Λίγο πριν ο 82χρονος πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα ανακοινώσει την αμφιλεγόμενη νέα υποψηφιότητά του, η αλγερινή διασπορά βγήκε στους δρόμους του Παρισιού.
Ήταν μια ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Αλγερινούς συμπατριώτες τους που ζητούσαν αλλαγή. Η Πλατεία Δημοκρατίας στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας γέμισε με αλγερινές σημαίες και ανθρώπους όλων των ηλικιών που καλούσαν τον επί 20 χρόνια πρόεδρο της χώρας σε παραίτηση.
Αλλά το Παλάτι των Ηλυσσίων, το γαλλικό προεδρικό μέγαρο, απάντησε σε όλον αυτόν τον θόρυβο με ηχηρή σιωπή. Ο Εμμανουέλ Μακρόν που δεν χάνει ευκαιρία να κάνει δηλώσεις για όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα επέλεξε να σιωπήσει αναφορικά με τις εξελίξεις στην Αλγερία, πρώην γαλλική αποικία. Μοναδική μνεία έγινε δια στόματος του πρωθυπουργού Εντουάρ Φιλίπ, ο οποίος δήλωσε: «Η Αλγερία είναι ανεξάρτητη χώρα. Οι Αλγερινοί θα αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας τους». Πολλοί εκτιμούν ότι δεν αναμένεται άλλη δήλωση επί του θέματος από γαλλικά κυβερνητικά χείλη.
Η βαριά σκιά του αποικιακού παρελθόντος
«Η Γαλλία είναι ιδιαίτερα προσεκτική σε ό,τι αφορά την Αλγερία και φοβάται να μην θεωρηθεί οποιαδήποτε κίνηση ως παρέμβαση» αναφέρει ο Άντριου Λέμποβιτς, ειδικός σε θέματα Βόρειας Αφρικής από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. Ειδικοί μάλιστα εκτιμούν ότι η Γαλλία τηρεί αυτή την στάση διότι δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί το επόμενο διάστημα η κατάσταση. Από την άλλη πλευρά στην περίπτωση της Βενεζουέλας, ο Μακρόν έσπευσε να δηλώσει υποστήριξη προς το πρόσωπο του αντιπολιτευόμενου Γκουαϊδό ως νέου αυτοανακηρυχθέντα προέδρου. Πολλοί βλέπουν λοιπόν δύο μέτρα και δύο σταθμά στη στάση της Γαλλίας. «Η στάση της Γαλλίας έναντι της Αλγερίας εμφορείται από φόβο» έγραψε πριν λίγες μέρες ο γάλλος δημοσιογράφος Ζαν Μισέλ Αφατί, αναφερόμενος στον φόβο ανάδειξης μιας ισλαμιστικής κυβέρνησης στην Αλγερία μελλοντικά. Ωστόσο εκφράζει επίσης την ελπίδα «να μην διαβάζει λάθος» η Γαλλία τα όσα εκτυλίσσονται σήμερα στην Αλγερία.
Τα λάθη της Γαλλίας έναντι της Αλγερίας έχουν άλλωστε παρελθόν. Διαδοχικοί πρόεδροι της Γαλλίας αρνήθηκαν να απολογηθούν επίσημα για τις δεκαετίες αποικιοκρατίας, η οποία έληξε το 1962 με τον αιματηρό πόλεμο της Αλγερίας για ανεξαρτησία. Τη δεκαετία του 90 η Γαλλία κράτησε επίσης χαμηλό προφίλ αναφορικά με τον μαινόμενο εμφύλιο,που οδήγησε σε έξαρση του μιλιταριστικού Ισλάμ. «Το αποικιακό παρελθόν έχει καταστήσει ευαίσθητες τις διπλωματικές σχέσεις της Γαλλίας με την Αλγερία» εκτιμά ο αναλυτής Μπραχίμ Ουμανσούρ από το Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων συμπληρώνοντας ότι «οποιαδήποτε δήλωση από τον Μακρόν θα θεωρηθεί παρέμβαση, τόσο από την αλγερινή κυβέρνηση όσο και από τον αλγερινό λαό».
Στρατηγική εταιρική σχέση
Πέρα όμως από το σκοτεινό παρελθόν, η Αλγερία σήμερα θεωρείται σημαντικός εταίρος της Γαλλίας τόσο στο οικονομικό πεδίο όσο και στο πεδίο της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού και της πάταξης της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Εάν η Αλγερία βυθιστεί εκ νέου στο χάος, αυτή η στρατηγική σχέση ενδέχεται να κλονιστεί. «Η πολιτική αποσταθεροποίηση στην Αλγερία θα ανοίξει τις πύλες προς το πολιτικά άγνωστο», ανέφερε σε ραδιοφωνική συνέντευξη ο ιστορικός Μπενζαμίν Στορά. Όπως σημειώνει και ο Λέμποβιτς «οι άνθρωποι υποτιμούν τη σημασία της σταθερότητας στην Αλγερία», ενώ είναι επίσης σαφές ότι και οι κάτοικοι της Αλγερίας ζητούν μεν στροφή στην εξουσία αλλά δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να επιστρέψουν σε εποχές εμφυλίου και πολιτικής αστάθειας. Σε κάθε περίπτωση γεγονός είναι επίσης ότι τόσο οι Αλγερινοί πολίτες όσο και οι Αλγερινοί της Γαλλίας, που υπολογίζονται σε εκατομμύρια, έχουν βγει ξανά στους δρόμους δηλώνοντας ευθαρσώς την διάθεσή τους για αλλαγές. Η φωνή τους, εκτιμούν ειδικοί, πρέπει να ληφθεί υπόψη όχι μόνο από την Αλγερία αλλά και από τη Γαλλία.
Ελίζαμπεθ Μπάιαντ, Παρίσι
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη
