Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία έχει αναλάβει να οργανώσει, σε συνεργασία με επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς, ευρύ κύκλο δράσεων.
Συγκρότησε, για τον σκοπό αυτό, ειδική επιστημονική επιτροπή (Δημήτρης Δημητρόπουλος, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Νίκη Μαρωνίτη, Παντελής Μπουκάλας) και σχεδίασε ένα σύνολο δραστηριοτήτων (ερευνητικά προγράμματα, εκδόσεις και συνέδρια), που κινούνται στο τρίπτυχο «Ιστορία-Αρχεία-Μνήμη» και εκτείνονται μέχρι το 2021. Στόχος είναι να καλυφθούν υπαρκτά κενά στην αρχειακή και ιστορική έρευνα, την εκδοτική δραστηριότητα και τη διερεύνηση της συλλογικής μνήμης, ώστε να υπάρξει μια έγκυρη επιστημονική προσέγγιση της Επανάστασης του 1821. Ο κύκλος δράσεων «1821-2021: 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση» εγκαινιάζεται δημοσίως τον Μάρτιο του 2019, με ένα διήμερο συνέδριο και μια έκδοση.
Το συνέδριο με τίτλο «1821 και Απομνημόνευμα. Ιστορική χρήση και ιστοριογραφική γνώση» θα διεξαχθεί την Τετάρτη 20 και την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2019, στο αμφιθέατρο Ιωάννης Δρακόπουλος (Κεντρικό κτίριο Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου 30), έχοντας ως βασικούς άξονες το απομνημόνευμα ως ιστορική πηγή, τις χρήσεις και αναγνώσεις των απομνημονευμάτων, τα εκδοτικά των απομνημονευμάτων του Αγώνα και την ανασημασιοδότηση της μνήμης. Στην έναρξη του συνεδρίου θα γίνει παρουσίαση των ερευνητικών προγραμμάτων και των εκδόσεων που προγραμματίζει το Ίδρυμα στο πλαίσιο των δράσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Στη διημερίδα συμμετέχουν: Θάνος Αγγελίδης, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Κώστας Γιαννακόπουλος, Δημήτρης Δημητρόπουλος, Άντα Διάλλα, Έλλη Δρούλια, Ελευθερία Ζέη, Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Βασίλης Καρδάσης, Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, Παρασκευάς Κονόρτας, Δημήτριος Μ. Κοντογεώργης, Χριστίνα Κουλούρη, Σοφία Λαΐου, Δήμητρα Λαμπροπούλου, Κώστας Λάππας, Γιώργος Λιακόπουλος, Χρήστος Λούκος, Νίκη Μαρωνίτη, Παναγιώτης Μιχαηλάρης, Παντελής Μπουκάλας, Αλέξης Πολίτης, Νίκος Ροτζώκος, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Βαγγέλης Σαράφης, Μαρίνος Σαρηγιάννης, Francesco Scalora, Παναγιώτης Στάθης, Γεράσιμος Στεφανάτος, Διονύσης Τζάκης.
Το συνέδριο συμπίπτει με την κυκλοφορία των Απομνημονευμάτων της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου του αγωνιστή Αρτέμιου Ν. Μίχου, με εισαγωγές, επιστημονική επιμέλεια και σχόλια της Μαρίας Ευθυμίου και του Βαγγέλη Σαράφη (α΄ έκδ.: 1883). Το έργο αποτελεί τον πρώτο τόμο της σειράς «Κείμενα Μνήμης» (διευθυντής: Παντελής Μπουκάλας). Η σειρά, η οποία περιλαμβάνει δυσεύρετα απομνημονεύματα/ημερολόγια αγωνιστών και ιστοριογραφήματα του 19ου αιώνα που επικεντρώνονται στην Επανάσταση, θα αποτελέσει τον κορμό του εκδοτικού προγράμματος του Ιδρύματος για το 1821.
