Σε εξέλιξη βρίσκονται διπλωματικές διεργασίες προκειμένου να προετοιμαστεί συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Κύπριο ομόλογό του Νίκο Αναστασιάδη.

Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές που επικαλείται ο Φιλελεύθερος της Κύπρου, η εξέλιξη αυτή προέκυψε από την τριμερή σύνοδο Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στην Ιερουσαλήμ, και συνδέεται -σύμφωνα με διπλωματικές πηγές- με τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Άλλωστε, ο Μ. Πομπέο -παρά την πίεση του προγράμματός του- ανταποκρίθηκε στο αίτημα της Λευκωσίας και συναντήθηκε με τον Νίκο Αναστασιάδη.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στη μεγάλης έκτασης ανακατανομή ισχύος που συντελείται στην περιοχή, οι Αμερικανοί, που είχαν και θα έχουν συμφέροντα και σχεδιασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο, έχουν επιλέξει τους παίκτες. Έχοντας το Ισραήλ ως τον βασικό πυλώνα, σύμμαχο και εμπροσθοφυλακή, επιχειρεί να διαμορφώσει έναν άξονα με βάθος, που περιλαμβάνει Ελλάδα, Κύπρο, Αίγυπτο και φθάνει μέχρι τα Βαλκάνια.

Στην αντιπέρα όχθη, η Τουρκία λόγω των εξελίξεων αυτών εκπέμπει νευρικότητα. Είναι σαφές πως οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι χειρότερες παρά ποτέ, αλλά δεν πρόκειται να σπάσουν οριστικά. Κανάλια επικοινωνίας θα υπάρχουν, είναι ωστόσο προφανές ότι η Ουάσινγκτον δεν πρόκειται να ανεχθεί παραλαβή από τους Τούρκους των ρωσικών S-400.

Αυτό θα βαθύνει την κρίση και το τεντωμένο σχοινί που βαδίζουν θα κοπεί. Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Η αμερικανική αντίδραση θα είναι προφανώς χωρίς όρια, ενώ οι Τούρκοι εάν παραλάβουν το πυραυλικό σύστημα από τη Ρωσία, σημαίνει πως θα κάνουν σοβαρή στρατηγική στροφή.

Σε αυτή τη μεγάλη εικόνα, υπάρχει και το Κυπριακό. Σε αυτή τη φάση δεν υπάρχει ιδιαίτερη κινητικότητα. Οι υπόλοιποι παίκτες σαφώς και δεν θα ήθελαν να επιτευχθεί μια συμφωνία η οποία θα βάζει από την πίσω πόρτα ( ή και από την μπροστινή) την Τουρκία. Βεβαίως, εάν ο πονοκέφαλος που προκαλεί η τουρκική συμπεριφορά μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια συμφωνία στο Κυπριακό που θα ικανοποιούσε την Άγκυρα, αυτό μπορεί να γίνει αποδεκτό από τους τρίτους, εάν θεωρήσουν πως θα απαλλαγούν από τον μπελά. Στην πραγματικότητα, βέβαια, θα φορτωθούν τα τερτίπια του Ερντογάν και τη συμπεριφορά του.

Προτεραιότητα το ενεργειακό

Προτεραιότητα για τη Λευκωσία στα ενεργειακά είναι η κατασκευή βιομηχανίας υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό. Την ίδια προοπτική θέτουν ως πρώτο σενάριο και οι Αμερικανοί, ωστόσο πολλά θα εξαρτηθούν από την ποσότητα των ανακαλύψεων φυσικού αερίου.

Είναι, πάντως, ξεκάθαρο πως το LNG δεν θα τροφοδοτείται μόνο από το φυσικό αέριο της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και από κοιτάσματα άλλων χωρών, όπως το Ισραήλ, καθώς οι ως τώρα ανακαλύψεις στην κυπριακή ΑΟΖ δεν δικαιολογούν την κατασκευή τερματικού.

Η επιλογή αυτή ευνοεί σαφώς την Κύπρο που έχει ενώπιόν της περισσότερα σενάρια αξιοποίησης του αερίου. Πολιτικά αυτό σημαίνει πως τα συμφέροντα των εταιρειών που ήδη συνεργάζονται με την Κύπρο (και των χωρών από τις οποίες προέρχονται) θα επεκταθούν από την κυπριακή ΑΟΖ και στο κυπριακό έδαφος. Κάτι που με απλά λόγια σημαίνει ότι το εργοστάσιο υγροποίησης LNG θα προστατεύεται.

Ταυτόχρονα, συντηρείται και το σενάριο κατασκευής του αγωγού East Med, αν και φαντάζει τεχνικά, οικονομικά, δύσκολος. Το Ισραήλ είναι ο πιο ένθερμος υποστηρικτής αυτής της λύσης ενώ θα εξυπηρετεί και την Ελλάδα, ειδικά εάν γίνουν έρευνες στην περιοχή της Κρήτης, αν και ούτως ή άλλως θα περνά από την ελληνική θάλασσα. Οι Ιταλοί σε αυτή τη φάση φαίνεται ότι κάνουν δεύτερες σκέψεις.

Είναι προφανές πως ούτε και οι Αμερικανοί θεωρούν πως αυτή η επιλογή είναι προτεραιότητα. Αντιμετωπίζουν, ωστόσο, θετικά την προοπτική αυτή, εάν και εφόσον επιλεγεί. Δηλώνουν δε πως θα τη στηρίξουν, με ό,τι αυτό σημαίνει, σε περίπτωση υλοποίησης του σχεδίου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν εν πολλοίς τον East Med ως ανταγωνιστικό στον ρωσικό Turkish Stream. Είναι προφανές, ωστόσο, ότι ο δρόμος για τον East Med είναι μακρύς ακόμη κι εάν επιλεγεί το σενάριο αυτό. Στην προκειμένη περίπτωση η επιλογή αυτή θα είναι αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης, στην οποία θα συνδράμει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει επιδείξει ενδιαφέρον.

Την ίδια ώρα, ενόψει της υποβολής από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έκθεσης προς το Συμβούλιο Ασφαλείας για το Κυπριακό, που χρονικά τοποθετείται στις 15 Απριλίου, αναμένεται ότι θα επανέλθει στην περιοχή η Τζέιν Χολ Λούτ. Η αξιωματούχος του ΟΗΕ έχει ολοκληρώσει τις επαφές με όλους τους εμπλεκόμενους. Εκείνο που τώρα μένει είναι να καταθέσει, εάν εφόσον κατέληξε, ένα προσχέδιο των όρων αναφοράς.