«Τώρα που και το ανεπίσημο μέρος της επίσκεψης του κ. Τσίπρα στην Τουρκία τελείωσε, είναι η στιγμή μιας πρώτης αποτίμησης της», αναφέρουν στην Νέα Δημοκρατία. Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισημαίνουν ότι πριν ακόμα αυτή η επίσκεψη ξεκινήσει, η τουρκική πλευρά φρόντισε με δηλώσεις και ενέργειες να καθορίσει εκείνη το πλαίσιο της συνάντησης.
Συγκεκριμένα σημειώνουν τα εξής:
Υπήρξε μπαράζ 31 παραβιάσεων του εθνικού εναερίου χώρου της Ελλάδας την αμέσως προηγούμενη ημέρα της επίσκεψης Τσίπρα. Ίσως ο μεγαλύτερος αριθμός παραβιάσεων που έχει πραγματοποιηθεί πριν την επίσκεψη ανώτατου Έλληνα αξιωματούχου στην Τουρκία.
Ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας με άκρως προβληματικές δηλώσεις του έθεσε την προηγούμενη ημέρα της επίσκεψης το πλαίσιο και το περιεχόμενο της συνάντησης Τσίπρα- Ερντογάν, τονίζοντας ότι θα συζητηθούν: α) θέματα «τουρκικής μειονότητας στην Θράκη», το οποίο συνιστά ευθεία αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης και «Νησιών»—δηλαδή θέμα γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο— που συνιστά ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιοτητας.
Η Αγκυρα επικήρυξε τους οκτώ στρατιωτικούς, την ώρα που ο κ. Τσίπρας έμπαινε στο αεροπλάνο, αγνοώντας επιδεικτικά τις τελεσίδικες αποφάσεις της ελληνικής ανεξάρτητης δικαιοσύνης που έχει χορηγήσει άσυλο.
Την ημέρα της άφιξης Τσίπρα, η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX που δεσμεύει περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτιοδυτικά του Καστελόριζου για άσκηση με χρήση πυρών, στα πλαίσια της άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα».
«Όλα τα παραπάνω, δηλώνουν σαφώς ότι υπήρξε κακή προετοιμασία της επίσκεψης, αφού δόθηκε στην Τουρκία η δυνατότητα να καθορίσει εκείνη το πλαίσιό της», λένε στη ΝΔ ενώ προσθέτουν ότι από τις δηλώσεις Τσίπρα – Ερντογάν προκύπτει σειρά κρίσιμων ερωτημάτων για το τι συζήτησε ή και συμφώνησε ο κ. Τσίπρας.
Η ΝΔ προσθέτει πως:
— Ανακοινώθηκε ότι θα υπάρξουν νέα πρόσθετα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Το ζήτημα δεν είναι να συμφωνηθούν πρόσθετα μέτρα, αλλά να εφαρμοσθούν πλήρως από την Τουρκία τα ήδη υπάρχοντα που διαμορφώνουν μια στέρεη βάση για οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διευκρινισθεί ποια ακριβώς είναι τα νέα μέτρα που έρχονται να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα και σε τι αφορούν. Εν προκειμένω υπενθυμίζεται ότι επιδίωξη της Τουρκίας είναι δια της συνεχούς διεύρυνσης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης να περιορισθεί η άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο.
— Ο κ. Τσίπρας φαίνεται να έχει αποδεχτεί ότι θα υπάρξει πεδίο συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά θέματα. Πώς μπορεί αυτό να γίνει όταν είναι η ίδια η Τουρκία που έχει αυτοαποκλεισθεί από τις ενεργειακές εξελίξεις και εφαρμόζει πολιτική διαρκούς έντασης καθώς δεν αναγνωρίζει τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), και δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και τα δικαιώματά της που απορρέουν από την UNCLOS, όπως η οριοθέτηση Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
— Αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, ο κ. Τσίπρας φάνηκε να συναινεί στην τουρκική επιδίωξη να υπάρξει αναθεώρησή της, κάτι στο οποίο αντιδρούν πολλά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ‘Αποψη της Νέας Δημοκρατίας είναι ότι στη νέα Τελωνειακή Ένωση ΕΕ-Τουρκίας, θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά το ενδεχόμενο να ενταχθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και προαπαιτουμένα, δηλαδή να υπάρχουν στοιχεία νέας «αιρεσιμότητας» (conditionality). Και αυτό γιατί η υπάρχουσα αιρεσιμότητα στην ενταξιακή διαδικασία δεν παράγει αποτελέσματα, καθώς η διαδικασία έχει παγώσει.
— Προβληματισμό προκαλεί η πρόθεση συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας, που αφορά και σε ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών, δεδομένου ότι ο ισχύον στην Τουρκία αντιτρομοκρατικός νόμος αντιμετωπίζεται αρνητικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς θέτει σε αμφισβήτηση ή έρχεται σε ευθεία αντίθεση με θεμελιώσεις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
— Πέραν του ότι αναφορικά με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δεν υπήρξε κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα, υπογραμμίζεται με έμφαση ότι το ζήτημα της Χάλκης δεν πρέπει να τίθεται ως διμερές ζήτημα ελληνοτουρκικών σχέσεων, πόσο μάλλον αυτό να γίνεται σε βάση αμοιβαιότητας σχετιζόμενο με τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη. Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα κράτη δε τίθεται σε βάση αμοιβαιότητας. Η επαναλειτουργία της Σχολής αποτελεί υποχρέωση της Τουρκίας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Διεθνούς Κοινότητας. Πέραν αυτού, είναι απαράδεκτη οποιαδήποτε, έστω και έμμεση προσπάθεια, εξίσωσης του Οικουμενικού Πατριάρχη με τους μουφτήδες στη Θράκη.
Συμπερασματικά στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπογραμμίζουν τα εξής: «H επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία ήταν κακά προετοιμασμένη και τα αποτελέσματά της εγείρουν μια σειρά σοβαρών ανησυχιών και ερωτημάτων. Όλα δείχνουν ότι σκοπός του κ. Τσίπρα ήταν να διασφαλίσει με υψηλό αντιστάθμισμα από ελληνικής πλευράς μια, κάποια ασαφή, περίοδο εκτόνωσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενόψει του γεγονότος ότι η Ελλάδα έχει ήδη εισέλθει σε προεκλογική τροχιά. Επισημαίνεται επίσης ότι δεδομένου ότι οι δημοτικές εκλογές στη Τουρκία θα πραγματοποιηθούν στα τέλη Μαρτίου, η επίσκεψη Τσίπρα μεταξύ άλλων ωφέλησε επικοινωνιακά τον Πρόεδρο Ερντογάν.
Είναι περιττό να τονίσουμε ότι πιστεύουμε στην αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Τονίζουμε ταυτόχρονα όμως ότι αυτός ο διάλογος πρέπει να είναι ουσιαστικός και παραγωγικός και προφανώς χωρίς εκπτώσεις στα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Αυτό προϋποθέτει άριστη προετοιμασία, αλλά και τη διεξαγωγή του σε μια ατμόσφαιρα ηρεμίας στις διμερείς σχέσεις, και όχι σε μια περίοδο έντασης την οποία προκαλεί η Τουρκία, όπως συμβαίνει όλο το τελευταίο διάστημα».
