Ποινή φυλάκισης έως και 10 χρόνια προβλέπει ο νόμος σχετικά με την παράνομη καταγραφή συνομιλιών, σαν κι αυτήν που έκανε ο Παύλος Πολάκης στον Γιάννη Στουρνάρα. Ακόμη κι αν του είπε «σε γράφω» ο νόμος λέει ότι πρέπει να υπάρχει ρητή αποδοχή από την πλευρά του διοικητή της ηχογράφησης των συνομιλιών, κάτι που δε φαίνεται να υπάρχει.
Ως εκ τούτου το κακούργημα για τον κ. Πολάκη είναι δεδομένο και αυτεπάγγελτο. Δεν χρειάζεται δηλαδή να γίνει μήνυση από την πλευρά του κεντρικού τραπεζίτη, αλλά πρέπει να υπάρξει ένας εισαγγελέας που θα ασκήσει αυτεπάγγελτα δίωξη σε βάρος του Παύλου Πολάκη.
Και μάλιστα, δεν προστατεύεται από την βουλευτική του ασυλία, όπως και όλα τα αυτεπάγγελτα αδικήματα.
Ως εκ τούτου θα έπρεπε ήδη να υπάρχει παρέμβαση κάποιου εισαγγελέα, ακόμη και της ανώτατης αρχής και να διερευνήσει τι ακριβώς έγινε. Αν και ήδη από χθες γίνεται προσπάθεια από την πλευρά Πολάκης – Βαξεβάνη να υποστηριχτεί ότι δεν υπήρξε καταγραφή αλλά ο διάλογος που βγήκε στο Documento είναι… ό,τι θυμόταν ο υπουργός, επομένως δεν έχει καμιά αξία.
Το άρθρο 272 «Παραβίαση του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας και της προφορικής συνομιλίας» του Ποινικού Κώδικα προβλέπει, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«1. Όποιος αθέμιτα παγιδεύει ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο παρεμβαίνει σε συσκευή, σύνδεση ή δίκτυο παροχής υπηρεσιών σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας ή σε σύστημα υλικού ή λογισμικού, που χρησιμοποιείται για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών, με σκοπό ο ίδιος ή άλλος να πληροφορηθεί ή να αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο τηλεφωνικής συνδιάλεξης μεταξύ τρίτων ή στοιχεία της θέσης και κίνησης της εν λόγω επικοινωνίας, τιμωρείται με φυλάκιση από ένα ως πέντε έτη και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου.
2. Όποιος αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων που δεν διεξάγεται δημόσια ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου, τιμωρείται με φυλάκιση από ένα ως πέντε έτη και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου και όταν ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου.
3. Όποιος αθέμιτα κάνει χρήση της πληροφορίας ή του υλικού φορέα επί του οποίου αυτή έχει αποτυπωθεί με τους τρόπους που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 τιμωρείται με φυλάκιση από ένα ως πέντε έτη και χρηματική ποινή».
Μια υπόθεση
Πρόσφατα, με αφορμή μια αστική δίκη, μια διαμάχη ενός ζευγαριού, δικαστήριο εξέδωσε μια απόφαση με βάση το παρακάτω σκεπτικό:
Η μαγνητοφώνηση ή βιντεοσκόπηση (παγίδευση) συνομιλίας ακόμη και μέσω κινητού τηλεφώνου, χωρίς τη συναίνεση του συνομιλητή, αποτελεί κακούργημα και τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 έτη, αλλά δεν υπάρχει αδίκημα παραβίασης απορρήτου των επικοινωνιών όταν καταγράφονται φράσεις απειλητικές, εξυβριστικές κ.λπ. (όπως «σου έχουν έτοιμο τον λάκκο» ή «θα σε κάψουν») ή όταν η καταγραφόμενη συνομιλία γίνεται δημόσια.
Μία διφυής περίπτωση απασχόλησε την Ελληνική Δικαιοσύνη με αφορμή τις διαταραγμένες σχέσεις διαζευγμένου ζευγαριού. Οι διενέξεις ξεκίνησαν για τις συνθήκες επικοινωνίας με τα παιδιά, κάτι που οδήγησε σε δημόσιες βιαιοπραγίες, ανταλλαγή απειλητικών εκφράσεων και βιντεοσκόπηση όλων αυτών μέσω κινητού τηλεφώνου από την πρώην σύζυγο. Ετσι, η πρώην σύζυγος από κατηγορούμενη αρχικά για το κακούργημα της παράνομης μαγνητοσκόπησης «έπεσε» στο πλημμέλημα της ενδοοικογενειακής απειλής.
Σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και την ποινική νομοθεσία, η ελεύθερη επικοινωνία του ατόμου και η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του αποτελούν προστατευόμενα αγαθά.
Ετσι, όποιος «αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών».
Τιμωρία
Με την ίδια ποινή τιμωρείται η μαγνητοφώνηση ή η βιντεοσκόπηση όταν «ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα (σ.σ.: μαγνητόφωνο, κάμερα, κινητό τηλέφωνο κ.λπ.) το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου». Εάν η παράνομη μαγνητοφώνηση ή βιντεοσκόπηση συνομιλίας αποτυπωθεί σε χαρτί, εάν δηλαδή γίνει απομαγνητοφώνηση ή αποβιντεοσκόπηση, τότε αυτό αποτελεί επιβαρυντική περίσταση του κύριου αδικήματος που είναι η παράνομη μαγνητοφώνηση χωρίς τη συναίνεση του συνομιλούντος.
Αντίθετα, δεν είναι παράνομη, αλλά επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση, η μαγνητοφώνηση και μαγνητοσκόπηση, όπως και η χρήση του περιεχομένου τους, όταν υπάρχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που αφορούν «την πρόληψη τελέσεως εγκλημάτων, την προστασία εννόμου συμφέροντος το οποίο είναι υπέρτερο της προστασίας της ελεύθερης επικοινωνίας και της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, όπως της τιμής και της ελευθερίας».
Ακόμη, από το Σύνταγμα προστατεύεται η ιδιωτικότητα όπου ατόμου. Στην έννοια της ιδιωτικής ζωής περιλαμβάνεται και το απόρρητο της επικοινωνίας μεταξύ δύο ή και περισσότερων ατόμων όταν τα άτομα δεν επιθυμούν τη γνωστοποίηση του περιεχομένου της επικοινωνίας τους.
Ομως, όταν η συνομιλία γίνεται δημόσια, η γνωστοποίηση του περιεχομένου της είναι ποινικά αδιάφορη ενέργεια. Η μαγνητοφώνηση και η μαγνητοσκόπηση απειλητικών και εξυβριστικών εκφράσεων εκφεύγει του προστατευτικού πεδίου του Συντάγματος και των νόμων για το απόρρητο των επικοινωνιών. Τώρα, τη Δικαιοσύνη την απασχόλησε περίπτωση ζευγαριού που μετά από 13 χρόνια συζυγικού βίου χώρισαν και τότε άρχισαν τα προβλήματα.
