«Εσείς είστε πιο διαπλεκόμενοι». Αυτή την κατηγορία εξαπολύει ο ΣΥΡΙΖΑ σε όσους έκαναν το λάθος να ασκήσουν κριτική στην επιλογή να είναι ο Πέτρος Κόκκαλης στο ευρωψηφοδέλτιο του κυβερνώντος κόμματος.
Σύμφωνα με αυτό το σχήμα, ούτε οι δημοσιογράφοι ούτε η αντιπολίτευση «δικαιούνται δια να ομιλούν», εφόσον επίσης είναι διαπλεκόμενοι.
Μάλιστα θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι η κυβέρνηση δεν προσπαθεί τόσο να αντικρούσει την κατηγορία ότι είναι διαπλεκόμενη, όσο να υποστηρίξει ότι εφόσον και οι αντίπαλοί της είναι επίσης διαπλεκόμενοι δεν τίθεται θέμα συζήτησης.
Όμως, εγώ δεν θέλω να σταθώ τόσο σε αυτή την έμμεση παραδοχή της κυβέρνησης ότι είναι διαπλεκόμενη, όσο στην ίδια την ουσία του ζητήματος.
Γιατί το βασικό ερώτημα είναι να συνεννοηθούμε τι σημαίνει διαπλοκή.
Γιατί διαπλοκή δεν σημαίνει γενικά να ενδιαφέρονται οι επιχειρηματίες για την πολιτική. Αυτό συνέβαινε πάντοτε και θα συνεχίσει να συμβαίνει εάν μιλάμε για «φιλελεύθερες δημοκρατίες», δηλαδή για καπιταλιστικές κοινωνίες.
Μπορεί κανείς να ασκήσει κριτική όταν επιχειρηματίες θέλουν να μπουν στην πολιτική, γιατί αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αξιοποιήσουν τον πλούτο τους (εξ ου π.χ. και όλες οι νομοθεσίες περί ορίων στις προεκλογικές δαπάνες), όμως δύσκολα μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι το ενδιαφέρον των επιχειρηματιών για την πολιτική από μόνο του συνιστά παραβίαση των κανόνων.
Ούτε σημαίνει διαπλοκή να επενδύουν επιχειρηματίες στα ΜΜΕ.
Γιατί εάν μιλάμε για ιδιωτικά ΜΜΕ σε συνθήκες «ελεύθερης αγοράς», τότε αυτά δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς καπιταλιστές που θα επενδύσουν.
Όλα τα μεγάλα ντόπια και ξένα ΜΜΕ, πλην των κρατικών, είναι ιδιωτικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις και έχουν ως ιδιοκτήτες μικρούς και μεγάλους καπιταλιστές.
Μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι το να γίνεται η ενημέρωση εμπόρευμα και πεδίο επένδυσης μπορεί να είναι πρόβλημα ως προς την ποιότητα της ενημέρωσης, όμως, δεν μπορείς να πεις ότι συνιστά από μόνο του ακύρωση των σκοπών της δημοκρατίας.
Όχι, διαπλοκή σημαίνει κάτι άλλο.
Σημαίνει ότι ένας επιχειρηματίες επενδύει στα ΜΜΕ και παρεμβαίνει στα πολιτικά πράγματα επειδή θέλει να πάρει δουλειές από το κράτος και σε αυτό το επίπεδο χρησιμοποιεί και τα ΜΜΕ και την επιρροή του σε κόμματα.
Αυτό είναι διαπλοκή.
Ο Σωκράτης Κόκκαλης ήταν διαπλεκόμενος γιατί χρησιμοποιούσε την πολιτική του επιρροή για να παίρνει δημόσια έργα, για να είναι «εθνικός προμηθευτής» στις τηλεπικοινωνίες, για να έχει μερίδιο στις αμυντικές προμήθειες για να συμμετέχει στην αγορά του τζόγου.
Είναι ένας επιχειρηματίας που έχτισε μια οικονομική αυτοκρατορία και πάνω στο ότι το κράτος τον διευκόλυνε, του έδωσε δουλειές, του έδωσε αδειοδοτήσεις.
Δεν μπορεί να συγκρίνεται με επιχειρηματίες που μπορεί να συμμετέχουν στα ΜΜΕ ή στη δημόσια σφαίρα αλλά δεν παίρνουν δουλειές από το δημόσιο.
Γιατί το καθοριστικό, αυτό που είναι γενεσιουργός αιτία της διαφθοράς και του εκμαυλισμού της πολιτικής, είναι ακριβώς όταν ο επιχειρηματίας χρησιμοποιεί το δημόσιο για να παίρνει δουλειές.
Το άλλο, η συμμετοχή των επιχειρηματιών στο δημόσιο βίο ή στα ΜΜΕ, έχει αναμφίβολα τα προβλήματα της σχέσης πλούτου και πολιτικής, όμως δεν αποτελεί παράγοντα αλλοίωσης του πεδίου της πολιτικής με τον ίδιο τρόπο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν δεν διάλεξε απλώς κάποιον που είναι επιχειρηματίας και επιθυμεί να ασχοληθεί με την πολιτική και «τα κοινά».
Ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να συνεργαστεί πολιτικά με μια οικογένεια που εδώ και δεκαετίες έχει χτίσει την επιχειρηματική δραστηριότητα πάνω στην προνομιακή σχέση με το κράτος και το γεγονός ότι αλλεπάλληλες κυβερνήσεις έσπευσαν να την εξυπηρετήσουν με κάθε δυνατό τρόπο.
Και εδώ να ξεκαθαρίσω κάτι. Δεν αμφισβητώ καθόλου ότι ο Πέτρος Κόκκαλης ασπάζεται τις αξίες που υποστηρίζει ότι έχει.
Και γνωρίζω ότι η κοινωνική και περιβαλλοντική του ευαισθησία είναι πραγματική. Τολμώ να πω ότι μπορεί και να είναι πολύ καλύτερος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ από άλλους.
Όμως, η σκληρή αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διάλεξε τον Πέτρο Κόκκαλη για το ευρωψηφοδέλτιο στη βάση των αξιών του και της ιδεολογίας του.
Για την ακρίβεια ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διάλεξε τον Πέτρο Κόκκαλη αλλά… τον Σωκράτη Κόκκαλη.
Δεν επέλεξε έναν υποψήφιο αλλά υπέγραψε ένα μνημόνιο συνεργασίας με έναν ελληνικό επιχειρηματικό όμιλο.
Και αυτό είναι ο ορισμός της διαπλοκής.
