Κρίσιμες για την προστασία της α΄ κατοικίας στην Ελλάδα θα είναι οι επόμενες εβδομάδες, καθώς εκπνέει στις 31/12/2018 η ισχύς του άρθρου 9 του Ν. Κατσέλη, που προβλέπει την προστασία της πρώτης κατοικίας βάσει μιας σειράς κριτηρίων (αντικειμενική αξία ακινήτου, οικογενειακή κατάσταση, εύλογο μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα διαβίωσης στη βάση του ορίου φτώχειας/ΕΛΣΤΑΤ).

Οι τράπεζες συμφωνούν να συνεχίσει να υπάρχει πλαίσιο προστασίας και μετά την κατάργηση του άρθρου 9/από το 2019 και εντεύθεν, με το θέμα να απασχολεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη: Κυβέρνηση, Τράπεζες, Θεσμούς.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη εξετάζονται διάφορα σχέδια μεταξύ των οποίων το πρόγραμμα «Εστία» που εφαρμόζεται στην Κύπρο και το οποίο προβλέπει την καταβολή από το κράτος του 1/3 της μηνιαίας δόσης των στεγαστικών δανείων των πιο φτωχών νοικοκυριών.

Εάν εφαρμοστεί και στην Ελλάδα το συγκεκριμένα πρόγραμμα, τα βασικά κριτήρια συμμετοχής των δανειοληπτών θα είναι η αξία του ακινήτου και το διαθέσιμο εισόδημα.

Η ρύθμιση που προτείνεται στον δανειολήπτη, προβλέπει εύλογο επιτόκιο και τοκοχρεολυτική μηνιαία δόση, για την αποπληρωμή του δανείου, η οποία καταβάλλεται κατά τα 2/3 από τον δανειολήπτη και επιδοτείται κατά το 1/3 από το κράτος.

Στην περίπτωση αυτή, στο ακίνητο πέραν της προσημείωσης που ήδη φέρει υπέρ της πιστώτριας Τράπεζας, εγγράφεται και νέα προσημείωση υπέρ του Δημοσίου.

H προσημείωση του ακινήτου και από το Δημόσιο σε συνδυασμό με την επιδότηση της δόσης του δανείου, σε περίπτωση πώλησης του ακινήτου, δημιουργεί δικαιώματα στο Δημόσιο το οποίο θα αξιώσει την είσπραξη μέρους του τιμήματος από την πώληση κατά το ποσό που αναλογεί βάσει της επιδότησης που έχει καταβάλλει.

Αντιδρούν οι θεσμοί

Οι θεσμοί πάντως στις έως σήμερα συζητήσεις είναι πολύ διστακτικοί σε οποιοδήποτε οριζόντιο μέτρο, ενώ είναι αντίθετοι με την διατήρηση του υφιστάμενου πλαισίου του Ν. Κατσέλη το οποίο θεωρούν ήδη πολύ ευνοϊκό και δεν δέχονται σχέδιο περαιτέρω χαλάρωσής του.

Συγκεκριμένα, απορρίπτουν κατηγορηματικά οποιοδήποτε σχέδιο το οποίο:

α) επηρεάζει δυσμενώς την κουλτούρα πληρωμών – ευνοεί τους στρατηγικούς κακοπληρωτές

β) είναι πιο ευνοϊκό από το ισχύον καθεστώς (για τους παραπάνω λόγους)

γ) θέτει σε κίνδυνο τους στόχους μείωσης των NPLs, τους οποίους έχουν καταθέσει και έχουν δεσμευθεί οι τράπεζες

Συζητούν για αυστηροποίηση του πλαισίου

Μείζον ζήτημα αποτελούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, το ποσοστό των οποίων εκτιμάται ότι φθάνει το 25% στη στεγαστική πίστη.

Στο πλαίσιο αυτό γίνονται συνεχώς αυστηρές επισημάνσεις προς τις τράπεζες για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό τους.

Ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ (SSM) είναι κάθετα αντίθετος με την παράταση του ισχύοντος πλαισίου του Ν. Κατσέλη, για την προστασία Α’ Κατοικίας, ενώ ασκεί πιέσεις για επέκταση και επιτάχυνση του μέτρου των πλειστηριασμών και σε ακίνητα χαμηλότερης αξίας (από το όριο των 100.000 ευρώ).

Σημειώνεται ότι οι πλειστηριασμοί μέχρι τώρα δεν έχουν αγγίξει τη μεγάλη πλειοψηφία των οφειλετών που διαθέτουν ακίνητα αξίας 100-150.000 ευρώ.