Πασέληνος, υπερπανσέληνος και ολική έκλειψη της πανσελήνου είναι τα τρία ουράνια φαινόμενα που θα καταγραφούν τη νύχτα της Κυριακής 20 Ιανουαρίου προς τα χαράματα της Δευτέρας 21 Ιανουαρίου.
Ο τριπλός συνδυασμός αφορά την πρώτη πανσέληνο του 2019 κατά την διάρκεια της οποία θα υπάρξει ολική έκλειψη ενώ το ολόγιομο φεγγάτι θα βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο της τροχιά του από τη γη και έτσι θα φαίνεται ιδιαιτέρως μεγάλο και φωτεινό αλλά λόγω της έκλειψης θα δείχνει και σκουροκόκκινο.
Αντίστοιχο φαινόμενο ολικής σεληνιακής έκλειψης είχε καταγραφεί στις 27 Ιουλίου του 2018 ενώ μετά από αυτήν του Ιανουαρίου που περιμένουμε, η επόμενη θα πραγματοποιηθεί στις 26 Μαϊου του 2021 αλλά δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα.
Η επόμενη ορατή και στην Ελλάδα έκλειψη σελήνης θα είναι μετά από πέντε χρόνια και έναν μήνα και συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 2024.
Στη χώρα μας, η είσοδος της Σελήνης στη σκιά της Γης, δηλαδή η έναρξη της μερικής έκλειψης, θα ξεκινήσει στις 5:34 ώρα Ελλάδας και το φεγγάρι θα βρίσκεται σε ύψος 25 περίπου μοιρών στον δυτικό ουρανό. Η ολική φάση της έκλειψης, που θα διαρκέσει περίπου μία ώρα, θα είναι ορατή σχεδόν από όλη την Ελλάδα (εκτός από κάποιες περιοχές της νότιας και ανατολικής Ελλάδας), συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας, όπου το φαινόμενο θα αρχίσει περίπου στις 06:41 ώρα Ελλάδας, θα φθάσει στο μέγιστο σημείο του στις 07:12 και θα ολοκληρωθεί στις 07:43 ώρα Ελλάδας.
Για να δουν όλο το φαινόμενο, το οποίο μαζί με τη μερική έκλειψη θα διαρκέσει σχεδόν τρεισήμισι ώρες, οι παρατηρητές στη χώρα μας θα πρέπει να έχουν ανεμπόδιστο ορίζοντα προς τα δυτικά, ειδικά κατά την ολική φάση της έκλειψης, όταν η Σελήνη θα βρίσκεται πολύ χαμηλά. Αντίθετα με τις δυνητικά επικίνδυνες ηλιακές εκλείψεις, δεν χρειάζεται η λήψη προστατευτικών μέτρων για να δει κανείς απευθείας τη σεληνιακή έκλειψη με γυμνά μάτια, καθώς το φεγγάρι δεν είναι τόσο λαμπρό όσο ο Ήλιος.
Η έκλειψη στην ολότητά της -δηλαδή μαζί με το φαινόμενο της παρασκιάς και της μερικής έκλειψης που προηγείται και έπεται της ολικής- θα είναι ορατή μόνο από το πιο δυτικό τμήμα της Ευρώπης, τη δυτική Αφρική, τη Βόρεια και Νότια Αμερική και τον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό.
Η πρώτη πανσέληνος του έτους, που φέτος θα συμβεί στις 07:16 ώρα Ελλάδας της 21ης Ιανουαρίου, ονομαζόταν παραδοσιακά από τους Ινδιάνους της Αμερικής «πανσέληνος του λύκου», επειδή εκείνη την εποχή του χρόνου κοπάδια πεινασμένων λύκων ούρλιαζαν γύρω από τους καταυλισμούς των ανθρώπων.
Θα είναι το πρώτο από τα τρία «σούπερ-φεγγάρια» του 2019, καθώς φέτος θα υπάρξει τρεις φορές Υπερ-Σελήνη, δηλαδή ο δορυφόρος της Γης θα φαίνεται πιο κοντινός και λαμπερός από ό,τι συνήθως. Η επόμενη υπερπανσέληνος θα συμβεί στις 19 Φεβρουαρίου.
Την επόμενη μέρα, την Τρίτη 22 Ιανουαρίου, θα υπάρξει άλλο ένα ενδιαφέρον αστρονομικό φαινόμενο, ένα πολύ κοντινό πλησίασμα (σύνοδος) στον ουρανό της Αφροδίτης και του Δία. Οι δύο φωτεινοί πλανήτες θα είναι ορατοί σε απόσταση μόνο 2,4 μοιρών μεταξύ τους στον πρωινό ουρανό προς την ανατολή, λίγο πριν ο Ήλιος ανατείλει. Στις 31 Ιανουαρίου στους δύο πλανήτες θα προστεθεί και η Σελήνη, ώστε θα υπάρξει τριπλή σύνοδος το ξημέρωμα.
ΑΠΕ – ΜΠΕ
