Η πρόσφατη πολιτική αστάθεια και το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης μειοψηφίας ή μιας κυβέρνησης ανοχής για παρατεταμένη περίοδο, πέραν των 2 μηνών, αυξάνουν, σύμφωνα με στελέχη επενδυτικών τραπεζών, τους κινδύνους για την οικονομία καθώς είναι πιθανό να οδηγήσει σε «πάγωμα» των μεταρρυθμίσεων και των κρίσιμων για την «ενισχυμένη εποπτεία» ιδιωτικοποιήσεων, ενώ θα στείλει αρνητικά μηνύματα στους επενδυτές, σε μια στιγμή που η χώρα επιδιώκει την ουσιαστική της επιστροφή στις αγορές.
Οπως εκτιμούν, ακόμη και αν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξασφαλίσει κοινοβουλευτική έγκριση για τη συμφωνία των Πρεσπών και επιβιώσει από την πρόταση μομφής, μια κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πιθανό να διαρκέσει μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής θητείας.
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούν πιθανή πλέον μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες τους επόμενους μήνες, τη στιγμή μάλιστα που αναμένεται, το αμέσως επόμενο διάστημα, η (εγγυημένη) έκδοση 5ετούς ομολόγου που θα αντικαταστήσει παλαιότερη έκδοση και η οποία θα μπορούσε να πάρει και τη μορφή μιας «προεκλογικής εξόδου στις αγορές», ενισχύοντας το προφίλ της κυβέρνησης, απέχοντας όμως από την ουσιαστική και κυρίως με βιώσιμα επιτόκια επιστροφή της χώρας στις αγορές, η οποία θα εξασφάλιζε και τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της οικονομίας.
Η εξόφληση δανείων
Τα υψηλά επιτόκια (π.χ. 3,8% του ΔΝΤ, 4,7% του 5ετούς που λήγει τον Απρίλιο του 2019, 6% της ΕΚΤ λήξεως Ιουνίου 2019) επιτρέπουν π.χ. μια 5ετή έκδοση, ενώ όπως σημείωνε και η Citigroup σχολιάζοντας τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου – ο οποίος ανέφερε ότι η Ελλάδα, βγαίνοντας στις αγορές, θα μπορούσε να επαναγοράσει μέρος των δανείων του ΔΝΤ ή και της ΕΚΤ χρησιμοποιώντας το «μαξιλάρι» ρευστότητας -, η εξόφληση ακριβών δανείων θα είχε πιθανώς νόημα για την Ελλάδα. Ωστόσο, με το κόστος δανεισμού στα 10ετή ομόλογα στο 4,3%-4,4%, είναι δύσκολο για τη χώρα να επιτύχει την πλήρη επιστροφή της στις αγορές, καλύπτοντας δηλαδή το σύνολο των μακροπρόθεσμων χρηματοδοτικών της αναγκών.
«Το θέμα δεν είναι να βγεις στις αγορές, αλλά κυρίως με τι επιτόκιο θα σου δανείσουν οι αγορές τη στιγμή που οι δυσμενείς συνθήκες στις κεφαλαιαγορές δεν αποτελούν παροδικό φαινόμενο, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να γίνονται σταδιακά πιο επιλεκτικοί, στρεφόμενοι σε πιο ποιοτικές τοποθετήσεις και πιέζοντας το κόστος δανεισμού για τις πιο αδύναμες οικονομίες» ανέφεραν στελέχη διεθνών τραπεζών από το City του Λονδίνου.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι επόμενες εκλογές είναι προγραμματισμένες για το φθινόπωρο, αλλά ο Τσίπρας θα μπορούσε να επιλέξει να πάει σε αυτές νωρίτερα, επειδή διακινδυνεύει μεγάλες απώλειες στην ψηφοφορία του Μαΐου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αυτό θα του δημιουργούσε προβλήματα στην καμπάνια του, αν αυτή εξελιχθεί αργότερα, μην αποκλείοντας έτσι πρόωρες εκλογές ακόμη και τον Μάρτιο.
«Κράτησε περισσότερο»
Για τη Citigroup, εξάλλου, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κράτησε πολύ περισσότερο απ’ όσο ανέμεναν οι περισσότεροι, ενώ σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις θεωρεί πως δεν αποτελεί έκπληξη ένα «διαζύγιο» λίγους μήνες πριν από τις επερχόμενες εκλογές.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι στόχος του είναι η κυβέρνησή του να εξαντλήσει τη θητεία της, αλλά αν οι Ανεξάρτητοι Ελληνες άρουν την εμπιστοσύνη τους θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και ίσως προχωρήσει και σε πρόωρες εκλογές. Ο Πρωθυπουργός μπορεί ακόμα να αποφασίσει να παραμείνει στην εξουσία, επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, παρά να επιδιώξει πρόωρες εκλογές, καθώς οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πίσω από τη Νέα Δημοκρατία κατά 10-12 μονάδες, με την τελευταία να εμφανίζεται πιθανότατα ως επικεφαλής της νέας κυβέρνησης. Μια κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πιθανό να διαρκέσει μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής της θητείας, εκτιμούσε η Teneo.
Η τρέχουσα πολιτική αστάθεια αυξάνει τους κινδύνους στην οικονομία, ενώ καθώς το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ κινείται γρήγορα ώστε να ψηφίσει για τις απαραίτητες συνταγματικές αλλαγές που σχετίζονται με το όνομα της Μακεδονίας, αυτό επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, οι οποίες αναμένεται να επηρεάσουν την ικανότητα του Αλέξη Τσίπρα να κυβερνήσει, καθορίζοντας πιθανότατα και το χρονοδιάγραμμα των εκλογών, εκτίμησε και η Axia Research.
Εμπόδια
Ο Αλέξης Τσίπρας κρατά τα χαρτιά του κλειστά σχετικά με την πιθανότητα πρόωρων εκλογών. Ταυτόχρονα τονίζει ότι «έχουμε 151 ψήφους για να περάσουμε τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και οποιαδήποτε άλλη σημαντική ψηφοφορία», υποδηλώνοντας ότι είναι έτοιμος να κυβερνήσει χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία για κάποιο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η προοπτική της διακυβέρνησης της χώρας με μια κυβέρνηση μειοψηφίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, περισσότερο από 1-2 μήνες, μπορεί να αποτελέσει τεράστια πρόκληση και να δημιουργήσει εμπόδια στις προσπάθειες της χώρας να προχωρήσει μπροστά, εκτίμησε η Axia, θεωρώντας πως δύσκολα θα μπορούσαν να περάσουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και συγκεκριμένες ιδιωτικοποιήσεις.
Και όλα αυτά τη στιγμή που η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και πρέπει να ολοκληρώσει συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις προκειμένου π.χ. να λάβει 1,2 δισ. ευρώ το 2019 από τις πληρωμές που σχετίζονται με τα κέρδη της ΕΚΤ και των άλλων κεντρικών τραπεζών από τις θέσεις τους στα ελληνικά ομόλογα (ANFAs & SMPs), αλλά και να πείσει τους επενδυτές ότι η οικονομία της βρίσκεται στον σωστό δρόμο.
Καθώς μια κυβέρνηση ανοχής για 7-8 μήνες θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία και στον προϋπολογισμό, η Axia δεν αποκλείει το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, έστω και αν η κυβέρνηση θα επιθυμούσε εκλογές τον Μάιο.
Πάντως, οι ευρωεκλογές και οι αυτοδιοικητικές εκλογές αναμένονται να είναι πολύ δύσκολες για τον ΣΥΡΙΖΑ λόγω των αναμενόμενων ψήφων διαμαρτυρίας και του δυνητικά υψηλού ποσοστού αποχής των ψηφοφόρων, καθιστώντας δύσκολη την αντιστροφή του κλίματος τους επόμενους μήνες. Ετσι, ανακοινώνοντας γενικές εκλογές τον Μάιο ή και ταχύτερα, θα μπορούσαν να αποφευχθούν δυνητικά δυσμενή αποτελέσματα.
Το διακύβευμα των εκλογών
Διαχειριστές κεφαλαίων σημειώνουν πως ο εκλογικός κύκλος στην Ελλάδα δημιουργεί ανησυχίες και για την επόμενη μέρα των εκλογών. Θα είναι, αναρωτιούνται, η νέα κυβέρνηση ισχυρή και φιλική προς την αγορά και τις επιχειρήσεις ή οι διαμορφωθείσες εκλογικές ισορροπίες θα οδηγήσουν σε νέα εκλογική αναμέτρηση, αυξάνοντας το πολιτικό ρίσκο;
Η πιθανότητα, αναφέρουν, μιας νέας κεντροδεξιάς κυβέρνησης ενδέχεται να δημιουργήσει ένα θετικό μομέντουμ, αλλά η διατήρησή του θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο η νέα κυβέρνηση θα ανταποκριθεί γρήγορα με θετικά αναπτυξιακά βήματα (μείωση εταιρικής και ατομικής φορολογίας, κίνητρα για επενδύσεις, φιλικό επενδυτικό περιβάλλον κ.λπ.).
