Ο βασιλιάς Ληρ θα έδινε το βασίλειό του για ένα άλογο. Ο Πάνος Καμμένος έδωσε το δικό του για μια τροπολογία. Οχι για μια οποιαδήποτε τροπολογία. Ούτε σε μια οποιαδήποτε συγκυρία. Τόσο το είδος της νομοθετικής ρύθμισης όσο και ο χρόνος της κατάθεσης στη Βουλή εξηγούν την ένταση της αντίδρασης από την πλευρά της αντιπολίτευσης και την αίσθηση, σαιξπηρικά πάντα μιλώντας, πως κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας.
Η αίσθηση πάνω-κάτω είναι πως η ιστορία έχει τόσες τρύπες όσες και ένα ελβετικό τυρί. Απ’ όπου προέκυψαν και τα ερωτήματα: Γιατί η τροπολογία για τα αντισταθμιστικά οφέλη κατατέθηκε κατευθείαν στην Ολομέλεια κάπου στις έξι το απόγευμα και αφού είχαν ολοκληρωθεί διάφορες εργασίες; Γιατί δεν πέρασε από την Επιτροπή Εξοπλισμών όπου οι συνεδριάσεις είναι κλειστές; Πώς ο Καμμένος, ενώ ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και ψάχνει τους βουλευτές του με το κιάλι, τρέχει να καταθέσει την τροπολογία; Και γιατί τρέχει αφού η σύμβαση για τα F-16 θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 15 Μαρτίου, κάτι που σημαίνει ότι ο διάδοχός του θα είχε όλο τον χρόνο και την άνεση να καταθέσει ο ίδιος την τροπολογία;
Το μεγάλο ερώτημα
Ολα αυτά τα ερωτήματα τίθενται κάτω από την ομπρέλα ενός μεγαλύτερου ερωτήματος: γιατί επαναφέρει ο υπουργός Άμυνας από την πίσω πόρτα τα αντισταθμιστικά ωφελήματα, μια πρακτική που έχει καταγγελθεί από τον ίδιο και τον Πρωθυπουργό του ως εστία διαφθοράς και έχει καταργηθεί από το 2011 με νόμο του Ευάγγελου Βενιζέλου; Ακόμη χειρότερα, ο Καμμένος δεν επιχείρησε μόνο να επαναφέρει μια πρακτική που αποτελεί παρελθόν εδώ και οκτώ ολόκληρα χρόνια. Αλλά και μια πρακτική που παραπέμπει σε μπανανίες – ενώ η τάση πια είναι οι χώρες που αγοράζουν όπλα από τις πολεμικές βιομηχανίες να συμμετέχουν στην παραγωγή, ώστε να εισάγουν με αυτόν τον τρόπο και πολεμική τεχνογνωσία.
Ονόματα και διευθύνσεις. Σε κάθε περίπτωση, το πλήθος και το βάρος των ερωτημάτων εξηγεί και την πιρουέτα Καμμένου, ο οποίος δέχθηκε να συζητηθεί η επίμαχη τροπολογία στην Επιτροπή Εξοπλισμών. Εκεί θα ακουστούν ονόματα και διευθύνσεις για τις σχέσεις της Lockheed με ελληνικές εταιρείες τα αφεντικά των οποίων δεν είναι καθόλου άγνωστα στον υπουργό Άμυνας – τουλάχιστον αυτό είπε στη Βουλή ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Στριμωγμένος
Στο μεταξύ, πάντως, η υποχώρηση Καμμένου ερμηνεύεται πολιτικά. Και πολιτικά ο αρχηγός των ΑΝΕΛ είναι στριμωγμένος. Η Ιστορία, για παράδειγμα, θα γράψει πως ο Πάνος Καμμένος έγινε ο πρώτος αρχηγός κόμματος που συγκάλεσε την Κοινοβουλευτική του Ομάδα για να μη βρει σχεδόν ούτε έναν βουλευτή του να τον περιμένει. Δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά βουλευτές να στήσουν τον αρχηγό τους. Και αυτό, αν μη τι άλλο, επιτείνει το αίσθημα της απομόνωσης – επιτείνει ασφαλώς και το αίσθημα του φόβου για κάποιον που κάποτε είχε ένα βασίλειο και σε λίγο δεν θα έχει ούτε κόμμα, ούτε υπουργείο.
Όλα αυτά δεν κάνουν έναν σαιξπηρικό βασιλιά αλλά έναν βασιλιά που είναι γυμνός και το ξέρει. Ο Καμμένος θα μείνει πολιτικά γυμνός ακόμη και αν ο Αλέξης Τσίπρας αδειάσει την κυβέρνησή του από τους ανελίτες υπουργούς για να κερδίσει τη στήριξή του. Πολιτικά όμως κανένας δεν κάνει ταμείο έτσι. Ο επικεφαλής των ΑΝΕΛ θα δημιουργήσει απλώς μια στρατιά από πολιτικά και υπουργικά άστεγους ανελίτες που θα βλέπουν τον πρώην αρχηγό τους σαν τον άνθρωπο που όχι μόνο τους στέρησε το υπουργικό παρόν αλλά και ένα πολιτικό μέλλον στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ.
Τι μένει; Η τροπολογία. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας λέει πως χάρη σε αυτά τα 230 εκατομμύρια ευρώ από τα αντισταθμιστικά ωφελήματα για την αναβάθμιση των F-16 θα σωθεί η ΕΑΒ. Ίσως είναι κι αυτός ένας τρόπος για να κάνει κανείς ταμείο – πολιτικά μιλώντας πάντα…
Ο αγνώριστος Πάνος και οι έμποροι όπλων
Χθες εμφανίστηκε στη Βουλή ένας άλλος, αγνώριστος, Πάνος Καμμένος. Ούτε κορόνες ούτε καταγγελίες για διαπλοκή των αντιπάλων του ούτε θεωρίες συνωμοσίας αμπαλαρισμένες με υπέρμετρο πατριωτισμό. Μόνο συναίνεση και εκκλήσεις για τη σωτηρία της ΕΑΒ και των θέσεων εργασίας του προσωπικού της. Ήταν άλλωστε μόνος του στα υπουργικά έδρανα. Ούτε ένας υπουργός ή έστω υφυπουργός του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν δίπλα του. Έλειπε ακόμα και ο Νίκος Παππάς, ο οποίος συνήθιζε να κάθεται δίπλα του και να υπογραμμίζει με γκριμάτσες και κρυφά γελάκια τις λεκτικές ακρότητες του κυβερνητικού εταίρου. Στα έδρανα υπήρχαν ελάχιστοι, οι απολύτως απαραίτητοι, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Και πίσω του εννέα άγνωστα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων ο γενικός διευθυντής Εξοπλισμών του ΥΠΕΘΑ Κυριάκος Κυριακίδης, που έγινε γνωστός από το σκάνδαλο πώλησης βλημάτων στη Σαουδική Αραβία και είχε αναλάβει να εφοδιάζει με έγγραφα και σημειώματα τον υπουργό του.
Δεν θα μπορούσε να υπάρχει χειρότερος συμβολισμός και ο Βασίλης Κικίλιας τον εκμεταλλεύθηκε σε μια στιγμή έντασης. «Έχει ο καθένας από εσάς τη δική του, ατομική, ευθύνη» είπε στους εννέα αγνώστους δείχνοντας όμως τον Κυριάκο Κυριακίδη. Σφυροκόπημα. Για περισσότερη από μία ώρα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας υπέμεινε έτσι εγκαταλελειμμένος από τους κυβερνητικούς «συντρόφους» του το σφυροκόπημα των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας και του ΚΙΝΑΛ, μέχρι να πάει να καθίσει δίπλα του η πιστή Μαρία Κόλλια – Τσαρουχά.
Η αυτοθυσία της Κόλλια – Τσαρουχά μπορεί να εκτιμηθεί μόνο από όσους είδαν τον Νίκο Φίλη να διασχίζει την αίθουσα με κατεύθυνση το Προεδρείο της Βουλής, να τον σταματάει ο Καμμένος στα σκαλιά, όπως περνούσε δίπλα του, για να του δείξει σε ένα έγγραφο το δίκιο του, εκείνος να ρίχνει μια λοξή ματιά και να τον προσπερνάει… Δεν πάει πολύς καιρός που ο Φίλης έχασε την αντιπαράθεση με τον αρχηγό των ΑΝΕΛ και μαζί τη θέση του στο υπουργείο Παιδείας. Λίγο μετά τη συνεδρίαση για την τροπολογία αναβάθμισης των F-16 εγκατέλειψε τον Καμμένο και η πλειονότητα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των ΑΝΕΛ που δεν συνεδρίασε λόγω έλλειψης απαρτίας.
H Lockheed
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας βρέθηκε σε πραγματικό αδιέξοδο στη Βουλή. Γιατί αυτή τη φορά ήταν οι άλλοι, οι αντίπαλοι που λοιδορούσε, που τον κατηγορούσαν για διαπλοκή. Και ήταν έτοιμοι να πουν ονόματα. «Ξέρουμε με ποιον συνεργάζεται η Lockheed στην Ελλάδα, άρα και πού θα πάνε τα λεφτά. Εσείς δεν ξέρετε τον επονομαζόμενο Χριστιανό; Σας έχουμε δει σε φωτογραφίες μαζί του» είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Η αντίδραση του Καμμένου ήταν υποτονική: «Να κατονομάσετε τις εταιρείες!». «Να πείτε τα ονόματα!» είπε δυο – τρεις φορές. Αργότερα η Ντόρα Μπακογιάννη είπε ευθέως το όνομα του επιχειρηματία που εκτιμάται ότι θα πάρει τη μερίδα του λέοντος από τη συμφωνία: «Είναι αλήθεια ότι το 70% των προγραμμάτων θα πάει στην ΕΑΒ και το 30% στον αντιπρόσωπο της Lockheed στην Ελλάδα, τον γνωστό Κριστιάν Χατζημηνά, για να το διαχειριστεί εν λευκώ;». Η αντίδραση του Καμμένου ήταν ανύπαρκτη. «Στην ΕΑΒ θα πάει το 90%» απάντησε.
Ο Χατζημηνάς δεν είναι άγνωστο πρόσωπο στο «Πεντάγωνο». Σε εταιρεία συμφερόντων Χατζημηνά, την ISI, η οποία ιδρύθηκε το 1993 και από το 2009 ώς το 2011 εμφάνιζε τζίρους που δεν ξεπερνούσαν τα 3 εκατ. ευρώ ετησίως, ανέθεσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας σημαντικά προγράμματα. Η κοινή γνώμη ωστόσο πληροφορήθηκε την ύπαρξή του όταν το όνομά του συνδέθηκε με την υπερπολυτελή απόδραση του ζεύγους Καμμένου στο Λονδίνο τον Σεπτέμβριο του 2017, η οποία περιελάμβανε εκτός από τη διαμονή στο πανάκριβο ξενοδοχείο Mandarin Oriental και επίσκεψη στο Park Tower Casino.
Έπαινοι στον Βενιζέλο. Σε άλλες συνεδριάσεις στη Βουλή ο Πάνος Καμμένος δεν καταδεχόταν να απαντήσει στον Ευάγγελο Βενιζέλο κάτι πέραν της κατηγορίας για τα υποβρύχια. Αυτή τη φορά ήταν όλο επαίνους για τον νόμο του 2011 που κατήργησε τα αντισταθμιστικά και απάντησε πρόθυμα στις ερωτήσεις του, αποδεχόμενος ότι η τροπολογία αφορά αντισταθμιστικά, ότι τακτοποιεί τις εκκρεμότητες παλαιότερων συμβάσεων της Lockheed και ότι μέσω της συγκεκριμένης εταιρείας θα μπουν στα προγράμματα και άλλες ιδιωτικές εταιρείες. Είπε ακόμα ότι τα 230 εκατ. δεν είναι η ονομαστική αλλά η πραγματική αξία των προγραμμάτων. Δεν ενημέρωσε όμως για το ποσό των ανεκτέλεστων αντισταθμιστικών ωφελημάτων προηγούμενων συμβάσεων.
Συνειδητοποίησε άραγε τι έλεγε ή τον παρέσυρε η πίεση της στιγμής; Γιατί έπαθε αυτό που φοβόταν, η τροπολογία δεν πέρασε λάθρα και θα συζητηθεί αναλυτικά στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, επηρεάζοντας και τα χρονοδιαγράμματα των αποφάσεών του και των πολιτικών εξελίξεων. «Ανήλθατε ως καταγγελιομανής και τώρα κατρακυλάτε από τον πολιτικό σας Όλυμπο ως ευθυνόφοβος» του είπε ο Κώστας Τασούλας. Ίσως όχι ως ευθυνόφοβος, αλλά απλώς ως φοβισμένος, αντιλαμβανόμενος ότι τελειώνει η εξουσία και αρχίζει ο έλεγχος.
