Η Τουρκία είναι, μαζί με την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και την Ινδία, ανάμεσα στις χώρες που υποστηρίζουν τον Νικολάς Μαδούρο ως νόμιμο πρόεδρο της Βενεζουέλας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον υπερασπίστηκε τον Ιανουάριο, όταν περισσότερες από 50 χώρες αναγνώρισαν τον Χουάν Γκουαϊδό ως μεταβατικό πρόεδρο της χώρας.
Η σχέση ανάμεσα στον τούρκο πρόεδρο και στον Μαδούρο, όμως, είναι εύθραυστη – όχι μόνο γιατί η μεταξύ τους προσέγγιση είναι όψιμη, αλλά και γιατί βασίζεται στα αμοιβαία συμφέροντά τους και όχι σε γεωπολιτικούς σχεδιασμούς, όπως ισχύει για τη Ρωσία και την Κίνα που επί καιρό προσπαθούν να αυξήσουν την επιρροή τους στην αμερικανική ήπειρο.
Σύμφωνα με το περιοδικό «Americas Quarterly», η κρίση στη Βενεζουέλα υπήρξε οικονομικά συμφέρουσα για την κυβέρνηση Ερντογάν. Το καθεστώς Μαδούρο έχει πουλήσει σημαντικό μέρος του χρυσού της Βενεζουέλας στην Τουρκία, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα βασικά είδη τροφίμων. Τουρκική εταιρεία έστειλε χρυσό αξίας σχεδόν 900 εκατ. δολαρίων από τη Βενεζουέλα στην Τουρκία το 2018. Ως αντάλλαγμα, η Τουρκία έγινε ένας από τους κυριότερους εξαγωγείς που τροφοδοτούν το πρόγραμμα που χειρίζονται οι Επιτροπές Παραγωγής και Διανομής (CLAP), οι οποίες μοιράζουν τρόφιμα πρώτης ανάγκης στους κατοίκους της Βενεζουέλας και μαστίζονται από διαφθορά, πλουτίζοντας στρατιωτικούς και άλλους εκλεκτούς του καθεστώτος. Η Τουρκία σήμερα παρέχει το 69% των τροφίμων που μοιράζουν οι CLAP. Ομως σύμφωνα με τον Ιμντάτ Ονέρ, πρώην διπλωμάτη του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών που υπηρέτησε στην τουρκική πρεσβεία του Καράκας το 2014-2016 και νυν πολιτικό αναλυτή στο Διεθνές Ινστιτούτο της Φλόριδας, η αυξανόμενη πίεση που ασκεί η Ουάσιγκτον στην Αγκυρα μπορεί να οδηγήσει τον Ερντογάν στο να πάψει να στηρίζει τον Μαδούρο.
Το γεγονός ότι ο τούρκος πρόεδρος παραβιάζει τις κυρώσεις που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ στη Βενεζουέλα μπορεί να κάνει την Ουάσιγκτον να πάρει μέτρα εναντίον του. Δεν αποκλείεται ακόμη και να επιβάλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Αντιδράσεις από τις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν αυτή την πιθανότητα. Ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο από τη Φλόριδα προειδοποίησε πρόσφατα την Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να μην είναι «συνεργοί» στο «εξωφρενικό έγκλημα» της αποστολής χρυσού εκτός Βενεζουέλας. Επίσης, ο γερουσιαστής Τεντ Κρουζ από το Τέξας πιέζει προκειμένου να υιοθετηθεί νομοθεσία που θα τιμωρεί τις χώρες, τις εταιρείες ή τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θα συλλαμβάνονται να μετακινούν χρυσό από τη Βενεζουέλα.
Η κυβέρνηση Τραμπ προειδοποίησε πρόσφατα ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τράπεζες ότι θα αντιμετωπίσουν κυρώσεις αν προβούν σε συναλλαγές που ωφελούν το καθεστώς Μαδούρο. Αυτό αφορά άμεσα τον Ερντογάν δεδομένου ότι τουρκικές κρατικές τράπεζες συναλλάσσονται με αντίστοιχες της Βενεζουέλας. Η κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει επίσης να τερματίσει το καθεστώς της Ινδίας και της Τουρκίας ως ωφελούμενες από το σύστημα προτιμώμενων χωρών, το οποίο στην πράξη σημαίνει ότι τα τουρκικά και τα ινδικά προϊόντα δεν θα υπόκεινται πλέον σε χαμηλότερους δασμούς στις ΗΠΑ – πράγμα που δείχνει ότι ο Τραμπ θα αρχίσει να ασκεί πίεση και στους εκτός αμερικανικής ηπείρου συμμάχους του Μαδούρο. Η οικονομική πίεση που θα υποστεί η Τουρκία αν γίνουν ακριβότερα τα προϊόντα που εξάγει στις ΗΠΑ, και μάλιστα σε μια εποχή που η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, αναμένεται να αποδειχθεί καθοριστική για την αλλαγή στάσης του Ερντογάν. Υποστηρίζοντας τον Μαδούρο, ο Ερντογάν θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις της Τουρκίας με άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οι χώρες αυτές, ιδίως όσες ανήκουν στην Ομάδα της Λίμα, ανάμεσά τους η Βραζιλία και η Αργεντινή, σκέπτονται και αυτές να ασκήσουν πίεση στον Ερντογάν. Η Αγκυρα αναμένεται να προτιμήσει να μη θέσει σε κίνδυνο τις επενδύσεις και τις συνεργασίες της στην περιοχή προς χάρη του Μαδούρο.
Τέλος, υπάρχει και το ενδεχόμενο ο Γκουαϊδό να αρχίσει άμεσες διαπραγματεύσεις με την τουρκική κυβέρνηση, όπως έχει ήδη κάνει με κινέζους αξιωματούχους. Ο Γκουαϊδό μπορεί να πείσει την Αγκυρα να υποστηρίζει μια μεταβατική κυβέρνηση στη Βενεζουέλα διαβεβαιώνοντας τον Ερντογάν ότι θα διατηρήσει τις επενδύσεις του στη Βενεζουέλα και στη μετά Μαδούρο εποχή.
«Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πιθανό η κυβέρνηση Τραμπ, τα μέλη της Ομάδας της Λίμα και η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας να καταφέρουν να βάλουν τέλος στην ένθερμη υποστήριξη της Τουρκίας προς το καθεστώς Μαδούρο» καταλήγει ο Ιμντάτ Ονέρ. «Αν κοπεί η τουρκική οικονομική σαμπρέλα σωτηρίας προς τον Μαδούρο, η κυβέρνησή του θα βρεθεί ακόμη πιο απομονωμένη. Επίσης, η κίνηση αυτή θα αποδείξει την αποφασιστικότητα τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ομάδας της Λίμα να μην ανεχθούν καμία προσπάθεια υποστήριξης του Μαδούρο».
