Πέρυσι τέτοιες μέρες γαλλικές εφημερίδες και περιοδικά προέβαλλαν μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση, τη Zero Waste (Μηδέν Σκουπίδια), η οποία καλούσε τους Γάλλους να μην καταναλώσουν κανένα καινούργιο προϊόν κατά τη διάρκεια του 2018. Εφέτος η Zero Waste επανεμφανίζεται στα ΜΜΕ για να απευθύνει το ίδιο μήνυμα: μην αγοράσετε τίποτα το καινούργιο το 2019! «Μαστορέψτε, επιδιορθώστε, μεταποιήστε, μετασχηματίστε, ψωνίστε από δεύτερο χέρι, πουλήστε ό,τι δεν σας χρειάζεται πλέον». Ο θρίαμβος του γιουσουρούμ, θα λέγαμε στην καθ’ ημάς Ανατολή. Ή μήπως η επιστροφή στη δεκαετία του 1950;
Η ΜΚΟ επαναλαμβάνει ότι στόχο δεν έχει να πλήξει τον κόσμο των επιχειρήσεων, αλλά να ωθήσει τους ανθρώπους να υιοθετήσουν καταναλωτικές συνήθειες που αποβαίνουν προς όφελος του πλανήτη και της απασχόλησης. Η «αντίσταση» των καταναλωτών στην τάση για υπερκατανάλωση θα μειώσει αισθητά, υποστηρίζει η Zero Waste, τα σκουπίδια που, έτσι όπως πολλαπλασιάζονται, στο τέλος θα «πνίξουν» τον πλανήτη. Και θα οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση πρώτων υλών.
Πλυντήριο… 2,1 τόνων
Είναι, όντως, εντυπωσιακά τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η οργάνωση. Η απόφαση, για παράδειγμα, ενός νοικοκυριού να επιδιορθώσει το πλυντήριο ρούχων αντί να αγοράσει καινούργιο ισοδυναμεί με εξοικονόμηση… 2,1 τόνων πρώτων υλών. Διότι ένα πλυντήριο αποτελείται, μεταξύ άλλων, από 37 κιλά χάλυβα, 18 κιλά μπετόν, 13 κιλά πλαστικών, 2,7 κιλά αλουμινίου και 1,4 κιλά χαλκού. Για να εξορυχθεί η μικρή αυτή ποσότητα χαλκού, πρέπει να μετακινηθούν 11,2 τόνοι βράχων! Η παραγωγή χάλυβα απαιτεί σημαντικές ποσότητες βράχων.
Επίσης, ένας απλός φούρνος μικροκυμάτων 13 κιλών «ζυγίζει» στην πραγματικότητα πάνω από… 2 τόνους πρώτων υλών. Και η παραγωγή υφασμάτινων παπουτσιών απαιτεί υλικά που ζυγίζουν 38 φορές περισσότερο από το τελικό βάρος που έχουν τα ίδια τα παπούτσια. Οσο για την αγορά ενός τζιν από δεύτερο χέρι, δίνει στον αγοραστή την ικανοποίηση ότι συνέβαλε στην εξοικονόμηση πρώτων υλών βάρους 49 κιλών! «Και μόνο η γνώση των στοιχείων αυτών προτού προχωρήσει ο καταναλωτής σε μια αγορά αποτελεί μια μικρή νίκη για τη ΜΚΟ και για τον πλανήτη» σημειώνει η Ματίλντ Γκολά στην εφημερίδα «Le Figaro».
Στοιχεία για την καμπάνια της Zero Waste στη Γαλλία αντλεί από τη γαλλική Υπηρεσία για το Περιβάλλον και την Εξοικονόμηση Ενέργειας (ADEME). Σε πρόσφατη έρευνά της με τίτλο «Το κρυμμένο πρόσωπο των Αντικειμένων» η ADEME σημειώνει χαρακτηριστικά: «Το σύνολο του οικιακού μας εξοπλισμού, έπιπλα και ηλεκτρικές συσκευές, ζυγίζει κατά μέσον όρο 2,5 τόνους. Για να κατασκευαστούν τα αγαθά αυτά των 2,5 τόνων πρέπει να καταναλωθούν 45 τόνοι πρώτων υλών, ενώ θα εκλυθούν στην ατμόσφαιρα 6 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα».
«Ως εκ τούτου, συνολικά το ένα τέταρτο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούν οι Γάλλοι προέρχεται από την κατανάλωση προϊόντων καθημερινής χρήσης» σημειώνει η αρθρογράφος του «Figaro». Η Zero Waste και η ADEME προτείνουν στους γάλλους καταναλωτές τη μείωση των αγορών καινούργιων αγαθών καθημερινής χρήσης στα απολύτως απαραίτητα. Και σε περίπτωση που τα παλαιά δεν επιδέχονται επιδιόρθωση. «Μόνο το 44% των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών που παθαίνουν βλάβη επιδιορθώνονται. Και το 88% των Γάλλων αλλάζει κινητό τηλέφωνο ενώ αυτό που ήδη έχουν λειτουργεί ακόμη» σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Το «Δικαίωμα στην Επιδιόρθωση»
Δεν είναι μόνο οι Γάλλοι που καλούνται να κινητοποιηθούν και να μεταστραφούν προς το… οικολογικότερο. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες τις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες. Διότι δεν είναι μόνο οι περιβόητοι «οικομοντερνιστές» που διαπιστώνουν έναν κορεσμό της κατανάλωσης στη Δύση.
«Το «Δικαίωμα στην Επιδιόρθωση» κερδίζει έδαφος διεθνώς» σημείωνε προ ημερών ο αρθρογράφος του BBC Ρότζερ Χάραμπιν αναφερόμενος στην πρόταση που έκαναν οι ευρωπαίοι υπουργοί Περιβάλλοντος να ασκηθούν πιέσεις προς τις εταιρείες προκειμένου να κατασκευάζουν προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και δυνατότητα επιδιόρθωσης.
Αλλά και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), που τις ημέρες αυτές ετοιμάζει πυρετωδώς τις εφετινές εκδηλώσεις στο Νταβός (22-25 Ιανουαρίου), επισήμανε προ ολίγων ημερών την ανάγκη να μειωθεί η παγκόσμια κατανάλωση βοείου κρέατος, για λόγους περιβαλλοντικούς ασφαλώς.
Μέγας σύμμαχος της Zero Waste και των άλλων κινητοποιημένων για θέματα του περιβάλλοντος είναι τα κοινωνικά δίκτυα. Χάρη σ’ αυτά, σημειώνει το γαλλικό σκέλος της ΜΚΟ, η περυσινή εκστρατεία στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Σε αυτή συμμετείχαν 15.000 Γάλλοι. Εφέτος οι συμμετοχές φθάνουν τις 100.000…
