Ενιαίο σχέδιο νόμου για τον σιδηρόδρομο αναμένεται να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, προκειμένου να εναρμονίσει το πλαίσιο με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σχέδιο νόμου που βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα στις σιδηροδρομικές μεταφορές, ενώ μέρος του θα είναι και η εμβάθυνση των αρχών ανεξαρτησίας, διαφάνειας και προστασίας του ανταγωνισμού σε μια ανοιχτή σιδηροδρομική αγορά.
Τα παραπάνω αποκάλυψε ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών κ. Θάνος Βούρδας, μιλώντας στη διημερίδα με θέμα: «4ο Σιδηροδρομικό Πακέτο:Νέα εποχή–Προκλήσεις–Προοπτικές» της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Πρόκειται για ένα βήμα προς το νέο τοπίο που διαμορφώνεται για τον ευρωπαϊκό σιδηρόδρομο, με την υιοθέτηση του λεγόμενου 4ου Σιδηροδρομικού Πακέτου.
Η πλήρης απελευθέρωση της σιδηροδρομικής αγοράς, με το «άνοιγμα» και των επιβατικών μεταφορών μετά τις εμπορικές, η καθιέρωση της υποβολής προσφορών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, η ενίσχυση των επενδύσεων και η ανάπτυξη νέων εμπορικών υπηρεσιών αποτελούν τους βασικούς στόχους του 4ου Σιδηροδρομικού Πακέτου.
«Ένα πλαίσιο προσανατολισμένο στην αγορά, με στόχο να καταστούν οι σιδηρόδρομοι ανταγωνιστικότεροι, διαλειτουργικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ταυτόχρονα να διατηρηθεί υψηλό το επίπεδο ποιότητας και ασφάλειας» σχολίασε ο κ. Βούρδας.
Με ορίζοντα το τέλος του 2018
Βαδίζοντας στον οδικό χάρτη που έχει χαράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχει μια σειρά Οδηγιών που πρέπει να ενσωματωθούν στην εθνική μας νομοθεσία. Μια από αυτές, η Οδηγία 2370/16 με ορίζοντα ολοκλήρωσης της ενσωμάτωσης το τέλος του 2018, προβλέπει σαφείς κανόνες ανεξαρτησίας και διαφάνειας των βασικών καθηκόντων του διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής, που στην περίπτωση της χώρας μας είναι ο ΟΣΕ.
Ακόμη, συντονιστικούς μηχανισμούς για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της συνεργασίας μεταξύ φορέων, καθώς και πλαίσιο ενίσχυσης του ρόλου που έχουν οι εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς για την προστασία του ανταγωνισμού και των δικαιωμάτων των χρηστών.
Όπως επισήμανε ο γενικός γραμματέας, οι αρχές της διακυβέρνησης της υποδομής έχουν ήδη εφαρμοστεί στη χώρα μας και υπάρχουν οι εγγυήσεις ανεξαρτησίας μεταξύ των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και του διαχειριστή υποδομής. «Η νέα Οδηγία θα διευρύνει και θα εμβαθύνει τις δυνατότητες που παρέχει σε όλους τους παίκτες μιας ορθολογικά οργανωμένης αγοράς».
Δεδομένου ότι στόχος του Υπουργείου είναι η εναρμόνιση με τις σχετικές Οδηγίες να γίνει μέσω ενός ενιαίου σχεδίου νόμου, συνάγεται ότι ως αρχικό όριο τίθεται το τέλος του 2018. Για τις δυο άλλες Οδηγίες που αφορούν την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα υπάρχει προθεσμία έως τον Ιούνιο του 2019.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για τον τεχνικό πυλώνα του 4ου Σιδηροδρομικού Πακέτου, που έχει υιοθετηθεί από τον Μάιο του 2016, που περιλαμβάνει τις Οδηγίες 2016/797 για τη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος και 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. «Οι κοινοί κανόνες για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, η πιστοποίηση ασφάλειας των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, η σύσταση εθνικών αρχών για την ασφάλεια και τη διερεύνηση ατυχημάτων, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας ενιαίας ασφαλούς αγοράς υπηρεσιών σιδηροδρομικών μεταφορών» επισήμανε ο κ. Βούρδας.
Ο πυλώνας της αγοράς
Στο λεγόμενο «πολιτικό πακέτο» ή αλλιώς «πυλώνας αγοράς» του 4ου Σιδηροδρομικού Πακέτου περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για το άνοιγμα της αγοράς εσωτερικών σιδηροδρομικών επιβατικών μεταφορών, τη διακυβέρνηση της σιδηροδρομικής υποδομής και τις Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) στον τομέα των σιδηροδρόμων.
Το άνοιγμα της αγοράς εγχώριων επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών με τη χορήγηση δικαιωμάτων ανοικτής πρόσβασης στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις της ΕΕ από το 2019 εισάγεται με τον Κανονισμό 2338/16. Αυτός προβλέπει και τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση συμβάσεων παροχής δημόσιων υπηρεσιών (άγονες γραμμές) στον σιδηρόδρομο.
