Σχολιαστές στην Ισπανία κάνουν λόγο για έναν «πολιτικό σεισμό ιστορικού διαμετρήματος». Το ακροδεξιό κόμμα Vox συγκέντρωσε το 11% των ψήφων στις περιφερειακές εκλογές στην Ανδαλουσία την περασμένη Κυριακή και εισέρχεται στο τοπικό κοινοβούλιο καταλαμβάνοντας τις 12 από τις 109 έδρες. Προηγούμενες δημοσκοπήσεις έδιναν στο κόμμα το πολύ 4% έως 5% των ψήφων. Η Ισπανία θεωρούνταν από πολλούς καλά θωρακισμένη απέναντι στην ακροδεξιά. Τα πράγματα όμως είναι διαφορετικά. Τι μεσολάβησε και άλλαξε η κατάσταση;
Με αφορμή τις βουλευτικές εκλογές στην Ανδαλουσία, ο πολιτολόγος Λουίς Μορένο Φερνάντεζ παραχώρησε συνέντευξη στην Deutsche Welle. «Δεν θα την αποκαλούσα ‘ιστορική στροφή’ ωστόσο είναι σίγουρα μια αλλαγή και μια έκπληξη». Ο Φερνάντεζ επισημαίνει στην ερώτηση, εάν τα ακροδεξιά κόμματα στην Ισπανία έχουν ένα προβάδισμα, ότι: «Θα πρέπει το φαινόμενο να παρακολουθείται αλλά οφείλουμε να παραδεχθούμε πως και σε άλλα τμήματα της Ισπανίας ενισχύονται τα δεξιά κόμματα. Είναι πιθανό και στις επόμενες τοπικές εκλογές ακροδεξιά κόμματα να μπουν στο κοινοβούλιο ή ακόμα και στις γενικές εκλογές, έστω και αν πάρουν μικρότερα ποσοστά».
Η ακροδεξιά στην Ευρώπη είναι μια πραγματικότητα
Ο ειδικός επισημαίνει πως η καθυστέρηση του ακροδεξιού φαινομένου στην Ισπανία οφείλεται στο γεγονός ότι η 40χρονη δικτατορία του Φράνκο άφησε βαθιά το αποτύπωμά της στους ανθρώπους, η πλειονότητα των οποίων ήταν ευτυχής με την επιστροφή της Δημοκρατίας στη χώρα. Παράλληλα όμως τα δεξιά κόμματα κάλυπταν και τη σιωπηλή ακροδεξιά πελατεία. «Το Λαϊκό Κόμμα έλαβε στο παρελθόν πραγματικά ψήφους από διάφορα κοινωνικά στρώματα και κάλυπτε από το Κέντρο μέχρι τη Δεξιά. Αλλά αυτό αλλάζει τώρα. Η εξέλιξη είναι παρόμοια όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι διαπιστώνουμε πως πολλοί ψηφοφόροι του Λαϊκού Κόμματος ψήφισαν το ακροδεξιό Vox».
Το 2015 στην Ανδαλουσία ψήφισαν μόλις 18.000 άνθρωποι το ακροδεξιό Vox και φέτος ο αριθμός τους έφτασε στις 396.000. Πόση σχέση έχει η είσοδος των ακροδεξιών με την απογοήτευση των πολιτών από τα μεγάλα κόμματα; «Υπάρχει πράγματι μεγάλη δυσαρέσκεια. Εκτός από τη μετανάστευση και την ανεργία, η διαφθορά στην Ισπανία είναι ένα μεγάλο θέμα. Τόσο το Λαϊκό Κόμμα όσο και οι Σοσιαλιστές που κυβερνούσαν στην Ανδαλουσία κατηγορούνται για διαφθορά. Το Vox χρησιμοποίησε αυτή την κατάσταση για τον προεκλογικό του αγώνα».
Ο Λουίς Μορένο Φερνάντεζ καταλήγει στο συμπέρασμα πως η ακροδεξιά στην Ισπανία δεν έχει τόσο ισχυρή παρουσία όπως για παράδειγμα την Γαλλία, την Σουηδία ή και την Γερμανία, όπου η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» συγκεντρώνει σχεδόν 13%. Ωστόσο γενικότερα η άνοδός της στην Ευρώπη είναι μια πραγματικότητα.
