Σε καταλύτη εξελίξεων για την Κυπριακή Δημοκρατία αναδεικνύονται τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που έχουν ανακαλυφθεί στο νησί. Κοιτάσματα τα οποία αλλάζουν το ρόλο της χώρας στον ενεργειακό χάρτη, αλλά και την γεωπολιτική της σημασία. Η Τουρκία από την πλευρά της επιχειρεί να διασφαλίσει το ρόλο της στο ενεργειακό παιχνίδι, ενώ την ίδια στιγμή διαμορφώνονται νέοι συσχετισμοί στην περιοχή.
Το κοίτασμα στο «Γλαύκο» που ανακαλύφθηκε στις γεωτρήσεις της ExxonMobil στο τεμάχιο 10, άνοιξε εκ νέου τη συζήτηση για την δημιουργία τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο, καθώς η συνολική αξία των τεσσάρων κοιτασμάτων της κυπριακής ΑΟΖ («Αφροδίτη», «Καλυψώ», «Ονησίφορος» και «Γλαύκος») αγγίζει πλέον τα 73 δισεκατομμύρια ευρώ. Αντίστοιχα ο «Γλαύκος» σε συνδυασμό με τις άλλα κοιτάσματα που έχουν ήδη αποκαλυφθεί στην Κύπρο, αλλά και τις εκτιμήσεις για όσα υπάρχουν ακόμα, ενισχύει το ενδιαφέρον για την δημιουργία του αγωγού East med.
Η αμερικανική ExxonMobil εδραιώνει πλέον την παρουσία της στην Κύπρο, με τις ΗΠΑ να αποκτούν συμφέροντα στρατηγικής σημασίας στην περιοχή. Οι ΗΠΑ από τη έναρξη των γεωτρήσεων της ExxonMobil στην κυπριακή ΑΟΖ, διεμήνυσαν σε όλους τους τόνους προς την Τουρκία να μην προχωρήσει σε καμία κίνηση, η οποία θα απειλήσει τις εργασίες στην περιοχή, τονίζοντας το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιεί και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους.
Σχέσεις ΗΠΑ – Κύπρου
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από το Νοέμβριο ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε ταξίδι που πραγματοποίησε στις ΗΠΑ, είχε σειρά συναντήσεων με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάικ Πομπέο, τον βοηθό υπουργό Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Γουές Μίτσελ και τον υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για Ενεργειακούς Πόρους, Φράνσις Φάνον, με αιχμή τις εξελίξεις στο Κυπριακό, την ενέργεια και την ΑΟΖ της Κύπρου.
Ο Ν. Χριστοδουλίδης υπέγραψε στο εν λόγω ταξίδι και «Δήλωση Προθέσεων» για την στρατηγική ανάπτυξη των διμερών σχέσεων Κύπρου – ΗΠΑ, με τον Γουές Μίτσελ.
Ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας Κύπρου- Γαλλίας
Την ίδια στιγμή η Κυπριακή Δημοκρατία ενισχύει συνεχώς την αμυντική συνεργασία της με τη Γαλλία, καθώς προχωρά η κατασκευή ναυστάθμου στη ναυτική βάση στο Μαρί, ο εκσυγχρονισμός της αεροπορικής βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο, ενώ επίκειται και υπογραφή μεγάλης αμυντικής συμφωνίας μεταξύ Λευκωσίας και Παρισιού. Η Γαλλία προχωρά δε σε προνομιακή αμυντική συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία επαναβεβαιώθηκε και στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαϊκών Μεσογειακών χωρών, που έγινε στη Λευκωσία τον Ιανουάριο, με το Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, να διαδραματίζει, όπως έγινε γνωστό, σημαντικό ρόλο στην διατύπωση των συμπερασμάτων σε σκληρή γλώσσα απέναντι στην Άγκυρα. Κίνηση η οποία τόνισε ιδιαίτερα τη στρατηγική σημασία της Κύπρου για τα συμφέροντα του Παρισιού στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την συγκεκριμένη πολιτική επιλογή της Λευκωσίας για ενίσχυση των σχέσεων αμυντικής συνεργασίας με τη Γαλλία, επιβεβαίωσε ερωτηθείς σχετικά και ο υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Σάββας Αγγελίδης λέγοντας: «Η δική μου θέση είναι ξεκάθαρη, ότι η Γαλλία είναι σύμμαχός μας και στα πλαίσια αυτά κάνουμε συνεχώς ενέργειες για αναβάθμιση της σχέσης μας, είτε αυτή αφορά το Μαρί, όπως έχετε αναφέρει, είτε αεροπορική βάση ή οτιδήποτε άλλο».
Η παρουσία ΗΠΑ στην τριμερή Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στην Κρήτη
Αντίστοιχα οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υπογραμμίζουν την παρουσία τους στην περιοχή με χαρακτηριστικό το ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Ποµπέο, εξετάζει το ενδεχόμενο να παραστεί στην τριµερή Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ που προγραµµατίζεται να πραγµατοποιηθεί το προσεχές διάστηµα, στην Κρήτη. Μία κίνηση συμβολική η οποία εκτιμάται ως ψήφος εμπιστοσύνης σε Ελλάδα και Κύπρο, έναντι της Τουρκίας, καθώς το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας βρίσκονται στο ναδίρ, με την Ουάσιγκτον μάλιστα να απειλεί με νέο χτύπημα την τουρκική οικονομία, προειδοποιώντας με κυρώσεις, με αφορμή τις σχέσεις με την Τουρκία και την αγορά των S-400.
Η επικοινωνιακή «φούσκα» της «Γαλάζιας Πατρίδας»
Στον απόηχο των παραπάνω εξελίξεων και με δεδομένη την αγωνιώδη προσπάθεια της Τουρκίας να μη χάσει το ρόλο της στο ενεργειακό παιχνίδι, πρέπει να ερμηνευθεί και η στρατιωτική άσκηση Γαλάζια Πατρίδα, που πραγματοποιεί τις τελευταίες μέρες, σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα, η Άγκυρα, η οποία προπαγανδίστηκε ως το μεγαλύτερο στρατιωτικό γεγονός των τελευταίων ετών, που είχε στόχο να στείλει μήνυμα σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ. Η άσκηση χαρακτηρίστηκε ως «Πρόβα Πολέμου» από τα τουρκικά ΜΜΕ, με στόχο να καταστήσει σαφές ότι η Τουρκία θα υπερασπιστεί τα «συμφέροντα της» στην περιοχή της Ανατολική Μεσογείου και το Αιγαίο, χωρίς να αποδέχεται να «τετελεσμένα» που επιχειρούν να δημιουργήσουν Αθήνα και Λευκωσία, μαζί με τους συμμάχους τους.
Δηλώσεις και ενέργειες οι οποίες πραγματοποιούνται αμέσως μετά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία, ο οποίος υπενθυμίζεται είχε δηλώσει μεταξύ άλλων, ότι Ελλάδα και Τουρκία δεν έχουν τίποτα άλλο να τους χωρίζει πλην του… Κυπριακού.
Ωστόσο η Γαλάζια Πατρίδα αποδεικνύεται κατώτερη των «προσδοκιών» που είχε προπαγανδίσει η τουρκική ηγεσία, και εξελίσσεται με ασκήσεις Έρευνας Διάσωσης σε θαλάσσιες περιοχές Βόρεια της Κύπρου και Βορειοδυτικά προς το Καστελόριζο, χωρίς ιδιαίτερη επιχειρησιακή αξία, ενώ ένα άλλο τμήμα της, εξελίσσεται εκεί που ήταν οι μονάδες επιφανείας και τις προηγούμενες ημέρες, στο Βόρειο Αιγαίο.
Στρατιωτικές πηγές δε δεν δίσταζαν να αναφέρουν σκωπτικά ότι πως παρά το γεγονός ότι η «Γαλάζια Πατρίδα» μέχρι τώρα έχει εξελιχθεί σε ολιγοήμερη κρουαζιέρα, όλες οι προσπάθειες του Τουρκικού επιτελείου και οι εντολές που λαμβάνονται από την πολιτική ηγεσία της γειτονικής χώρας, επιδιώκουν να μετατρέπουν την άμυνά τους από αποτρεπτική σε προληπτική. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα θελήσει η Τουρκία να δείξει κάτι διαφορετικό, επιλέγοντας κλιμάκωση των δράσεων της και κορύφωση λίγο πριν τη λήξη της άσκησης.
Η κυπριακή ηγεσία υπογραμμίζει σε κάθε ευκαιρία ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις με ψυχραιμία, τονίζοντας ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση η Λευκωσία να ακολουθήσει την τουρκική προκλητικότητα και να πέσει στην παγίδα που επιχειρεί να της στήσει η Άγκυρα.
Κίνδυνος ατυχήματος
Από την πλευρά της Αθήνας, την Δευτέρα, σε ομιλία του στη Βουλή, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, προειδοποίησε για κίνδυνο σοβαρού ατυχήματος στο Αιγαίο λόγω της τουρκικής προκλητικότητας υπογραμμίζοντας ότι η Αθήνα καταβάλει «συνεχή προσπάθεια εξομάλυνσης και αποκλιμάκωσης της έντασης».
Οι εξελίξεις επηρεάζουν τόσο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όσο και την πορεία του Κυπριακού.
Οι εταιρείες απαιτούν εδώ και καιρό λύση στο Κυπριακό ζήτημα, με στόχο να μπορέσουν να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες που τους δίνονται για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην περιοχή, χωρίς απειλές ή παρενοχλήσεις, που θα βάζουν τις εργασίες τους έστω και στον παραμικρό κίνδυνο. Δεν είναι τυχαίο, ότι η Τουρκία δεν παρενόχλησε την αμερικανική ExxonMobil στην κυπριακή ΑΟΖ, ωστόσο κατάφερε να αναστείλει τις εργασίες της ΕΝΙ στο παρελθόν. Όσο δε το Barbaros και τουρκικά πλοία συνεχίζουν να βρίσκονται γύρω από την Κύπρο κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα ατύχημα, ούτε το ότι η Τουρκία θα επιχειρήσει να το αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό.
Ο στόχος του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για Αιγαίο και κυπριακή ΑΟΖ είναι ξεκάθαρα η συνδιαχείριση, ενώ και το κατοχικό καθεστώς διά στόματος Κουντρέτ Οζερσάι, του αποκαλούμενου «υπουργού εξωτερικών» του ψευδοκράτους, υποστήριξε στη Σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψησ ότι η πορεία που έχουν πάρει πλέον τα πράγματα γύρω από το θέμα του φυσικού πλούτου της Κύπρου έχει γίνει μη αναστρέψιμη, υποστηρίζοντας ότι κανένα κράτος δεν πρέπει να μένει αδιάφορο μπροστά σε αυτές: «Είτε τώρα θα μεσολαβήσουν πείθοντας τους Ελληνοκύπριους να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με μας για το θέμα του φυσικού αερίου, είτε εμείς με τα δικά μας βήματα θα στηρίξουμε τα δικά μας δικαιώματα».
Η λύση θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από τα ενεργειακά, αλλά και από τις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, που θα δείξουν την πλευρά με την οποία θα συνταχθεί η Ουάσιγκτον, ενώ σημαντικό ρόλο θα παίξει και η ΕΕ.
Ως εκ τούτου οι ενεργειακές ανακαλύψεις στην Κυπριακή Δημοκρατία, μπορεί να την προστατεύσουν από τις τουρκικές διεκδικήσεις, ή να γυρίσουν μπούμερανγκ, ανάλογα με τη διαμόρφωση των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων που υπαγορεύουν τις εξελίξεις στην περιοχή.
