Το δεξί του χέρι είναι πρησμένο και έχει άσχημες μελανιές. Δεν μπορεί να περπατήσει καθώς τα τραύματά του στα πόδια, αποτέλεσμα του ξύλου που έφαγε από τα κλομπ των αστυνομικών, τον πονάνε πολύ. Ο Αμάν Μουτάνι, ένας 23χρονος Ινδός, έχει εξαντληθεί όχι μόνο από τον πόνο, αλλά και την κούραση στην προσπάθειά του να περάσει τα σύνορα Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και να βρεθεί στην Κροατία, δηλαδή σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Δεν υπάρχει καμία ελπίδα» λέει στον ανταποκριτή των «New York Times» Αντριου Χίγκινς με δάκρυα απελπισίας και ντροπής. «Επιστρέφω σπίτι μου».
Καθώς το αντιμεταναστευτικό κύμα των λαϊκιστών γιγαντώνεται στην Ευρώπη (ακόμη και η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ υποχώρησε από την πολιτική των ανοιχτών θυρών για τους πρόσφυγες) η μακροχρόνια προσπάθεια της Ευρώπης να συμφιλιώσει την πολιτική πραγματικότητα με την ανθρώπινη συμπάθεια για όλους αυτούς τους απελπισμένους ανθρώπους τελειώνει σε αυτούς τους δασώδεις λόφους κατά μήκος των συνόρων Βοσνίας – Κροατίας. Εκεί όπου εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες βρίσκονται παγιδευμένοι.
Στην πλειονότητά τους οι μετανάστες, όπως και ο Μουτάνι, έφθασαν στη Βοσνία μέσω Σερβίας, η οποία προσφέρει είσοδο στους Ινδούς και μέχρι πρόσφατα και στους Ιρανούς χωρίς να χρειάζεται βίζα και στόχος τους είναι να μπορέσουν μέσω της βαλκανικής διαδρομής να εισέλθουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Πλην όμως, από το 2015 τα βόρεια σύνορα της Σερβίας με την Ουγγαρία έχουν σφραγιστεί από έναν φράχτη και τα βορειοδυτικά σύνορά με την Κροατία είναι επίσης κλειστά.
Η χώρα είναι φτωχή και δυσλειτουργική αλλά, αντίθετα με τους γείτονές της, τα πρώτα χρόνια της προσφυγικής κρίσης ήταν σχετικά φιλόξενη, επειδή πολλοί από τους ίδιους τους πολίτες της υπήρξαν οι ίδιοι πρόσφυγες στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Εφέτος στη Βοσνία όπως και στη Σερβία, που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έχουν επισήμως καταγραφεί περισσότεροι από 23.000 πρόσφυγες και μετανάστες έναντι μόλις 758 πέρυσι.
Κίνδυνος από το κρύο
Οι περισσότεροι από αυτούς είναι άνδρες από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν και έχουν περάσει μήνες, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και χρόνια, για να φθάσουν εκεί. Εθελοντές που εργάζονται σε ομάδες ανθρωπιστικής αρωγής προειδοποιούν ότι οι μετανάστες που βρίσκονται παγιδευμένοι στη Βοσνία κινδυνεύουν να πεθάνουν εξαιτίας του κρύου, των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, ενώ η Διεθνής Ομοσπονδία του Ερυθρού Σταυρού δήλωσε ότι οι συνθήκες διαβίωσης αυτών των ανθρώπων αλλά και τα φαινόμενα βίας εναντίον τους επιδεινώνονται ραγδαία.
Οσοι τα έχουν καταφέρει κοιμούνται προστατευμένοι από τα καιρικά φαινόμενα σε ένα κατεστραμμένο ορφανοτροφείο, σε άθλιες ωστόσο συνθήκες και οι πιο άτυχοι στην ύπαιθρο. Ο επίτροπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αναφέρει ότι τουλάχιστον 700 άτομα έχουν πέσει θύμα ξυλοδαρμών και κλοπών από αξιωματικούς επιβολής του νόμου κατά τη διάρκεια συνοπτικών απελάσεων και εκφράζει την ανησυχία του για τη «συστηματική βία» που σημειώνεται εναντίον τους.
Ο Πίτερ βαν ντερ Ογουερερτ, επικεφαλής της αποστολής στη Βοσνία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, ο οποίος εργάζεται για τη διατροφή και τη στέγαση χιλιάδων μεταναστών που έχουν εγκλωβιστεί στη συνοριακή πόλη Μπίχατς, αναφέρει στην αμερικανική εφημερίδα ότι δεν γνωρίζει την έκταση βίας από την κροατική αστυνομία. Αλλά, λέει, «υπάρχουν σίγουρα αρκετές φωτογραφίες και αναφορές για να δικαιολογηθεί μια διεθνής έρευνα».
Το υπουργείο Εσωτερικών της Κροατίας απορρίπτει κατηγορηματικά τις κατηγορίες, τις χαρακτηρίζει εσφαλμένες και τμήμα μιας εκστρατείας για τη δυσφήμηση της χώρας. Την ίδια ώρα, αξιωματούχοι της Ενωσης ζητούν αυστηρότερους συνοριακούς ελέγχους και τονίζουν ότι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες πρέπει να αντιμετωπίζονται με ανθρωπιά. Ομως ο πρωταρχικός στόχος της Ευρώπης είναι να μειώσει τους αριθμούς των ροών. Και η πραγματικότητα λέει ότι αυτό γίνεται με τον πλέον απάνθρωπο τρόπο.
