«H Ryanair πρέπει να αλλάξει». Με αυτό το πολεμικό σύνθημα στα χείλη τα ευρωπαϊκά συνδικάτα κινητοποιήθηκαν τον περασμένο χρόνο και πίεσαν την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους να κάνει συμβιβασμούς. Χαμηλά ημερομίσθια, αυθαίρετες μεταθέσεις, σκληρή πολιτική για το προσωπικό και εχθρική συμπεριφορά απέναντι στα συνδικάτα, αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά τη εταιρείας με έδρα το Δουβλίνο από το 1985, από τότε δηλαδή που ιδρύθηκε.
Νίκες συνδικάτων
Μετά όμως τις απεργίες των πιλότων και των αεροσυνοδών σε 8 ευρωπαϊκές αγορές οι απεργοί κατάφεραν να επιβληθούν στον επικεφαλής της εταιρείας Michael O΄ Leary και να αναγνωρίσει μερικά συνδικάτα, να προσαρμόσει τα συμβόλαια εργασίας στο εργατικό δίκαιο της κάθε χώρας και να συμφωνήσει σε ένα βασικό πλαίσιο συνεργασίας. Σε ορισμένα σημεία οι νέοι όροι για τους εργαζόμενους έχουν περισσότερα πλεονεκτήματα από αυτά που ισχύουν βάσει ιρλανδικού δικαίου. Στη Γερμανία, που είναι μια πολλά υποσχόμενη αγορά της Ryanair, τα συνδικάτα Verdi για τους αεροσυνοδούς και το Cockpit για τους πιλότους επέτυχαν συμφωνίες αρχών, που εκτός από σημαντικές αυξήσεις αποδοχών παρέχουν περισσότερη προστασία σε περίπτωση μεταθέσεων ή κλεισίματος ενός σταθμού εργασίας. Τουλάχιστον για τους πιλότους καταργήθηκε η δανεική εργασία. Οδεύει λοιπόν η Ryanair στο να γίνει μια κανονική αεροπορική εταιρεία με καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και χωρίς κοινωνικό στιγματισμό από αυστηρούς καταναλωτές;
Σχεδόν θα συμφωνούσε κανείς με αυτό, εάν δεν υπήρχαν πολλές λεπτομέρειες που έδειχναν τη σιδερένια θέληση της εταιρείας για λιτότητα, κάτι που την έκανε και μεγάλη. Στο χρηματιστήριο πάντως η εμπιστοσύνη χάνεται. Η αξία της μετοχής έχασε από το 2017 το 1/3 της αξίας της παρά το μεγάλο περιθώριο για τζίρο. Ένα από τους λόγους είναι το υψηλό κόστος προσωπικού. Αυξήθηκε κατά 180 εκατομ. ευρώ το τρέχον έτος. «Σε αυτό θα προστεθούν μερικά εκατομμύρια ακόμη όταν τους ερχόμενους μήνες υπογραφούν κι άλλες συλλογικές συμβάσεις με τα συνδικάτα και όταν ορισμένα συμβόλαια εργασίας προσαρμοστούν στο εθνικό δίκαιο», προειδοποιεί ο Ντάνιελ Ρέσκα από τον Οίκο Ανάλυσης Μπερνστάιν. Το καθαρό κέρδος των 1,45 δις ευρώ που σημειώθηκε φέτος δεν θα επαναληφθεί τόσο εύκολα. Η European Cockpit Association ECA βλέπει με σκεπτικισμό προς την Πολωνία, όπου η Ryanair διατηρεί μια υποεταιρεία, την Sun με 20 αεροσκάφη και ένα μοντέλο δανεικής εργασίας.
Ο αγώνας για χαμηλές τιμές συνεχίζεται
Τα συμβόλαια εργασίας των πιλότων αποτελούν «παράδειγμα προς αποφυγή για οτιδήποτε πηγαίνει στραβά στους τομείς απασχόλησης και συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη» καταγγέλλει ο Ντιρκ Πόλοτσεκ, αποχωρών πρόεδρος της ECA. Αλλά και σε λεπτομέρειες φαίνεται πόσο ο περιορισμός του κόστους αποτελεί προτεραιότητα για την Ryanair. Όπως αναφέρει η ίδια κατάφερε να εξασφαλιστεί από τυχόν αυξήσεις στη τιμή του πετρελαίου υπογράφοντας προκαταρτικά συμβόλαια και είναι σε διαμάχη με τη βρετανική πολιτική υπηρεσία προστασίας για το εάν οι επιβάτες σε περίπτωση απεργιών πρέπει να αποζημιώνονται ή όχι.
«Αυτές οι απεργιακές κινητοποιήσεις δεν βρίσκονται στο πεδίο ευθύνης μας, διότι εάν ήταν, δεν θα γίνονταν απεργίες», είναι το σχόλιο του Κένι Γιάκομπς, επικεφαλής μάρκετινγκ. Ο αγώνας για τις χαμηλότερες τιμές που ξεκίνησε η Ryanair θα συνεχιστεί κατά πάσα πιθανότητα και το 2019. «Λόγω της αύξησης των νέων αεροπλάνων στην Ευρώπη η προσφορά για το χειμώνα θα αυξηθεί κατά 10%» προβλέπει ο Ροέσκα. «Λόγω της μεγαλύτερης προσφοράς θα πέσει ο τζίρος». Η Ryanair ανακοίνωσε ότι θα μειώσει τα δρομολόγια το επόμενο εξάμηνο από 7% σε 6%. Και όταν μειώνεται ο αριθμός των επιβατών σε μια βάση της εταιρείας, μεταφέρονται προσωπικό και αεροσκάφη σε άλλη. Τελευταία η εταιρεία έκλεισε τις βάσεις της στη Βρέμη και στο Αϊντχόφεν. Σε ό,τι αφορά κέρδη από συμπληρωματικές υπηρεσίες, όποιος κλείνει θέση μαζί με μέλος της οικογένειάς του θα πρέπει να πληρώσει έξτρα για να καθίσουν σε διπλανά καθίσματα. Εκτός από μια μικρή τσάντα, κάθε μικρή βαλίτσα που θα μεταφέρει η εταιρεία θα κοστίζει επιπλέον στον επιβάτη.
Στεφεν Βέιερ, dpa
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
