Μετά τις μέτριες εκλογικές επιδόσεις, αλλά και τη δημοσκοπική κατάρρευση των τελευταίων μηνών, οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες αναζητούν ιδέες και λύσεις για να ανανεώσουν το πρόγραμμά τους και να ανακτήσουν ψηφοφόρους. Η καθίζηση του SPD στη Γερμανία ουσιαστικά είχε αρχίσει μετά την υλοποίηση των δραστικών περικοπών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων στην περίφημη «Ατζέντα 2010», την οποία ψήφισε η κυβέρνηση συνασπισμού σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων υπό τον Γκέρχαρντ Σρέντερ στις αρχές της περασμένης δεκαετίας.
Κριτική, αλλά και αυτοκριτική από τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ στη γερμανική ραδιοφωνία (DLF): «Νομίζω ότι πολλές φορές τα τελευταία είκοσι, τριάντα χρόνια η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία προσαρμοζόταν υπερβολικά στις αγορές και σε μία φαινομενικά αναπότρεπτη παγκοσμιοποίηση», λέει ο πρώην πρόεδρος του SPD. «Κάναμε και μερικά πράγματα γιατί οι οικονομολόγοι, τα μέσα ενημέρωσης και πολλοί άλλοι μας έλεγαν, τι να κάνουμε, έτσι πρέπει να γίνει, ας προσαρμοστείτε κι εσείς… Και το αποτέλεσμα ήταν να μας λέει ο κόσμος ‘για μισό λεπτό, εσείς λέγατε ότι δεν υπάρχουν λεφτά για τον μισθό μου ή για τη σύνταξή μου, αλλά ξαφνικά βρήκατε δισεκατομμύρια- εκατοντάδες δισεκατομμύρια- για να σώσετε τις τράπεζες…’».
Πρότυπο ο Σάντερς;
Σε αυτή τη διάγνωση ο πρώην πρόεδρος του SPD λέει ότι συμπίπτει με τον επικεφαλής του βρετανικού Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν. Κάποιοι σοσιαλδημοκράτες παρακολουθούν με ενδιαφέρον τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα. Άλλοι θεωρούν πρότυπο τον Αμερικανό Μπέρνι Σάντερς. Τι λέει για όλα αυτά ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ; «Χρειάζεται λίγη προσοχή όταν εξιδανικεύεις κάποιον εξ΄αποστάσεως», επισημαίνει. «Δεν ξέρω αν θα μας άρεσε να έχουμε κι εμείς εδώ έναν πολιτικό που δηλώνει υπέρ της ελεύθερης οπλοφορίας, γιατί αυτό κάνει ο Μπέρνι Σάντερς. Το παραβλέπουμε όμως, γιατί στρέφουμε την προσοχή μας στην προοδευτική πολιτική που ακολουθεί στον τομέα της υγείας, για παράδειγμα. Και υπόψη ότι κάποιοι από αυτούς που ψήφιζαν Σάντερς σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το κατεστημένο στην Ουάσιγκτον, στη συνέχεια πήγαν και ψήφισαν Τραμπ. Ήταν κάτι σαν κίνημα εναντίον των ελίτ, και στη Γερμανία υπάρχει κάτι τέτοιο…»
Ένα μεγάλο βήμα για την επιστροφή του SPD στις ρίζες του θα είναι η αποκήρυξη της Ατζέντας 2010, αν και κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει αυτό στην πράξη. Από κει και πέρα, οι σοσιαλδηοκράτες θα πρέπει να εξηγήσουν το όραμά τους για τη Γερμανία και την Ευρώπη. Αλλά εκεί αρχίζουν τα προβλήματα.»Δεν ειμαι υπέρ της άποψης ότι η πολιτική πρέπει να είναι μόνο ρεαλιστική διαχείριση», ξεκαθαρίζει ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. «Πρέπει να υπάρχει και ένα όραμα για το αύριο. Ένα τέτοιο όραμα θα ήταν η σύγκλιση στην Ευρώπη. Αλλά εμείς δεν είμαστε συγγραφείς ή επιστήμονες. Αυτό που ζητάμε δημόσια, πρέπει και να το υλοποιούμε στη συνέχεια. Νομίζω ότι στα επόμενα χρόνια το ζητούμενο δεν θα είναι περισσότερη Ευρώπη, αλλά διαφορετική Ευρώπη, με καλύτερη κοινωνική πρόνοια».
Ζητούνται νέες ιδέες
Σε μία προσπάθεια να ανανεώσει το πρόγραμμά του, αλλά και την πολιτική επικοινωνία του, το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα συγκάλεσε το Σαββατοκύριακο στο Βερολίνο έναν «Χώρο Ιδεών» με 90 διαφορετικές εκδηλώσεις και συζητήσεις. Το «παρών» έδωσαν πολιτικές προσωπικότητες από όλη την Ευρώπη, όπως ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας. Σε κάποιους προκάλεσε αίσθηση το γεγονός ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες δεν είχαν σχέση με το SPD. Αλλά αυτό ακριβώς ήταν και το νόημα της εκδήλωσης, διευκρινίζει ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ: «Νομίζω ότι τα πολιτικά κόμματα πρέπει να ανοιχτούν ακόμη περισσότερο, να μην σε ρωτούν καν ‘Τί ψηφίζεις;’. Αλλά να σου λένε: ‘Έχεις καμιά καλή ιδέα; Έλα να μας την πεις, θα τη συζητήσουμε ό,τι κι αν ψηφίζεις, ό,τι κι αν κάνεις στις επόμενες εκλογές’. Θέλουμε πιο ανοιχτά κόμματα. Το προσπαθήσαμε αυτό στην εποχή μου, αλλά όχι με τόσο καλό αποτέλεσμα, αλλιώς δεν θα είμαστε σε αυτή την κατάσταση τώρα. Αλλά το ζήτημα είναι να ανοίξουμε πόρτες και παράθυρα, να μην καθόμαστε και να βράζουμε στο ζουμί μας…».
Γιούργκεν Τσουρχάιντε (DLF), Γιάννης Παπαδημητρίου
