Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια η κυριαρχία του Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία αμφισβητείται τόσο έντονα. Με όλα τα μέσα ενημέρωσης δικά του, και σίγουρα απέναντι στους αντιπάλους του, με την εθνικιστική προπαγάνδα στο ζενίθ, με το φόβο της επόμενης ημέρας κυρίαρχο, αλλά ο λαός της Τουρκίας έδειξε να αλλάζει στάση απέναντι στον Σουλτάνο.
Η απώλεια μεγάλων πόλεων, των έξι μεγαλύτερων της χώρας, αλλά κυρίως η δεινή ήττα στους τρεις μεγαλύτερους μητροπολιτικούς δήμους, Αγκυρας, Σμύρνης και πιθανότατα Κωνσταντινούπολης (αν δεν γίνει κάποιο εκλογικό θαύμα) ήταν απρόσμενη ακόμη και για το επιτελείο του Ταγίπ Ερντογάν.
Στην Πόλη, ο Εκρέμ Ιμάμογλου (CHP) συγκεντρώνει μέχρι στιγμής 4.159.650 ψήφους ενώ ο Μπιναλί Γιλντιρίμ (ΑΚΡ) συγκεντρώνει 4.131.761 ψήφους.
Το σοκ από την απώλεια της Άγκυρας η οποία για πρώτη φορά από το 1994 δεν θα βρίσκεται στα χέρια του ΑΚΡ είναι μεγάλο. Στα χέρια της αντιπολίτευσης παρέμεινε, επίσης, για άλλη μια φορά η Σμύρνη.
Το στεφάνι στα παράλια
Κι αν μπορεί να δει κανείς το χάρτη, θα διαπιστώσει ότι στην ενδοχώρα της Τουρκίας ο Σουλτάνος διατηρεί την ηγεμονία του, αλλά αυτό το στεφάνι από την Κωνσταντινούπολη και όλα τα παράλια, μέχρι τη νότιο Τουρκία, φαίνεται να τον εγκαταλείπει οριστικά.
Είναι η Τουρκία η πιο ευρωπαϊκή, πιο ανοικτή κοινωνία, με επαφές με τον κόσμο και επιρροές που δεν μπορούν να κλειστούν στα «σύνορα» που βάζει καθημερινά ο Ερντογάν.
Οι αντιδημοκρατικές μέθοδοι που χρησιμοποιεί, αλλά ιδιαίτερα η τραγική κατάσταση της οικονομίας, αποτελούν «μαύρες τρύπες» για το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Ανεξάρτητα πάντως από την έκβαση στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και την Αττάλεια που χάνει το κόμμα του Ερντογάν, στις δημοτικές εκλογές σύμφωνα με τα ανεπίσημα αποτελέσματα η Λαϊκή Συμμαχία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του κ. Ερντογάν και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, συγκεντρώνει συνολικό ποσοστό 51,81% έναντι 37,61% της Εθνικής Συμμαχίας του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και του Καλού Κόμματος της ακροδεξιάς Μεράλ Ακσενέρ.
Το ΑΚΡ σύμφωνα με τα ανεπίσημα αποτελέσματα που μεταδίδει το πρακτορείο Αναντολού, αυξάνει τα ποσοστά του στο 44,42 % έναντι 42,87% το 2014, ενώ αύξηση παρουσίασε και το CHP το οποίο έφτασε στο 30,07 % έναντι 26,34% το 2014.
Το CHP κυριαρχεί και πάλι στα παράλια και πιο συγκεκριμένα από τη Σμύρνη που δεν έχασε ποτέ, στη Ρεδεστό, δηλαδή Τεκίρνταγ, τα Δαρδανέλια, τη Γιάλοβα, το Αϊδίνιο, τη Μούγλα, την Αττάλεια, το Χάταϊ, τη Σινόπη, τα Άδανα και τη Μερσίνα.
Νίκη του κόμματος του Ταγίπ Ερντογάν καταγράφεται σε αρκετές πόλεις της Νοτιανατολικής Τουρκίας όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι κουρδικής καταγωγής με σημαντικότερη στο Σιρνάκ, στα σύνορα με την Συρία που εθεωρείτο άνδρο του κουρδικού κόμματος. Αποτέλεσμα που δείχνει ότι η πολιτική των τοποτηρητών που έκαναν σημαντικά έργα υποδομών απέδωσε.
Λήψη μέτρων
Αν και αναλυτές εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα της κάλπης δεν θα επηρεάσει σοβαρά την ισχύ του Τούρκου προέδρου στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας, η διάβρωση της υποστήριξης αναμένεται να επιτείνει την αίσθηση του κατεπείγοντος για τη λήψη μέτρων που θα επαναφέρουν την οικονομία στην αναπτυξιακή τροχιά και θα ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών μετά τα λαϊκιστικά «μερεμέτια» των τελευταίων ετών.
«Η απώλεια της Άγκυρας, που είναι συνώνυμη της πολιτικής εξουσίας και της διακυβέρνησης συνιστά πολύ σημαντική ήττα», εκτιμά ο διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος για την Τουρκία στο Ινστιτούτο για την Μεσανατολική Πολιτική με έδρα την Ουάσιγκτον, Σονέρ Τσαγάπταϊ στους New York Times.
Καθώς οι νέοι απ’ όλο το πολιτικό φάσμα εκφράζουν ολοένα και εντονότερα τη δυσαρέσκειά της με τη διακυβέρνηση Ερντογάν, η έλλειψη ελευθερίας του Τύπου και οι ισχνές προοπτικές για εύρεση εργασίας είναι από τις βασικές πηγές ανησυχίας των ψηφοφόρων. «Νομίζω ότι είναι μια τάση που δεν μπορείς να καταπιέσεις», είπε η Ασλί Αϊντιντασμπάς, συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις Διεθνείς Σχέσεις. «Υπάρχει μια δεύτερη γενιά νέων παιδιών των πόλεων που δεν συμπεριφέρονται σύμφωνα με τα πρότυπα του AKP. Διψούν για πράγματα που δεν διαφέρουν από εκείνα που αποζητούν τα παιδιά στην άλλη πλευρά», λέει.
Το μεγάλο στοίχημα περνά πλέον στην αντιπολίτευση και στο πώς μπορεί να κεφαλαιοποιήσει αυτή την «πύρρειο νίκη» του Ταγίπ Ερντογάν. Πώς μπορεί να πείσει τους πολίτες ότι το πουλόβερ μπορεί να ξηλωθεί και να ηττηθεί οριστικά το κυβερνών κόμμα.
Το στοίχημα για τον Ερντογάν είναι η ανάταξη της οικονομίας. Η λίρα κλυδωνίζεται διαρκώς, ο πληθωρισμός καθιστά δύσκολη την καθημερινότητα των πολιτών και ο φόβος για επιστροφή της χώρας στην αγκαλιά του ΔΝΤ είναι πιο ορατός από ποτέ. Οι πολίτες φοβούνται ότι ο πρόεδρός τους θα πάρει μέτρα για την οικονομία που κατά κύριο λόγο θα πλήξουν τα χαμηλά και μεσαία στρώματα, κι όχι μια επιχειρηματική ελίτ η οποία βρίσκεται κοντά στον Ταγίπ Ερντογάν.
Οι πρώτες δηλώσεις
Στις πρώτες δηλώσεις μετά την ολοκλήρωση των δημοτικών εκλογών και πριν αναχωρήσει για την Άγκυρα όπου θα κάνει την καθιερωμένη ομιλία στους οπαδούς του, ο Ταγίπ Ερντογάν σημείωσε ότι και πάλι το κόμμα του ήρθε πρώτο όπως σε όλες τις δημοτικές εκλογές των τελευταίων ετών.
Σημείωσε την επιτυχία στους δήμους της Νοτιανατολικής Τουρκίας σε περιοχές που είναι πλειοψηφία ο κουρδικής καταγωγής πληθυσμός και πρόσθεσε πως πλέον μέχρι το 2023 υπάρχει μια μακρά περίοδος χωρίς εκλογές για να γίνει αποτελεσματικό έργο ιδιαίτερα στο οικονομικό πρόγραμμα για ανάκαμψη της χώρας.
Ο κ. Ταγίπ Ερντογάν παραδέχτηκε πάντως ότι το κόμμα του έχασε ορισμένες πόλεις, στις δημοτικές εκλογές που διεξήχθησαν σήμερα και δεσμεύτηκε ότι η κυβέρνησή του θα επικεντρωθεί τώρα στην εφαρμογή μιας ισχυρής οικονομικής πολιτικής.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν τόνισε ότι οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν σε περίπου 4,5 χρόνια, τον Ιούνιο του 2023, και ότι η Τουρκία σκοπεύει στο διάστημα αυτό να εφαρμόσει προσεκτικά ένα «ισχυρό οικονομικό πρόγραμμα», χωρίς να δεσμεύεται από τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς.
