Πολύ πρόσφατα ο ηγέτης της Βαυαρικής Ενωσης Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) και ΥΠ.ΕΣ της χώρας Χορστ Ζεεχόφερ υπερέβη τα εσκαμμένα και προέβη στο εξής ασεβέστατο σχόλιο-μεταξύ σοβαρού και αστείου- έτσι για να χαχανίσουν με τους «τεμπέληδες Ελληνες» μερικοί παριστάμενοι και προπάντων ανιστόρητα αφελείς :
«Οι Βαυαροί κυβέρνησαν την Ελλάδα για ένα διάστημα. Ισως θα ήταν καλύτερα να μην ήταν προσωρινό». (Προεκλογικός λόγος του στο Ινγκολστατ στις 8/10/2018).
Θα προτιμούσε-μεταξύ αστείου και σοβαρού- πάντα- να υπήρχε μια ad infinitum σχέση προστάτη και προστατευόμενου, μεταξύ Βαυαρίας και Ελλάδας. Και γιατί όχι; Αφού έτσι θα ανήκε στον «Αξονα» η Ελλάδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως βαυαρικό προτεκτοράτο, και δεν θα πρόβαλε την ηρωική αντίσταση του 1940-41, κατά των Φασιστών και των Ναζί, αντίσταση που τόσο μοιραία υπήρξε για τις προελαύνουσες στο Ανατολικό μέτωπο στρατιές των Γερμανών, λόγω παρεμβολής του «Στρατηγού Χειμώνα», και της ανασυγκρότησης του σοβιετικού στρατού ο οποίος από ατάκτως υποχωρών αναδιπλώθηκε και αντεπετέθηκε στους εξαντλημένους Γερμανούς πραγματοποιώντας μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στην παγκόσμια Ιστορία.
Βαυαροκρατία
Με τη Βαυαρία μας συνδέει μια ιδιότυπη σχέση από καταβολής νεότερου Ελληνικού κράτους, έτσι το θέλησε η μοίρα. Μετά τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια, οι προστάτιδες και εγγυήτριες δυνάμεις Βρετανία , Γαλλία και Ρωσία έκριναν σωστό να βρουν έναν μονάρχη με απόλυτες εξουσίες να κυβερνήσει/βασιλεύσει στην Ελλάδα και να ενώσει όλους τους Ελληνες. Ετσι στην σύνοδο του Λονδίνου (1830), ερήμην της Ελλάδος επέλεξαν το ανήλικο τέκνο, μόλις 17 ετων, τον Οθωνα (γερμανικά, Οtto) γιο του ηγέτη της Γερμανικής Αυτοκρατορίας Λούντβιχ Α΄, του Οίκου Βίτελσμπαχ γνωστού για τον ρομαντικής απόκλισης φιλελληνισμό του και την ελληνολατρεία του που την εξέφραζε εναργέστατα διατηρώντας μεγάλη συλλογή αρχαιοτήτων καθώς και αρχαίων ελληνικών συγγραμμάτων, αλλά και ενισχύοντας οικονομικά τον επαναστατικό αγώνα των Ελλήνων.
Η ιστορία είναι γνωστή, Υπήρξε μεγάλος θαυμασμός για την Ελλάδα στα τέλη του 18ου αρχές, 19ου αιώνα, αλλά αυτός αφορούσε κυρίως την εποχή των φιλοσόφων: (Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης), των δραματουργών: (Αισχύλος, Ευριπίδης, Σοφοκλής) και των πολιτικών: Περικλής. Ο αγώνας υπέρ της ανεξαρτησίας της απλά τους υπενθύμιζε την αίγλη της αρχαίας Ελλάδας, που τόσο τους γοήτευε.
Η άθλια κατάσταση όμως όπου βρισκόντουσαν οι Ελληνες τον 18ο και 19ο αιώνα είχε απογοητεύσει τους Ευρωπαίους θαυμαστές της. Δεν υπήρχε πλέον το κλέος της Ελληνικής κουλτούρας για το οποίο έτρεφαν απέραντο θαυμασμό. Η Ελλάδα δεν έμοιαζε καν με ευρωπαϊκή χώρα μέσα στην απέραντη κακομοιριά της. Ετσι, ναι μεν τους συγκίνησε η πέραν πάσης αμφιβολίας ηρωική εξέγερσή τους, ύστερα από τόσα χρόνια σκλαβιάς, αλλά επ’ουδενί λόγω θα τους κατέτασσαν στο ίδιο επίπεδο, ισόκυρη με τους Βρετανούς, τους Γάλλους, τους Γερμανούς, του Ολλανδούς, τους Σκανδιναβούς κλπ.. Θα τους βοηθούσαν να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους, μόνο ωσάν φόρο τιμής στον πολιτισμό των προγόνων τους. Αλλά οι Ελληνες θα παρέμεναν παρακατιανοί Ευρωπαίοι β΄ κατηγορίας όπως και να είχε το πράγμα.
Οι Βαυαροί ασχολήθκαν με ενθουσιασμό να «εκγερμανίσουν» τους Ελληνικό λαό. Μέχρι να ενηλικιωθεί ο Οθωνας ανέλαβαν την εξουσία τρεις Βαυαροί ως αντιβασιλείς. Επρόκειτο για επιστήμονες εγνωσμένου κύρους στη Γερμανία και ήταν: α) ο κόμης Γιόζεφ φον Αρμανσμπουργκ που είχε αναλάβει τη γενική εποπτεία και τον συντονισμό του κράτους. β) Ο καθηγητής της Νομικής, με καθήκοντα σχεδιαστή του συστήματος της κεντρικής κυβέρνησης και της Τοπικής Αυτοδίοίκησης Λούντβιχ φον Μάουρερ, μαζί τα θέματα Δικαιοσύνης) και γ) ο στρατηγός Καρλ Βίλχελμ φον Χάιντεχ θα ανελάμβανε τα Στρατιωτικά.
Και οι τρεις (με λιγότερο τον πρώτο) προκάλεσαν έντονη δυσανεξία στο λαό γιατί κυβέρνησαν με αυταρχικό τρόπο και επέβαλαν βαρύτατους φόρους, που η πλειονότητα των Ελλήνων, ζώντας στην απόλυτη φτώχεια, δεν μπορούσαν να τους αντέξουν. Προσέβλεπαν, ωστόσο, στον ερχομό του νεαρού βασιλιά για να τους «σώσει». Φρούδες ελπίδες, όμως! Ο Οθωνας αποδείχθηκε ένας πλαδαρός μονάρχης, ανίκανος να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, να κατανοήσει τις ανάγκες των Ελλήνων και απρόθυμος να τους παραχωρήσει ένα Σύνταγμα .
Εκείνο όμως που προκάλεσε όμως αλγεινή εντύπωση στους Ελληνες ήταν ο απηνής διωγμός που εξαπέλυσαν οι αντιβασιλείς ενάντια σε ήρωες πολεμιστές της επανάστασης, όπως ο Θ. Κολοκοτρώνης που ήταν πολύ αγαπητός στο λαό. Κολοκοτρώνης και Πλαπούτας καταδικάζονται σε θάνατο, κατόπιν η ποινή τους μετατράπηκε σε 20ετή φυλάκιση και τελικά τους δίνεται χάρη, άμα τη ανόδω στο θρόνο του Οθωνα (1η Ιουνίου 1835).
«Ξενοκρατία»
«Η αντιβασιλεία αύτη ήτο κατ’ουσίαν ξενοκρατία» σχολιάζει ο ιστορικός Καρολίδης, ενώ πιο γλαφυρός ο Αλ. Σούτσος παρατηρεί ότι: «Ούτως η Αντιβασιλεία διωργάνωσε κοινωνίαν Ειλώτων, υποβεβλημένην εις θεσμούς δουλικούς εστερημένην ελευθερίας, θρησκευτικής μη έχουσαν στρατόν εγχώριον, χρεωθείσαν προς συντήρησιν ξένων στρατιωτών και μη απολαύουσαν της εθνικής γης, ήτις αφέθη χέρσος.».
Αυτή η ξενοκρατία μάστιζε το στρατό αλλά και τη διαχείριση του κράτους και αποτέλεσε λόγο αγανάκτησης και οργής για τον Ελληνικό λαό, που όντως είχε μεταβληθεί σε κοινωνία ειλώτων η οποία κυβερνιόταν από ένα συγκεντρωτικό σύστημα με νόμους εισαγόμενους κατευθείαν από τη Βαυαρία.
Αφετέρου, τα υπέρογκα ποσά που δαπανιόντουσαν από τo λεγόμενο « Βαυαρικό Επικουρικό Σώμα», (αποστολή Βαυαρικού στρατού στην Ελλάδα που θα συνόδευε τον Οθωνα κα θα αναλάμβανε τη στρατιωτική διοίκηση ) γονάτισαν την ελληνική οικονομία ιδιαίτερα από το 1834 όταν η δύναμή τους έφτασε τους 5000 εκ των οποίων 3.345 ήταν Βαυαροί και οι υπόλοιποι Ελβετοί, Πρώσοι, αλλά και Γερμανοί άλλων κρατιδίων, Αυστριακοί, Δανοί, Γάλλοι, Ρώσοι, Ιταλοί, Σουηδοί, Βρετανοί κ.ά.
Στα επικουρικά σώματα οι ξένοι είχαν προνομιακή μεταχείριση: μεγαλύτερους μισθούς και καλύτερες ευκαιρίες προαγωγής από τους Ελληνες συναδέλφους τους.
Την 1η Ιουνίου, 1835 ο Οθων ανέρχεται ελέω θεού βασιλέας στον Ελληνικό θρόνο. Εξαρχής έδωσε δείγματα του αυταρχισμού με τον οποίον ήθελε να κυβερνήσει: χωρίς Βουλή, χωρίς Σύνταγμα, χωρίς ελευθερίες που τόσο πολύ τις είχαν στερηθεί οι Ελληνες. Ενώ ο λαός λιμοκτονούσε, αυτός ζούσε μέσα στη χλιδή που την επιδείκνυε τόσο αυτάρεσκα, όσο δεν την άντεχαν οι Ελληνες.
Σεπτέμβριος 1843, Σύνταγμα, εδώ και τώρα
Ο κόμπος είχε φθάσει πλέον στο χτένι και διοργανώθηκε «συνωμοσία» με σκοπό την παροχή Συντάγματος. Επικεφαλής ήταν ο συνταγματάρχης Δημήτριος Καλλέργης με την βοήθεια του Μακρυγιάννη, που ενήργησε με σύνεση ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί το κίνημα αναίμακτα και ο Οθωνας, όταν στρατός και λαός περικύκλωσαν τα ανάκτορα, πανικόβλητος θα υποχωρήσει για να παραχωρήσει το Σύνταγμα που προσδοκούσαν όλοι οι Ελληνες ώστε η χώρα τους να μετασχηματισθεί από απόλυτη μοναρχία σε συνταγματική μοναρχία (3η Σεπτεμβρίου 1843.
Το ελληνικό Σύνταγμα δημιούργησε ένα διμερές κοινοβούλιο απαρτιζόμενο από μια Βουλή των Αντιπροσώπων και μία Γερουσία. Η ονομασίες των κομμάτων που ιδρύθηκαν καταδεικνύουν τη δουλική εξάρτηση των Ελλήνων από τον ξένο παράγοντα: Αγγλικό, Γαλλικό, Ρωσικό Κόμμα!.
Για πρώτη φορά στην Ιστορία της Ελλάδας εισάγεται ο όρος «πρωθυπουργός» και ο ρόλος του πρωθυπουργού ανατίθεται στον Ανδρέα Μεταξά, πολύ αξιόλογο άνθρωπο που μπήκε στη Φιλική Εταιρεία κι όταν κηρύχθηκε η Επανάσταση έλαβε ενεργό μέρος συμμετέχοντας σε αυτή επήγε στην Πελοπόννησο με δύναμη 400 ανδρών.
Στα χρόνια της Βαυαροκρατίας υπέστη διωγμούς και το 1833 συνελήφθη ως ύποπτος … φιλελευθέρων φρονημάτων και φυλακίστηκε στη Σύρο από όπου δραπέτευσε. «Περιπλανήθηκε» ως πρέσβης σε Ισπανία και Πορτογαλία ώσπου το 1843 κατάφερε να πάρει ενεργό μέρος στη εξέγερση για την παροχή Συντάγματος πλάι στον Καλλέργη και το Μακρυγιάννη.
Υστερα από την υποχώρηση του Οθωνα και την παροχή Συντάγματος από αυτόν, ο Μεταξάς υπήρξε ο πρώτος που, όπως προαναφέρθηκε, έλαβε το αξίωμα του «Πρωθυπουργού της Ελλάδας».
Οι Βαυαροί φεύγουν, ο Οθωνας μένει μέχρι να εξοριστεί
Με ένα βασιλιά που δεν ήθελε να ασπασθεί τη θρησκεία του λαού του τη Χριστιανική Ορθοδοξία, (παρέμενε Ρωμαιοκαθολικός) και με τη δυστοκία της Καλβινίστριας συζύγου του Αμαλίας που αδυνατούσε να δώσει διαδόχους τόσο αναγκαίους για το θρόνο, η ανοχή του λαού έφτασε στο μηδέν. Εξάλλου, ο Οθων κυβερνούσε αυταρχικά, καταπατώντας το Σύνταγμα και διορίζοντας πρωθυπουργούς της αρεσκείας του σαν τον Κωλέττη που τον γαλβάνισε με τη «Μεγάλη Ιδέα» και ενεπλάκη στον Κριμαϊκό Πόλεμο του 1853 παίρνοντας το μέρος των Ρώσων, ενάντια στην Τουρκία και τους τότε ευκαιριακούς συμμάχους της Αγγλία και Γαλλία, οι οποίες κέρδισαν τον πόλεμο και τιμώρησαν την Ελλάδα με αποκλεισμό.
Το βασιλικό ζεύγος Δεν έπαψαν ποτέ να ονειρεύονται μια Ελλάδα-Αυτοκρατορία απόδειξη της «επίγνωσης» που είχαν για την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα και παίζοντας αδέξια το παιχνίδι του αλυτρωτισμού μέχρις ότου έλαβαν αυστηρές προειδοποιήσεις ότι ο θρόνος τους κινδύνευε εξαιτίας της στάσης τους.
Η Αμαλία εξάλλου αναμειγνυόταν στα πολιτικά και είχε γίνει ένας οιονεί αντιβασιλέας, τις συμβουλές της οποίας άκουγε πολύ προσεκτικά ο Οθωνας, κάτι που εξόργισε το λαό και υπήρξε απόπειρα κατά της ζωής της .
Η θητεία των Βαυαρών είχε λήξει και κατά τη διετία 1834-35 επέστρεψαν στη Βαυαρία, ενώ ένα μικρό μέρος τους επέλεξαν να μείνουν στην Ελλάδα για να υπηρετήσουν στον ελληνικό στρατό. Η θνησιμότητα όμως ήταν εξαιρετικά υψηλή όσον αφορά τα Επικουρικά Σώματα στην Ελλάδα και για αυτό το λόγο λιγότερο από το ήμισυ των 5000 Βαυαρών επέστρεψε στην πατρίδα τους. Ασθένειες οφειλόμενες στο διαφορετικό κλίμα της Ελλάδας και ανύπαρκτη νοσοκομειακή περίθαλψη υπήρξαν τα κύρια αίτια αυτού του αποδεκατισμού του Επικουρικού Σώματος.
Στις 16 Οκτωβρίου 1862 ταξίδεψαν στην Πελοπόννησο για να βελτιώσουν τις σχέσεις παλατιού και λαού. Τους περίμενε ωστόσο μια δυσάρεστη έκπληξη. Δυο μέρες μετά εξερράγη κίνημα στη Βόνιτσα του Αμβρακικού Κόλπου που ξαπλώθηκε στο Μεσολόγγι και στην Πάτρα. Εφτασε τελικά έως την πρωτεύουσα Αθήνα όπου και σχηματίστηκε προσωρινή κυβέρνηση υπό τον Βενιζέλο Ρούφο. Την επομένη μέρα οι τρεις διοργανωτές της εξέγερσης Κ. Κανάρης, Δ. Βούλγαρης και Ρούφος. Κηρύσσουν έκπτωτο το μονάρχη Οθωνα και τον εξορίζουν στην… πατρίδα του τη Βαυαρία. Πείσμονας, ως συνήθως, ο Οθωνας αρνείται να υποβάλει παραίτηση, αλλά έμφοβος από την λαϊκή εξέγερση επιβιβάζεται στο Βρετανικό πολεμικό πλοίο «Σκύλλα», αναχωρεί με την Αμαλία για την πατρίδα του.
Επανερχόμενοι στον Ζεεχόφερ και τα «ευφυή» καλαμπούρια στα οποία ελάχιστοι χαχάνισαν ή, χειροκρότησαν, οι άλλοι έμειναν ενεοί από την χοντροκοπιά τους. Πολλοί έκαναν συγκρίσεις μεταξύ Βαυαρών και Ναζί και γενικά υπήρξαν πολλά αρνητικά σχόλια από τον Τύπο. Είναι λυπηρό που ο Γερμανός ΥΠ.ΕΣ. δεν γνώριζε Ελληνική Ιστορία. Αλλιώς δε θα είχε τόσο θράσος ώστε να μιλάει για πιο ουσιαστική παραμονή των συμπατριωτών του στην Ελλάδα, ώστε να διαιωνίσουν μια «κοινωνία ειλώτων», όπως την είδε ο Αλ. Σούτσος.
Ο κ. Θάνος Κακουριώτης είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ.
