Φιλόσοφος, συγγραφέας, δημόσιος διανοούμενος, ο Μπερνάρ – Ανρί Λεβί παρεμβαίνει πολιτικά στην παγκόσμια σκηνή εδώ και 40 χρόνια. Φέτος παρουσιάζει το πολιτικό του διάβημα σε 22 ευρωπαϊκές πόλεις με το «Αναζητώντας την Ευρώπη», αγωνιώδη εσωτερικό μονόλογο ενός στοχαστή που πασχίζει να μιλήσει για το παρελθόν και το παρόν της ηπείρου.
Το τελευταίο του βιβλίο («The Empire and the Five Kings», εκδ. Henry Holt), στοχασμός πάνω στην παραίτηση των ΗΠΑ από την παγκόσμια ηγεσία και την άνοδο των αντιφιλελεύθερων δυνάμεων μόλις κυκλοφόρησε. Πιστεύει ακόμη στη «συλλογική σωτηρία», στη συλλογική δράση που θα συμβάλει σε μια ευρωπαϊκή αναγέννηση – «αυτό είναι το μήνυμα του έργου μου», λέει στο περιθώριο της συζήτησής μας στο Βήμα της Κυριακής 31 Μαρτίου 2019 για το Brexit, την Αμερική, τον αντιφιλελευθερισμό.
Για τον Μπερνάρ – Ανρί Λεβί το Brexit λαμβάνει τις διαστάσεις μιας ευρωπαϊκής τραγωδίας. «Είναι απίστευτο το πώς η φενάκη του Brexit παγιδεύτηκε τελικά στο φαινομενικά έλασσον, αλλά στην πραγματικότητα τεράστιο πρόβλημα των σχέσεων μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας. […] Αυτοκτονία για τη Μεγάλη Βρετανία που μοιάζει αποφασισμένη να επανεφεύρει τον εαυτό της ως Μικρή Αγγλία. Αυτοκτονία όμως και για την Ευρώπη που διακινδυνεύει να χάσει μία από τις απαραίτητες μηχανές της. Υπάρχει επομένως κάτι πραγματικά τρομακτικό στο θέαμα ενός ολόκληρου έθνους που υπνοβατεί προς τον γκρεμό».
Η «αντιφιλελεύθερη διεθνής» Ρωσίας, Τουρκίας, Κίνας, Ιράν και σουνιτών ριζοσπαστών ισλαμιστών, όπως την ονομάζει, εμπνέεται από τα «σκοτεινότερα επιτεύγματα της Δύσης»: «Απεχθάνονται τις ευρωπαϊκές ανθρωπιστικές αξίες. Λατρεύουν τις ολοκληρωτικές προκλήσεις που παρήγαγε η Δύση. Λατρεύουν την Ευρώπη, όταν πρόκειται για την Ευρώπη του Ναζισμού. Λατρεύουν την Ευρώπη του κομμουνισμού. Και όταν η Ευρώπη εγκαταλείπει την ίδια της την κληρονομιά, πανηγυρίζουν».
Για να μιλήσει για την πραγματικότητα του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν επιστρέφει στον αρχαίο έλληνα ιστορικό Πολύβιο. «Ο Πολύβιος υπήρξε ο συγγραφέας μίας από τις σημαντικότερες κατηγοριοποιήσεις πολιτευμάτων που διαμόρφωσαν τη δυτική ιστορία. Και θα έβλεπε ένα νέο είδος καθεστώτος, ένα νέο παράδειγμα. Ούτε τυραννία ούτε δημοκρατία, ούτε ακριβώς ολιγαρχία ούτε και δεσποτισμός, αλλά το πρότυπο της “δημοκτατορίας”, του αντιφιλελεύθερου καθεστώτος που η επινόησε η εποχή μας. Που χρησιμοποιεί δημοκρατικά εργαλεία για να τορπιλίσει τη δημοκρατία. Που μεταχειρίζεται τα εργαλεία του φιλελευθερισμού για να καταστρέψει τη φιλελεύθερη σκέψη. Αυτό ακριβώς κάνει ο Τραμπ, μέχρι κεραίας. Και ο Πούτιν, ως ένα βαθμό».
Ο Μπερνάρ – Ανρί Λεβί θα βρίσκεται στην Αθήνα την 1η Απριλίου παρουσιάζοντας το «Αναζητώντας την Ευρώπη» (Θέατρο Παλλάς, Βουκουρεστίου 5, ώρα 20.00).
