Πόσο από το Internet είναι fake? Μελέτες δείχνουν ότι κάθε χρόνο κατά μέσο όρο λιγότερο από το 60% της κίνησης στο Διαδίκτυο είναι ανθρώπινη. Μερικές χρονιές, η κίνηση από μποτ (διαδικτυακά ρομπότ, δηλαδή προγράμματα που εκτελούν αυτοματοποιημένες εργασίες στο Internet) ξεπερνά το 50%.
Σύμφωνα με τους «New York Times», το 2013 η μισή κίνηση στο You Tube ήταν μποτ που παρίσταναν τους ανθρώπους. Το ποσοστό ήταν τόσο υψηλό που εκφράστηκε ο φόβος ότι «από ένα σημείο και μετά τα συστήματα του You Tube που εντοπίζουν την ψεύτικη κίνηση θα άρχιζαν να θεωρούν την κίνηση από μποτ αληθινή και την κίνηση από ανθρώπους ψεύτικη». Το υποθετικό αυτό γεγονός αποκλήθηκε «Αναστροφή» (Inversion).
Πρόσφατο άρθρο του περιοδικού των «NYTimes» αναφέρει ότι το 2018 ήταν η χρονιά που το Internet έφθασε στην Αναστροφή, «όχι αυστηρώς αριθμητικά, αφού τα μποτ ήδη ξεπερνούν σε αριθμό τους ανθρώπους στο Διαδίκτυο τις περισσότερες χρονιές, αλλά από άποψη αντίληψης. Το Internet πάντα φιλοξενούσε στις πιο σκοτεινές γωνιές του ψεύτικες ταυτότητες και απατεώνες, αλλά το σκοτάδι αυτό σήμερα διαποτίζει κάθε πλευρά του: ό,τι έμοιαζε κάποτε οριστικά και αναμφισβήτητα πραγματικό, φαντάζει σήμερα ελαφρώς ψεύτικο και ό,τι έμοιαζε ελαφρώς ψεύτικο, έχει σήμερα τη δύναμη και την παρουσία του πραγματικού».
Οι μετρήσεις θα έπρεπε να ήταν το πιο πραγματικό πράγμα στο Internet: είναι μετρήσιμες, εντοπίσιμες και επαληθεύσιμες, και σε αυτές βασίζεται η βιομηχανία της διαφήμισης που φέρνει κέρδη στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Ομως τον Οκτώβριο ομάδα διαφημιστών μήνυσε το Facebook κατηγορώντας το ότι υπερβάλλει τον χρόνο που οι χρήστες περνούν παρακολουθώντας βίντεο στην πλατφόρμα (το Facebook παραδέχεται ότι υπερέβαλε κατά 60%-80%, οι διαφημιστές υποστηρίζουν κατά 150%-900%).
Ούτε οι άνθρωποι είναι αληθινοί. Η βιομηχανία πώλησης και αγοράς θεάσεων στο YouTube ανθεί. Eρευνα των «NYTimes» έδειξε πέρυσι ότι μπορεί οποιοσδήποτε να αγοράσει 5.000 views στο You Tube με μόλις 15 δολάρια (τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα θέασης ενός βίντεο θεωρείται μια view). Προφανώς προέρχονται από μποτ και όχι από πραγματικούς ανθρώπους. Σε ορισμένες πλατφόρμες οι ψεύτικες θεάσεις βίντεο και τα ψεύτικα κατεβάσματα εφαρμογών μεταφράζονται σε κερδοφόρες απάτες.
Αλλά τι σημαίνει όμως κίνηση από πραγματικούς ανθρώπους; Αν ένα ρωσικό τρολ που χρησιμοποιεί τη φωτογραφία ενός Βραζιλιάνου για να παραστήσει τον αμερικανό οπαδό του Τραμπ παρακολουθήσει ένα βίντεο στο Facebook, η θέαση αυτή είναι πραγματική;
Και πόση πραγματική επιδραστικότητα έχουν οι επιδραστικοί του Instagram; Σύμφωνα με το περιοδικό The Atlantic, οι επίδοξοι επιδραστικοί ποστάρουν ψεύτικες αναρτήσεις «αγαπημένων» τους προϊόντων, που τις κάνουν να μοιάζουν σαν να είναι πληρωμένες, για να δείξουν ότι (δήθεν) έχουν σπόνσορες, πράγμα που τους προσδίδει κύρος. Με αυτό τον τρόπο προσελκύουν εταιρείες για να τους σπονσοράρουν πραγματικά.
Ηδη έχουν δημιουργηθεί τεχνικές deepfake που μπορούν να παράξουν εικόνες «ανθρώπινων» προσώπων στον υπολογιστή που μοιάζουν ακριβώς σαν φωτογραφίες πραγματικών ανθρώπων ή που μπορούν να αντικαταστήσουν, για παράδειγμα, το πρόσωπο ενός πορνοστάρ με εκείνο ενός πολιτικού σε ένα βίντεο χωρίς να μπορεί κανείς να διακρίνει αν είναι ψεύτικο.
Η αλήθεια είναι από τα μεγαλύτερα θύματα του Διαδικτύου. Θεωρίες συνωμοσίας και ψεύτικες ειδήσεις υπόσχονται ότι αποκαλύπτουν την «πραγματική αλήθεια» πίσω από τα γεγονότα. Οπως βίντεο στο YouTube που απευθύνονται σε εφήβους και ισχυρίζονται ότι δείχνουν την κρυφή αλήθεια πίσω από την «απάτη» του φεμινισμού.
Αυτό που λείπει τελικά από το Internet δεν είναι η «αλήθεια» αλλά η εμπιστοσύνη – πως ό,τι συναντάμε στο Διαδίκτυο είναι αυτό που υποστηρίζει ότι είναι. Χρόνια ανάπτυξης βασισμένης σε μετρήσεις, προσοδοφόρα συστήματα χειραγώγησης και πλατφόρμες που δεν υπόκεινται σε κανόνες έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο έχει περισσότερο νόημα το fake από το πραγματικό. Για να διορθωθεί αυτό απαιτείται πολιτισμική και πολιτική μεταρρύθμιση στη Σίλικον Βάλεϊ και στον κόσμο – αλλά είναι η μοναδική μας επιλογή. Διαφορετικά θα καταλήξουμε με ένα Internet με fake ανθρώπους, fake κλικ, fake ιστοσελίδες και fake υπολογιστές όπου το μόνο πραγματικό θα είναι οι διαφημίσεις.
Στα τέλη Νοεμβρίου, το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης άσκησε δίωξη εναντίον οκτώ ατόμων που κατηγορούνται ότι απέσπασαν 36 εκατ. δολάρια από διαφημιστές σε δύο από τις μεγαλύτερες διαφημιστικές απάτες που έχουν αποκαλυφθεί ποτέ στο Διαδίκτυο. Οσοι διαφημίζονται στο Internet αναζητούν δύο πράγματα: ανθρώπους που θα δουν τις διαφημίσεις τους και ιστοσελίδες με κύρος για να προβάλλονται αυτές. Στις δύο αυτές απάτες και τα δύο ήταν fake. Είχαν μολυνθεί 1,7 εκατ. υπολογιστές με κακόβουλο λογισμικό που επανακατηύθυνε εξ αποστάσεως κίνηση προς άδειες ιστοσελίδες σχεδιασμένες για κίνηση από μποτ.
Οπως αναφέρει το κατηγορητήριο, οι ιστοσελίδες αυτές ήταν σχεδιασμένες για «να ξεγελούν τους διαφημιζομένους ότι οι διαφημίσεις τους προβάλλονταν σε ιστοσελίδες με κύρος», όπως μεγάλων εντύπων που κυκλοφορούν στην πραγματική ζωή σαν τη «Vogue» ή τον «Economist». Οι views των διαφημίσεων αυτών προέρχονταν, όχι προφανώς από πραγματικούς ανθρώπους, αλλά από υπολογιστές που είχαν μολυνθεί με κακόβουλο λογισμικό που μιμείται την ανθρώπινη κίνηση: μποτ παρίσταναν ότι «κλικάρουν, κινούν το ποντίκι και βάζουν κωδικό πρόσβασης σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να παριστάνουν τους ενδιαφερόμενους ανθρώπινους καταναλωτές». Ορισμένα μποτ στέλνονταν να μαζέψουν cookies από άλλες ιστοσελίδες, όπως ακριβώς θα έκανε ένας ανθρώπινος επισκέπτης. Ψεύτικοι άνθρωποι με ψεύτικα cookies και ψεύτικους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που παρίσταναν ότι κινούσαν ψεύτικους κέρσορες κάνοντας ψεύτικα κλικ σε ψεύτικες ιστοσελίδες – οι απατεώνες είχαν δημιουργήσει μια προσομοίωση του Internet όπου το μόνο πραγματικό ήταν οι διαφημίσεις.
