Οι παλιές διαδρομές ζωντανεύουν και οι ιστορικές γραμμές μπορούν να «ξυπνήσουν» χάρη στον τουριστικό σιδηρόδρομο που μπαίνει στα σχέδια του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ).
Το θρυλικό τρενάκι του Πηλίου αναδεικνύει τη γοητεία που μπορούν οι ιστορικές διαδρομές να ασκήσουν ακόμη και σήμερα. Οπως παρουσιάστηκε κατά το Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας από τον πρόεδρο του ΟΣΕ κ. Γιώργο Κακουλάκη, η ενίσχυση των δρομολογίων του γνωστού «Μουτζούρη» και η αξιοποίηση της παλιάς γραμμής στην Κοιλάδα των Τεμπών δεν είναι τα μόνα σχέδια για την ανάπτυξη του τουριστικού σιδηροδρόμου στη Θεσσαλία.
Εξάλλου, το σιδηροδρομικό δίκτυο που αναπτύχθηκε στη Θεσσαλία από τον Χαρίλαο Τρικούπη, προσέφερε σημαντική αναπτυξιακή ώθηση στον κάμπο. Οι Σιδηρόδρομοι Θεσσαλίας μετέφεραν τα προϊόντα στο λιμάνι του Βόλου, ενώ εφοδίαζαν με προϊόντα τη Λάρισα, την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και την Καλαμπάκα. Για περισσότερα από 50 χρόνια το τρένο ήταν το μοναδικό μέσο μεταφοράς των κατοίκων των θεσσαλικών πόλεων τόσο προς τα γύρω αστικά κέντρα όσο και προς την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Σήμερα, στις εγκαταστάσεις του ΟΣΕ στον Βόλο υπάρχουν διατηρημένες οι ατμάμαξες της εποχής εκείνης, που ανάγονται στο 1900, όπως και τα μικρά ξύλινα βαγόνια των πρώτων επιβατικών τρένων που κύλησαν στις ράγες της Θεσσαλίας. Επίσης, υπάρχουν τα ποιμνιοφόρα βαγόνια στα οποία οι βοσκοί φόρτωναν τα κοπάδια τους.
Ακόμη, όπως επισήμανε ο κ. Κακουλάκης, τροχαίο υλικό σημαντικής ιστορικής αξίας βρίσκεται σήμερα εγκαταλελειμμένο στους σταθμούς Βελεστίνου και Ενωτικής Παλαιοφαρσάλου, το οποίο και μπορεί να επισκευαστεί τόσο ως μουσειακό έκθεμα όσο και ως πλήρως λειτουργικό.
Οι θρυλικές διαδρομές
Δρομολόγιο κάθε Κυριακή για όλον τον χρόνο και καθημερινά δρομολόγια κατά τη θερινή περίοδο λόγω της μεγάλης ζήτησης προτείνει ο ΟΣΕ για τον ιστορικό «Μουτζούρη» που κατασκευάστηκε την περίοδο 1892-1896 για να ενώσει το κέντρο του Βόλου με το Δυτικό Πήλιο. Σήμερα, το τρενάκι διανύει την απόσταση Ανω Λεχώνια – Μηλιές και τα δρομολόγια εκτελούνται από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Οπως μάλιστα ανέφερε ο κ. Κακουλάκης, είναι εφικτή η επισκευή της ατμήλατης έλξης προκειμένου να γίνονται δρομολόγια, όταν αυτό ζητείται από οργανωμένα groups, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι θερινές επιβατάμαξες, που σήμερα βρίσκονται στο Μηχανοστάσιο του Βόλου.
Ακόμη, σχεδιάζεται η τουριστική αξιοποίηση της παλιάς γραμμής στην περιοχή της Κοιλάδας των Τεμπών. Μια διαδρομή, μήκους περίπου 8,5 χιλιομέτρων, που ως επί το πλείστον είναι παράλληλη με τον ρου του Πηνειού. Ξεκινά από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Τεμπών, από τη νότια δηλαδή είσοδο της κοιλάδας, και στη συνέχεια μέσω παλιάς σήραγγας μήκους περίπου 160 μέτρων προσεγγίζει το Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Παρασκευής. Καταλήγει δε πριν από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ραψάνης όπου η παλιά γραμμή συναντά τη σύγχρονη γραμμή υψηλών ταχυτήτων.
Η γραμμή εγκαταλείφθηκε το 2004 με την ολοκλήρωση των έργων της νέας σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων. Τρία χρόνια μετά, τον Ιούλιο του 2006, και αφού έγιναν εργασίες συντήρησης από τον ΟΣΕ, έγινε η πρώτη διαδρομή με τη δρεζίνα Δ-3, κατασκευής 1927, την οποία ανακατασκεύασαν μαζί με συρμό τριών δρεζινών το Πολιτιστικό Κέντρο Σιδηροδρομικών περιοχής Λάρισας (ΠΚΣΛ) με τον Σύλλογο Φίλων του Σιδηροδρόμου Λάρισας (ΣΦΣΛ). Αναπαλαίωσαν επίσης το ισόγειο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Τεμπών.
Εκτοτε εκτελούνται κατά διαστήματα δωρεάν εκδρομικά δρομολόγια από το Πολιτιστικό Κέντρο Σιδηροδρομικών περιοχής Λάρισας. Η γραμμή όμως, κατά την πρόθεση του ΟΣΕ, μπορεί να πραγματοποιεί δρομολόγια κάθε Σαββατοκύριακο από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο, ανάλογα με τη ζήτηση.
Θεματικό τρένο
για τα Μετέωρα
Πέρα από τις δύο πιο γνωστές γραμμές, πρόκειται να εξετασθεί η δρομολόγηση ενός νέου ημερήσιου θεματικού τρένου για τη μεταφορά τουριστών από τον Βόλο προς την Καλαμπάκα για ολιγόωρη επίσκεψη στα Μετέωρα. Οπως ανέφερε στην ομιλία του ο κ. Κακουλάκης, ο συρμός που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι υψηλών ανέσεων, τύπου ORIENT EXPRESS, θα διαθέτει βαγόνι-εστιατόριο και θα εκτελεί το δρομολόγιο Βόλος – Λάρισα – Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα. Τα δρομολόγια θα καθορίζονται από τη ζήτηση των τουριστικών πρακτορείων.
Η επισκευή των ξύλινων επιβατάμαξων του 1884 που σώζονται από το μετρικό δίκτυο των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων και η δρομολόγηση μουσειακού τρένου με ατμήλατη έλξη μπορούν να ξαναζωνταντέψουν την παλιά μετρική γραμμή Βόλου – Παλαιοφαρσάλου, που βρίσκεται σε αναστολή κυκλοφορίας, από τον ΣΣ Βελεστίνου ως τον ΣΣ Αερινού, μήκους 12 χιλιομέτρων. Με το πέρασμα των χρόνων οι επιβεβλημένοι ρυθμοί προόδου επέφεραν τη ριζική αλλαγή του μισού τμήματος της γραμμής των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας και τη μετατροπή της σε κανονικού εύρους.
Η ώρα της σύμπραξης
Για να προχωρήσουν αυτοί οι σχεδιασμοί, οι οποίοι περιλαμβάνονται και στο πρόσφατα εγκεκριμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο του ΟΣΕ, έχει ήδη προβλεφθεί δράση για τη σύνταξη προγραμμάτων προληπτικής συντήρησης, μέσω ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης των παγίων και των πληροφοριών για την κατάσταση της γραμμής, των τεχνικών έργων και των συστημάτων. Αυτά θα αφορούν τόσο τα τμήματα γραμμής σε λειτουργία όσο και και εκείνα που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής λειτουργίας.
«Δεδομένου ότι πλέον ο ΟΣΕ στελεχώνεται με το κατάλληλο προσωπικό και έχει στην κατοχή του το ανάλογο μουσειακό τροχαίο υλικό είναι η ώρα της σύμπραξης πρωτίστως με την Περιφέρεια και τους δήμους, αλλά ακόμη και με την ιδιωτική πρωτοβουλία προκειμένου να αξιοποιηθεί ο τουριστικός σιδηρόδρομος στη Θεσσαλία που δεν θα φέρει μόνο έσοδα στους συμπράττοντες αλλά παράλληλα θα δημιουργήσει τουριστικά αξιοθέατα και πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών, τονώνοντας ουσιαστικά την οικονομία όλης της περιοχής» είπε ο πρόεδρος του Οργανισμού.
