Θυμός – πείνα – αγανάκτηση ήταν το κοκτέιλ «αντί-Μακρόν» που τα έκανε χθες γυαλιά-καρφιά και έβαλε φωτιές στη Λεωφόρο των Ηλύσιων.

Σπασμένα οδοφράγματα, ένα ρυμουλκό που ανατράπηκε και τυλίχθηκε στις φλόγες, τσακισμένα κιγκλιδώματα, ήταν αργά μέσα στη νύχτα τ’ απομεινάρια της λαϊκής εξέγερσης. Γιατί ναι, ήταν ένα είδος εξέγερσης αυτό που βίωσε χθες το Παρίσι. Ήταν η εξέγερση ενός λαού ή έστω μιας μερίδας του λαού που νιώθει περιφρονημένος από την ηγεσία του και πάνω απ’ όλα «εξαπατημένος» από τον πρόεδρό του. Σήμα κατατεθέν: το κίτρινο γιλέκο.

«Μανύ, απατεώνα» (Manu imposteur), γράφει το τεράστιο πλακάτ που απευθύνεται στον Εμανουέλ (Μανύ) Μακρόν, με φόντο την Αψίδα του Θριάμβου. Το κρατά ψηλά ομάδα διαδηλωτών ντυμένων με κίτρινα γιλέκα όπως οι χιλιάδες που κατέκλυσαν σιγά σιγά τη λεωφόρο των Ηλυσίων.

Ο θυμός τους είναι γραμμένος στην πλάτη των κίτρινων γιλέκων τους: «Μακρόν μας απομυζάς», «μας ρουφάς τα ευρώ», «μας αρμέγεις», «ξεχείλισε το ποτήρι από τους φόρους», ή ακόμα: «Μακρόν κλέφτη – ψεύτη – είμαστε το 99%», «είναι η επανάσταση – ισότητα – αλληλεγγύη – αδελφοσύνη».

Κατηφορίζοντας τη λεωφόρο με στόχο την πλατεία Κονκόρντ και το προεδρικό μέγαρο, η σύγκρουση με τα ΜΑΤ ήταν αναπόφευκτη, τα δε δακρυγόνα έκαναν την ατμόσφαιρα αποπνικτική.

Ασυνήθιστη σε εξεγέρσεις η Λεωφόρος των Ηλύσιων, στολισμένη ήδη για τα Χριστούγεννα με τις φωταψίες σε όλα τα δένδρα κατά μήκος της, είχε κάτι το παράδοξο χθες, με τα αποκαΐδια καταμεσής.

Ο υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέ είχε ελπίσει ότι τα «κίτρινα γιλέκα» θα περιορίζονταν στο πεδίο του Άρεως πίσω από τον πύργο του ‘Αιφελ όπου ο εισαγγελέας Παρισίων είχε δώσει την άδεια για τη συγκέντρωση. Ήταν… χωρίς να έχει καταλάβει την πραγματική βούληση των διαδηλωτών. Τα «κίτρινα γιλέκα» θεώρησαν το πεδίο του Άρεως «παγίδα» για «παρκάρισμα» και βεβαίως δεν πήγε σχεδόν κανείς.

Μακρόν και Μαρία Αντουανέτα

Αυτό που ήθελαν οι διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους ταξίδεψαν όλη τη νύχτα για να φτάσουν στο Παρίσι, ήταν η καρδιά της πόλης, η πλατεία Κονκόρντ, εκεί όπου στις μνήμες των Γάλλων παραμένει η εικόνα του επαναστατημένου λαού που τιμώρησε τους βασιλιάδες του.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κυκλοφόρησε η παρομοίωση του Εμανουέλ Μακρόν με την Μαρία Αντουανέτα χάρη στην περίφημη φράση της: «δεν έχει ο λαός ψωμί; ας φάει παντεσπάνι!» Την παρομοίωση αποτόλμησε ο βουλευτής Φρανσουά Ρουφέν, του κόμματος Ανυπότακτη Γαλλία, γνωστός επίσης σκηνοθέτης και αρθρογράφος.

Μέσω Twitter εξήγησε: «Ο Μακρόν είναι Μαρία Αντουανέτα: δεν μπορείτε να γεμίσετε το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου σας; αγοράστε νέο αυτοκίνητο! Δεν μπορείτε να αγοράσετε πετρέλαιο θέρμανσης; Αλλάξτε λέβητα!».

Ο Φ. Ρουφέν ήταν ένας από τους λίγους βουλευτές που διαδήλωσαν στα Ηλύσια Πεδία δίπλα στα «κίτρινα γιλέκα» νωρίς το πρωί πριν από τα επεισόδια. Κάλεσε τον Ε. Μακρόν «να ξεβουλώσει τα αυτιά του για ν’ ακούσει τον λαό». Υπογράμμισε παράλληλα ότι «δημοκρατία σημαίνει επίσης ότι οι ηγέτες ακούν αυτό που έχει να πει ο λαός όταν μάλιστα είναι η πολιτική τους τόσο άδικη (…) ευνοώντας το χρήμα ενάντια στον λαό» .

Να σημειωθεί ότι ο υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέ κατηγόρησε την Μαρίν Λεπέν ότι με τις δηλώσεις της ώθησε τα «κίτρινα γιλέκα» να κατέβουν στη Λεωφόρο των Ηλύσιων, πράγμα που αντίκρουσε με ειρωνεία η Μαρίν Λεπέν αλλά και οι ίδιοι οι διαδηλωτές που αρνούνται κάθε πολιτικοποίηση του κινήματός τους. Από ορισμένους πολιτικούς παρατηρητές μάλιστα θεωρήθηκε ότι η απόδοση ευθυνών στη Λεπέν ήταν μια ατυχής προσπάθεια της ηγεσίας να φέρει εκ νέου τους Γάλλους μπροστά στο δίλημμα: «Μακρόν ή Λεπέν» ενόψει των ευρωεκλογών, όπως ακριβώς συνέβη στις προεδρικές εκλογές.

Φορολογικό «ραλμπόλ» (ras-le-bol)

Μπορεί η κινητοποίηση των «κίτρινων γιλέκων» να ξεκίνησε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αφορμή τις αυξήσεις στα καύσιμα, γρήγορα όμως διευρύνθηκε σε σειρά διεκδικήσεων κατά των φορολογικών αυξήσεων που υφίστανται οι Γάλλοι από το 2013.

Τα καύσιμα είναι τελικά η σταγόνα που «ξεχείλισε το ποτήρι» (ras-le-bol ) στα γαλλικά.

Έτσι το κυρίαρχο σύνθημα σήμερα είναι κατά του «φορολογικού ραλμπόλ», έκφραση που πρώτος χρησιμοποίησε το 2013 ο τότε υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Γαλλίας Πιερ Μοσκοβισί εξαιτίας της αύξησης των φόρων στους δύο πρώτους προϋπολογισμούς κατά την πενταετία του Φρανσουά Ολάντ.

Πέντε χρόνια μετά, έρευνα του Ινστιτούτου Ιpsos για λογαριασμό της εφημερίδας Le Monde που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, επιβεβαιώνει ότι η σχέση των Γάλλων με τη φορολογία παραμένει δύσκολη: μια μικρή πλειοψηφία μόλις το 54% έναντι του 46% θεωρεί ότι η πληρωμή των φόρων αποτελεί ηθική «υποχρέωση του πολίτη». Παράλληλα το 74% των φορολογούμενων θεωρεί ότι δεν επωφελείται δικαίως από το σύστημα, ανάλογα με τη συμμετοχή του.

Άλλη έρευνα του Odoxa-Dentsu για την εφημερίδα Figaro και το δίκτυο France-Info δείχνει ότι 8 Γάλλοι στους 10 (για την ακρίβεια 77%) εκτιμούν ότι η κινητοποίηση των «κίτρινων γιλέκων» είναι δικαιολογημένη. Ένα πολύ υψηλό ποσοστό, το 78% θεωρεί ότι τα «κίτρινα γιλέκα» αγωνίζονται για το γενικό συμφέρον, το 77% εκτιμά ότι οι διαδηλωτές έχουν κουράγιο και το 62% πιστεύει ότι οι διαδηλωτές δεν είναι βίαιοι.

Τελικά το 82% των Γάλλων θεωρεί ότι ο Εμανουέλ Μακρόν θα πρέπει να ακυρώσει τις αυξήσεις στα καύσιμα τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Ο Γάλλος πρόεδρος αποφάσισε να απευθυνθεί στον γαλλικό λαό την ερχόμενη Τρίτη. Οι πολίτες θα δουν κατά πόσο εισακούστηκε η κραυγή του λαού.