταιρείες, κυρίως μέσω θυγατρικών μεγάλων κρατικών ομίλων. «Περίπου το 80% των επιχειρήσεων στις οποίες το κράτος έχει πλειοψηφικό μετοχικό μερίδιο ανήκουν σε τρεις γιγαντιαίους ομίλους, στη La Poste, στην SNCF και στην EDF. Η EDF (Électricité de France) ειδικότερα ελέγχει περί τις… 628 εταιρείες, ενώ η La Poste είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Γαλλία, καθώς απασχολεί 223.000 μισθωτούς» σημειώνουν οι ειδικοί της Insee.
Η αλήθεια είναι ότι η παρατηρούμενη αύξηση των κρατικών επιχειρήσεων στη Γαλλία δεν εντάσσεται σε κάποιο σχέδιο φανερό ή ύπουλο του Μεγάρου των Ηλυσίων ή, τέλος πάντων, του Ματινιόν (του προεδρικού μεγάρου ή της κυβέρνησης δηλαδή). Εξηγείται κυρίως από τις προσπάθειες που κατέβαλαν το 2017 τα γαλλικά Ταχυδρομεία (La Poste) να διαφοροποιήσουν τις λειτουργίες τους και να αντιμετωπίσουν έτσι τη διαρκώς φθίνουσα πορεία των ταχυδρομικών υπηρεσιών (λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης των ηλεκτρονικών επικοινωνιών βέβαια). Για παράδειγμα, η γιγαντιαία κρατική La Poste επέκτεινε την παρουσία της στον κλάδο της παροχής κατ’ οίκον υγειονομικών υπηρεσιών εξασφαλίζοντας πλειοψηφικό μερίδιο σε δύο ειδικευμένες στον κλάδο αυτό ιδιωτικές επιχειρήσεις, την Asten Santé και την Agevie.
Λιγότεροι οι μισθωτοί Δημοσίου
Παρά την επέκταση του δημόσιου τομέα της Γαλλίας, ωστόσο, ο αριθμός των εργαζομένων σε αυτόν συν τω χρόνω περιορίζεται. Ετσι, το 2017 περίπου 767.000 μισθωτοί απασχολούνταν σε επιχειρήσεις που ελέγχονταν από το κράτος, ενώ δύο χρόνια νωρίτερα ξεπερνούσαν τους 800.000. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην αισθητή μείωση του αριθμού των απασχολουμένων στους δύο μεγαλύτερους ομίλους του Δημοσίου, της La Poste και της SNCF Mobilités. «Τη διετία 2015-2017 ο αριθμός των μισθωτών της La Poste μειώθηκε κατά 5.500 και ο αριθμός των μισθωτών της SNCF κατά 1.850» τονίζει το Insee.
«Εν κατακλείδι, το γαλλικό κράτος παραμένει ένας σημαντικός οικονομικός παράγοντας στη δεύτερη σε ΑΕΠ οικονομία της ευρωζώνης, ακόμη κι αν έχει περιορίσει τις επιχειρηματικές δραστηριότητές του από τη μεγάλη εποχή των εθνικοποιήσεων» σημειώνει η εφημερίδα «Le Figaro». Και διευκρινίζει ότι το 1984 υπό τον άμεσο έλεγχο του κράτους βρίσκονταν 3.500 επιχειρήσεις στη χώρα.
