Το νέο εξεταστικό σύστημα έδωσε στη δημοσιότητα στην τελική του μορφή το υπουργείο Παιδείας. Σύμφωνα με αυτό μειώνονται τα μαθήματα Γενικής Παιδείας στην Γ τάξη του Λυκείου και θα διδάσκονται τα μαθήματα Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (6 ώρες), Θρησκευτικά (1 ώρα), Φυσική Αγωγή (2 ώρες) και ένα μάθημα επιλογής (2 ώρες) γίνονται υποχρεωτικά για όλους. Στην Γ Λυκείου η κάθε Ομάδα προσανατολισμού θα περιλαμβάνει μόνο μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά. Ακόμη:
– Αυξάνεται η ύλη. Το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε ότι: «Σε μαθήματα προσανατολισμού στα οποία οι ώρες διδασκαλίας αυξάνονται σημαντικά υπάρχει και σχετική αύξηση της ύλης».
– Οι Ομάδες Προσανατολισμού αλλάζουν. Σήμερα έχουμε τρεις ομάδες Προσανατολισμού και τέσσερα επιστημονικά πεδία. Το νέο σύστημα προτείνει τέσσερις Ομάδες Προσανατολισμού, κάθε μία σε απόλυτη αντιστοίχιση με ένα επιστημονικό πεδίο. Αυτό που καταργείται είναι η δυνατότητα με ένα μάθημα Γενικής Παιδείας να ανοίγει η πρόσβαση σε άλλο επιστημονικό πεδίο.
– Με το νέο σύστημα οι μαθητές θα εξεταστούν στα ίδια ακριβώς μαθήματα τόσο για το απολυτήριο όσο και για τις πανελλαδικές.
– Ενδοσχολικές εξετάσεις για το Απολυτήριο. Τα σχολεία θα χωριστούν σε ομάδες, ανά Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Τα θέματα σε κάθε εξεταζόμενο μάθημα θα προετοιμάζονται από ομάδα διδασκόντων όλων των σχολείων ανά ομάδα και το τελικό διαγώνισμα θα προκύπτει μετά από κλήρωση ομάδας θεμάτων μέσα από ένα μεγαλύτερο πλήθος. Τα θέματα θα στέλνονται ηλεκτρονικά στους μαθητές των σχολείων της συγκεκριμένης ομάδας στις 10:30 και οι μαθητές θα ξεκινούν στις 11:00 τη δίωρη γραπτή εξέταση. Επιτηρητές θα είναι καθηγητές άλλων σχολείων και διαφορετικής ειδικότητας από την ειδικότητα των καθηγητών του εξεταζόμενου μαθήματος. Στα ιδιωτικά σχολεία οι επιτηρητές θα είναι ένας από το Δημόσιο σχολείο και ένας από το ιδιωτικό σχολείο. Τα γραπτά των μαθητών, αφού καλυφθούν τα ονόματα, θα βαθμολογούνται από καθηγητή άλλου σχολείου.
Σε ό,τι αφορά στη διαμόρφωση του βαθμού του απολυτηρίου, με το νέο σύστημα ισχύουν τα εξής:
· Βαθμός προαγωγής παραμένει το 9,5
· Για τα μαθήματα που εξετάζονται και γραπτά, ο Μ.Ο. διαμορφώνεται κατά 60% από τον Μ.Ο. των δύο τετραμήνων και κατά 40% από τον βαθμό της γραπτής απολυτήριας εξέτασης
· Για τα υπόλοιπα μαθήματα, ο βαθμός είναι ο Μ.Ο. των δύο τετραμήνων
· Στη διαμόρφωση του Γενικού Μ.Ο. (τελικού βαθμού) συμμετέχουν ισότιμα όλα τα μαθήματα πλην της Φυσικής Αγωγής.
– Σε επόμενα σχολικά έτη ο βαθμός απολυτηρίου θα συνυπολογίζεται και στη διαμόρφωση του βαθμού πρόσβασης των πανελλαδικών εξετάσεων.
Με την ενίσχυση της αξιοπιστίας του απολυτηρίου επιτυγχάνεται και η ισότιμη αντιμετώπιση των αποφοίτων των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ) στην αγορά εργασίας, αφού είναι προσόν διορισμού μέσω ΑΣΕΠ.
– Τι θα γίνει με τα εσπερινά Γενικά Λύκεια. Σήμερα οι απόφοιτοι των εσπερινών ΓΕΛ έχουν ένα επιπλέον ποσοστό 1% για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ. Για να το εξασφαλίσουν πρέπει να έχουν κάνει συγκεκριμένο χρόνο σε εσπερινά λύκεια (διετία στο παλιό τετραετές, τριετία στο νέο τριετές). Σε διαφορετική περίπτωση, δεν έχουν καν το δικαίωμα να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις ούτε καν με τους αποφοίτους των ημερησίων ΓΕΛ, διότι δεν έχουν την ίδια ύλη. Με το νέο σύστημα, η Δ΄ Λυκείου τετραετούς και η Γ΄ Λυκείου τριετούς εσπερινού ΓΕΛ διατηρούν το δικαίωμα του 1%, με τους ίδιους όρους που ισχύει και σήμερα. Το πρόγραμμά τους προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, δηλαδή: 6 ώρες Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, 1 ώρα Θρησκευτικά και τρία μαθήματα ανά Ομάδα Προσανατολισμού, καθένα με 6 ώρες. Η ύλη θα εξομοιωθεί με εκείνη των ημερησίων λυκείων και όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για το 1% θα έχουν το δικαίωμα να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις την ίδια χρονιά, μαζί με τους αποφοίτους των ημερησίων ΓΕΛ.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, το νέο πρόγραμμα της Γ΄ Λυκείου διαμορφώνεται ως εξής:
Με το νέο σύστημα οι υποψήφιοι καλούνται να κάνουν μια πρώτη επιλογή τμημάτων (σε μηχανογραφιο δελτιο) που ονομάζεται Α΄ δήλωση. Η δήλωση αυτή δεν έχει δεμευτικό χαρακτήρα. Με το νέο σύστημα μπορεί να γνωρίζει πολύ νωρίς ότι εξασφάλισε την εισαγωγή του και ότι δεν έχει να αγωνιά για τίποτε άλλο εκτός από την κτήση του απολυτηρίου του. Αν ωστόσο αλλάξει γνώμη και επιθυμεί να επιδιώξει την εισαγωγή του σε πανεπιστημιακό τμήμα που απαιτεί πανελλαδικές (ΤΠΠΕ), τίποτε απολύτως δεν τον εμποδίζει να κάνει κανονικά τη δήλωσή του τον Μάρτιο, να ακυρώσει την Α΄ δήλωση και να διαγωνιστεί στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Αναλυτικά το σύστημα προβλέπει τα εξής:
1. Μετά το πέρας της προθεσμίας για αλλαγή Ομάδας Προσανατολισμού, όλοι οι μαθητές που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση υποχρεούνται να συμπληρώσουν Α’ δήλωση προτίμησης με έως 10 προτιμήσεις Τμημάτων στα οποία επιθυμούν να φοιτήσουν. Ο αριθμός 10 είναι ενδεικτικός, αλλά τα μοντέλα τα οποία έχει επεξεργαστεί το υπουργείο Παιδείας δείχνουν ότι δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος.
2. Με βάση τις προτιμήσεις των μαθητών και τον αριθμό εισακτέων που θα έχει αποφασιστεί ανά Τμήμα, θα προκύψει ένας αριθμός Τμημάτων για τα οποία ο αριθμός των προτιμήσεων θα είναι μικρότερος από τον αριθμό εισακτέων. Αυτά τα Τμήματα, στα οποία ο αριθμός των αιτήσεων υπολείπεται των διαθέσιμων θέσεων, ονομάζονται «Τμήματα ελεύθερης πρόσβασης» (ΤΕΠ).
3. Τα υπόλοιπα Τμήματα, δηλαδή εκείνα στα οποία ο αριθμός των αιτήσεων υπερβαίνει τις διαθέσιμες θέσεις, ονομάζονται «Τμήματα πρόσβασης μόνο με πανελλαδικές εξετάσεις» (ΤΠΠΕ).
4. Λίγες μέρες αργότερα, ο μαθητής ενημερώνεται για το ποιες από τις προτιμήσεις του αντιστοιχούν σε ΤΠΠΕ και ποιες σε ΤΕΠ. Από το σύνολο των δηλώσεων θα προκύψουν:
(1) Αυτές στις οποίες θα συμπεριλαμβάνεται ένα τουλάχιστον ΤΕΠ και,
(2) Αυτές στις οποίες όλα τα Τμήματα είναι ΤΠΠΕ.
5. Οι μαθητές της κατηγορίας (2), θα διαγωνιστούν στις πανελλαδικές για την εισαγωγή τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση μιας και από τις προτιμήσεις τους στη Α’ δήλωση δεν έχει προκύψει κανένα ΤΕΠ.
6. Μετά τη λήξη του 1ου τετραμήνου, οι μαθητές της κατηγορίας (1) επιβεβαιώνουν αν θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις ή αν προτιμούν να εισαχθούν σε ένα από τα ΤΕΠ που είχαν συμπεριλάβει στην Α’ δήλωση. Η επιβεβαίωση αυτή είναι οριστική και δεσμευτική. Συγκεκριμένα, ένας μαθητής που είχε τουλάχιστον ένα ΤΕΠ στην Α΄ Δήλωση μπορεί:
(α) να επιλέξει εισαγωγή σε ΑΕΙ μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, χάνοντας το δικαίωμα πρόσβασης σε κάποιο από τα ΤΕΠ που είχε δηλώσει ή,
(β) να επιλέξει ένα από τα ΤΕΠ που είχε συμπεριλάβει στην Α΄ δήλωση, οπότε εισάγεται στο Τμήμα αυτό, με μόνη προϋπόθεση την κτήση του απολυτηρίου της Γ΄Λυκείου. Αν για την εισαγωγή στο Τμήμα που επέλεξε προβλέπεται και εξέταση σε ειδικό μάθημα, ο υποψήφιος θα εξεταστεί στο ειδικό αυτό μάθημα μαζί με τους υποψηφίους που εξετάζονται πανελλαδικά.
Τονίζεται ότι, μετά την οριστικοποίηση του Φεβρουαρίου δε μπορεί να γίνει καμιά περαιτέρω αλλαγή.
Για τους μαθητές που διάλεξαν να εισαχθούν σε ΤΕΠ χωρίς πανελλαδικές δε θα υπάρχει δυνατότητα μετεγγραφής.
Σημαντικές διευκρινίσεις:
1. Το σύστημα θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά για την Γ’ Λυκείου του 2019-2020, και οι υποψήφιοι όλων των κατηγοριών θα εισαχθούν σε Τμήματα που θα έχουν τον ελάχιστο αριθμό των 8 μελών Δ.Ε.Π., που εξασφαλίζουν την αυτοδυναμία τους, θα έχουν ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών και θα έχουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
2. Οι μαθητές που επέλεξαν τις πανελλαδικές, μετά τις εξετάσεις και τη δημοσιοποίηση των βαθμών τους της τελικής επίδοσης, υποχρεούνται τον Ιούλιο του 2020, μετά τις πανελλαδικές, να συμπληρώσουν το μηχανογραφικό και να θέσουν όσες επιλογές Τμημάτων επιθυμούν, ασχέτως του περιεχομένου της Α’ δήλωσης και θα εισαχθούν σε αυτά με βάση τις επιδόσεις τους, όπως ακριβώς ισχύει στο υπάρχον σύστημα εισαγωγής. Οι απόφοιτοι παλαιοτέρων ετών συμμετέχουν κανονικά στις πανελλαδικές εξετάσεις όπως και σήμερα.
3. Στα τμήματα που απαιτούν την εξέταση κάποιου ειδικού μαθήματος (ξένες φιλολογίες, τμήματα με σχέδιο, ΤΕΦΑΑ κτλ.) η εξέταση του ειδικού μαθήματος θα γίνεται μόνο σε πανελλαδικές εξετάσεις ανεξαρτήτως αν ο υποψήφιος έχει επιλέξει την εισαγωγή του μέσω ΤΕΠ ή πανελλαδικών εξετάσεων. Συνεπώς αν κάποια από τα εν λόγω τμήματα προκύψει ότι ανήκουν στα ΤΕΠ μετά την Α’ δήλωση, οι υποψήφιοι οι οποίοι τα έχουν δηλώσει και θέλουν να εισαχθούν σε αυτά χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις, θα έχουν την υποχρέωση να εξετάζονται πανελλαδικά μόνο στα αντίστοιχα ειδικά μαθήματα και να επιτυγχάνουν την ελάχιστη απαιτούμενη επίδοση, ώστε να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στα εν λόγω τμήματα με το απολυτήριό τους.
Συγκριτικός πίνακας μεταξύ όσων ισχύουν σήμερα και των αλλαγών που προτείνονται
