Ανδροκρατούμενο, συντηρητικό, κάπως πληκτικό, αλλά προσηλωμένο σε καθαρές αρχές και χριστιανικές αξίες ήταν το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα αρχές του 2000.

Παρόλα αυτά βρίσκονταν σε κρίση μετά τη βαριά εκλογική ήττα του Χέλμουτ Κόλ από τους Σοσιαλδημοκράτες. Ο Καγκελάριος την Επανένωσης ανέθεσε υπουργικό αξίωμα σε μια νεαρή Ανατολικογερμανίδα, την Άγκελα Μέρκελ, που όχι μόνο χειραφετήθηκε πολιτικά, αλλά αποστασιοποιήθηκε από τον πολιτικό της μέντορα όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τις παράνομες χρηματοδοτήσεις στο κόμμα, με ανοιχτή επιστολή στον τύπο. Για να γίνει λίγο αργότερα η ίδια πρόεδρος του κόμματος και αργότερα, το 2005, η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της γερμανικής ιστορίας, και μάλιστα από την πρώην Ανατολική Γερμανία.

Μετατόπιση στο κέντρο

Στα χρόνια που ήταν επικεφαλής της CDU η Μέρκελ έκανε στην άκρη όλους τους άνδρες δελφίνους, κανείς δεν μπορούσε να την αμφισβητήσει αργότερα ως καγκελάριο. Σε θέματα εξουσίας έδειχνε σκληρή προς τα έξω, αλλά προς τα μέσα ψύχραιμη και δεσμευτική. Μπορεί κανείς να μιλήσει για μια «εποχή Μέρκελ» μετά από 18 χρόνια στο πηδάλιο του κόμματος; «Νομίζω πως ναι» υποστηρίζει ο Όσκαρ Νιντερμάιερ, πολιτικός επιστήμων. «Κι αυτό όχι μόνο λόγω της μακρόχρονης θητείας της, αλλά λόγω του ότι η κυρία Μέρκελ μετατόπισε τις θέσεις του κόμματος προς τα ‘αριστερά’, μέσα σε εισαγωγικά βεβαίως».

Μετατόπιση που θα ήταν αδιανόητη επί εποχής Χέλμουτ Κόλ. Μετατόπιση προς το πολιτικό κέντρο με θέματα που παραδοσιακά ανήκαν σε άλλα κόμματα, όπως το Σοσιαλδημοκρατικό και τους Πράσινους. Στην πολιτική για την οικογένεια, ήταν εκείνη που επέβαλε το βοήθημα για γονείς επί 14 μήνες από τη γέννηση του παιδιού, ή το δικαίωμα για θέση σε νηπιαγωγείο. Με αυτήν την πολιτική η CDU κατάφερε στις εκλογές του 2013 να αγγίξει το φανταστικό για σήμερα ποσοστό του 40%. Μόνο όταν ξεκίνησε η προσφυγική κρίση οι θέσεις Μέρκελ οδήγησαν σε διχόνοιες.

Τάσεις αποστασιοποίησης

Παρά το ότι πολλοί ζητούσαν επιβολή ανώτατου ορίου για πρόσφυγες πολέμου και αιτούντες ασύλου συνέχιζε να υπερασπίζεται τις απόψεις της. «Υπάρχουν πολλές δηλώσεις της που δείχνουν ότι στην προσφυγική πολιτική επέλεξε θέσεις, τις οποίες κράτησε παρά τις αντιξοότητες, ακόμη κι όταν η κριτική ήταν πολύ σκληρή» σημειώνει ο Όσκαρ Νιντερμάιερ. Η εμμονή σε αυτές τις θέσεις κόστισαν στο κόμμα, κι αυτό φάνηκε στις βουλευτικές εκλογές πέρυσι.

Σήμερα, και οι τρεις δυνητικοί διάδοχοί της, αποστασιοποιούνται από εκείνη. Άλλοι μέσα από το κόμμα βγήκαν από την κρυψώνα τους και της επιτίθενται ανοιχτά, κάτι το αδιανόητο επί Χέλμουτ Κολ. Ποια θα είναι η μελλοντική φυσιογνωμία του κόμματος; «Δεν πρόκειται φυσικά να γυρίσει πίσω ο χρόνος, δεν είναι δυνατόν και δεν το θέλει κανείς» λέει ο Νιντερμάιερ. «Το ερώτημα είναι εάν το κόμμα συνεχίσει όπως είναι, ή εάν προχωρήσει σε ελαφρά διόρθωση της πορείας του».

Κρίστοφ Χάσελμπαχ/DW

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου