Η επιστήμη έχει μιλήσει εδώ και καιρό. Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί μελλοντική απειλή, αλλά σημερινή. Το δείχνουν η συχνότητα και η ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων, οι καταστροφικές πυρκαγιές και οι πλημμύρες, το λιώσιμο των πάγων, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας που απειλεί πόλεις και νησιά, από τη Βενετία έως τις Μαλδίβες και από τη Θεσσαλονίκη έως την Πολυνησία.
Ο απολογισμός αποδεικνύεται τραγικός για τον άνθρωπο, το περιβάλλον, την παγκόσμια οικονομία, αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά, της οποίας η προστασία έχει τεθεί τελευταία ως κεντρική προτεραιότητα για την UNESCO, τη Διεθνή Ενωση Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) και το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM). Και καθώς… μύρια κακά έπονται – με δεδομένο ότι δεν διαφαίνεται σύντομα ανάσχεση των αλλαγών στο παγκόσμιο κλίμα -, οι φόβοι για σοβαρές επιπτώσεις σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία γίνονται ολοένα και εντονότεροι.
Ποια ελληνικά μνημεία απειλούνται
Στην Ελλάδα, οκτώ σημαντικά μνημεία βρίσκονται υπό απειλή – Αρχαία Ολυμπία, Δελφοί, Δήλος, Επίδαυρος, Μυστράς, Ναός Επικούριου Απόλλωνα, Φίλιπποι, Ηραίο Σάμου – και έχουν μπει στο… μικροσκόπιο των επιστημονικών ομάδων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ερευνώ – Καινοτομώ» της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της Μάχης Τράτσα στο «Βήμα της Κυριακής».
Από τι κινδυνεύουν
Οι κίνδυνοι, συγκεντρωτικά, που απειλούν τα οκτώ σημαντικά μνημεία – Αρχαία Ολυμπία, Δελφοί, Δήλος, Επίδαυρος, Μυστράς, Ναός Επικούριου Απόλλωνα, Φίλιπποι, Ηραίο Σάμου – είναι οι ακόλουθοι:
l Διάβρωση εδαφών.
l Ξηρότητα εδαφών.
l Αστάθεια του υπεδάφους και καθιζήσεις.
l Αύξηση δασικών πυρκαγιών.
l Θερμική καταπόνηση επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο λόγω αύξησης θερμοκρασίας.
l Πλημμύρες στην περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων.
l Θερμική καταπόνηση επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο λόγω αύξησης θερμοκρασίας.
l Αυξημένες ενεργειακές ανάγκες για ψύξη στο μουσείο και στις άλλες υποδομές.
l Πτώσεις βράχων.
l Μόνιμη βύθιση περιοχών, άρα και ανθρωπογενών καταλοίπων.