Εκπρόσωποι 49 οργανώσεων από όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων το WWF Ελλάς και η Greenpeace Greece, πραγματοποίησαν στη Θεσσαλονίκη την ετήσια συνάντηση της ευρωπαϊκής συμμαχίας «Ευρώπη χωρίς κάρβουνο» το διάστημα 18-21 Μαρτίου, με σκοπό τον απολογισμό των δράσεών τους αλλά και τον σχεδιασμό των επόμενων κινήσεων της πανευρωπαϊκής συμμαχίας.
Οι συμμετέχοντες μετά από συνεδριάσεις τεσσάρων ημερών κατέληξαν σε ένα Σχέδιο Δράσης για την επόμενη διετία (2019-2020), το οποίο περιλαμβάνει ως κύριους άξονες τη χάραξη στρατηγικής για τη δίκαιη μετάβαση στην εποχή μετά το… κάρβουνο, την κατοχύρωση πιο φιλόδοξων στόχων στα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και τον μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κοινή συνισταμένη των συζητήσεων αποτέλεσε η αγωνία των περιβαλλοντικών οργανώσεων για την απουσία ισχυρής βούλησης από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της ΕΕ σχετικά με την ανάληψη κλιματικής δράσης στο πνεύμα της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα.
Η επόμενη μέρα
Τις συζητήσεις μονοπώλησε σε μεγάλο βαθμό η επόμενη μέρα. Το κάρβουνο φτάνει στο τέλος του και ο κίνδυνος να πληγούν ανεπανόρθωτα οι 42 ανθρακοφόρες περιφέρειες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Δυτική Μακεδονία, στις οποίες εργάζονται στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και εξόρυξης 238.000 άνθρωποι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κοινού Κέντρου Ερευνών της ΕΕ (JointResearchCenter), είναι πέρα από προφανής.
Η απανθρακοποίηση, όπως τόνισαν στις συζητήσεις τους οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ, θα πρέπει να γίνει με στρατηγικό σχεδιασμό, δικαιοσύνη και την απαραίτητη χρηματοδότηση για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που θα βασίζεται σε βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ που θα διαθέσει πόρους στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας (Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη) για δράσεις που αποκλείουν τα ορυκτά καύσιμα και επικεντρώνονται στις ΑΠΕ, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην επανακατάρτιση εργαζομένων, στην ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς και στον πρωτογενή τομέα.
Ωστόσο, ανοιχτό ζήτημα παραμένει ακόμη η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για να τεθεί σε λειτουργία το Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΕΤΔΜ), το οποίο ιδρύθηκε πριν από λίγους μήνες και το ύψος του προϋπολογισμού καθώς το προβλεπόμενο κονδύλι των 20 εκατ. ευρώ τον χρόνο δεν επαρκεί.
Στο πλαίσιο της συνάντησης τα μέλη της ευρωπαϊκής συμμαχίας πραγματοποίησαν επίσκεψη και στο χωριό των Αναργύρων στον Δήμο Αμυνταίου Φλώρινας, όπου συζήτησαν με τους κατοίκους τις καταστροφικές συνέπειες της κατολίσθησης εδάφους που υπέστη το χωριό δύο χρόνια πριν, λόγω της εξόρυξης λιγνίτη, όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Αφουγκράστηκαν τις απόψεις τους και τα αιτήματά τους για αποζημίωση και τους ενημέρωσαν για τις δράσεις που συντονίζουν πανευρωπαϊκά, ώστε η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή να μην έχει χαμένους, αλλά να λάβει υπόψη όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές και να σχεδιαστεί δίκαια για όλους.
«Το τέλος του λιγνίτη είναι πλέον κοντά. Στο χέρι μας είναι αν η μετάβαση αυτή θα είναι βίαιη έχοντας ως πρώτα θύματα τους εργαζομένους και την τοπική κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης ή αν αυτή θα γίνει με δικαιοσύνη έχοντας ως επίκεντρο τον άνθρωπο, την αποκατάσταση και προστασία του περιβάλλοντος και την καινοτομία» σχολιάζει ο συνεργάτης κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής του WWF Ελλάς κ. Σταύρος Μαυρογένης. Και καταλήγει: «Οι λιγνιτικές περιοχές που θυσιάστηκαν στον βωμό του εξηλεκτρισμού της χώρας μας έχουν δικαίωμα να απολαύσουν ένα καθαρό και βιώσιμο μέλλον».
