Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται από το υπουργείο Οικονομικών, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και την Τράπεζα της Ελλάδος ο σχεδιασμός δύο ανεξάρτητων πλάνων υποβοήθησης των τραπεζών για την ταχύτερη μείωση των κόκκινων δανείων.
Με βάση τα σχέδια που έχουν υποβάλλει οι εγχώριοι συστημικοί όμιλοι στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα πρέπει να μειωθεί από το 45% περίπου σήμερα στα επίπεδα του 20% κατά μέσο όρο μέχρι το τέλος του 2021.
Με δεδομένη ωστόσο την αβεβαιότητα που επικρατεί στις διεθνείς αγορές, την ασθενική ακόμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την ανάγκη επίτευξης του παραπάνω στόχου για την επαναφορά του κλάδου στην κανονικότητα, οι αρχές εξετάζουν εναλλακτικά προγράμματα στήριξης, που θα διευκολύνουν την μείωση των επισφαλειών, δίχως να πληγούν οι ιδιώτες μέτοχοι των τραπεζών.
Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί ο κίνδυνος κρατικοποίησης και θα επιταχυνθεί η εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών, που αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επανεκκίνηση της χρηματοδοτικής μηχανής των πιστωτικών ιδρυμάτων, προς στήριξη της εγχώριας αγοράς.
Στο πλαίσιο αυτό, υπό επεξεργασία βρίσκονται τα ακόλουθα δύο πλάνα:
1) Παροχή κρατικών εγγυήσεων
Με βάση πρόταση του ΤΧΣ, σχεδιάζεται η δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης κόκκινων χαρτοφυλακίων των τραπεζών με εγγυήσεις του δημοσίου.
Το Δημόσιο θα εγγυηθεί το senior debt, το οποίο θα έχει 0% ρίσκο και θα απελευθερώσει κεφάλαια.
Συνολικά θα τιτλοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο δάνεια 15-20 δισ. ευρώ, τα οποία θα μεταβιβαστούν σε τρίτους σε καλύτερες για τις τράπεζες τιμές, με δεδομένο ότι ένα τμήμα τους θα είναι εγγυημένο από το Δημόσιο.
Έτσι, θα εξέλθουν από τους ισολογισμούς των τραπεζών με ελαχιστοποίηση των ενδεχόμενων ζημιών που μπορεί να καταγραφούν σε αυτές τις συναλλαγές.
2) Πάγωμα της αναβαλλόμενης φορολογίας
Η Τράπεζα της Ελλάδος θα παρουσιάσει μέσα στο Νοέμβριο το δικό της σχέδιο, το οποίο προβλέπει το πάγωμα του νόμου για την αναβαλλόμενη φορολογία, για όσες τράπεζες επιλέξουν να κινηθούν επιθετικά, εγγράφοντας ζημιές στα αποτελέσματά τους και χρησιμοποιώντας πλεονάζοντα κεφάλαια, για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους.
Η νομοθεσία σήμερα προβλέπει ότι εάν η μητρική ενός τραπεζικού ομίλου εμφανίσει στα ετήσια αποτελέσματα χρήσης ζημιές, θα πρέπει να εκδώσει μετοχές υπέρ του Δημοσίου.
Το σχέδιο της ΤτΕ προβλέπει την άρση ισχύος αυτής της συνθήκης, επιτρέποντας στις τράπεζες να κάψουν κεφάλαια που τους περισσεύουν για να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας αναμένεται να παρουσιάσει λεπτομέρειες το επόμενο δεκαπενθήμερο.
Αισιοδοξία ΤΧΣ για εφαρμογή
Σημειώνεται ότι και τα δύο σχέδια θα πρέπει να λάβουν έγκριση από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς εγείρονται ζητήματα κρατικής στήριξης.
Εάν πάντως αποφασιστεί η εφαρμογή τους μέχρι το τέλος του έτους, εκτιμάται πως είναι δυνατό να «τρέξουν» για μία ή περισσότερες τράπεζες από το ερχόμενο καλοκαίρι.
Ο CEO του ΤΧΣ Martin Czurda μιλώντας στο συνέδριο του 8ουCapital+Vision εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι «μπορούμε να μειώσουμε κάτω από το επίπεδο του 20% που είναι ο στόχος τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις».
Αναφερόμενος στο σχέδιο για τις κρατικές εγγυήσεις σημείωσε πως «είναι απόφαση της κυβέρνησης να το προωθήσει. Εμείς είμαστε, ως μέτοχοι, θετικοί με οποιοιδήποτε λύση που μπορεί να δουλέψει και να εισφέρει. Και το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι δε χαλάμε τα κεφάλαια των μετόχων».
Από την πλευρά του ο Francesco Drudi, Principal Adviser, Country coordinator for Greece, European Central Bank τόνισε ότι «η ανάπτυξη στην Ελλάδα έχει επιταχυνθεί σημαντικά και πλέον πλησιάζει τα επίπεδα της Ευρωζώνης. Είναι ισχυρό μήνυμα σταθεροποίησης του κλάδου η ανάκαμψη των καταθέσεων».
Αναφερόμενος στην πιστωτική επέκταση σημείωσε ότι «οι νέες χορηγήσεις παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα αλλά υπάρχουν ενδείξεις ανάκαμψης για το επόμενο εξάμηνο και λόγω ελαφράς τόνωσης στη ζήτηση των δανείων».
Σε σχέση με την παράταση του Νόμου Κατσέλη ο κ. Drudi υπογράμμισε ότι «δεν πρέπει να υπάρξει πισωγύρισμα. Πρέπει σε κάθε περίπτωση να ενισχυθεί το θεσμικό πλαίσιο ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικές οι προσπάθειες των τραπεζών για μείωση των κόκκινων δανείων».
Όπως τόνισε ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ, «έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος τα τελευταία χρόνια έτσι ώστε να δημιουργήσουμε αυτό το πλαίσιο και να το κάνουμε πιο αποτελεσματικό. Έχουν υιοθετηθεί αλλαγές που θα βοηθήσουν, όπως η άρση του απορρήτου ή πρόβλεψη για την ευκαιριακή συμπεριφορά. Για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε το πρόβλημα θα πρέπει να πάμε μπροστά κι όχι πίσω. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι δε πρέπει να ανατρέψουμε τα επιτεύγματα».
Τέλος, ο Παύλος Μυλωνάς, Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας στην τοποθέτησή του ανέφερε ότι «επανέρχεται η ανάπτυξη, αλλά όχι αρκετά δυναμικά. Αυτό θα αλλάξει το 2019-2020 και θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ζήτησης».
Αναφερόμενος στις πολιτικές διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων σημείωσε ότι «η δυσκολία προκύπτει τόσο από τα εταιρικά δάνεια, όσο κι από τα στεγαστικά. Είναι πολύ δύσκολο να τα διαχειριστεί κανείς. Η στρατηγική είναι να πάμε και με «καρότο» και με «μαστίγιο».
Σχολιάζοντας τις επόμενες κινήσεις της τράπεζας για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων τόνισε ότι έχουν δρομολογηθεί άλλες δυο – τρεις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων «πακέτων» τους επόμενους μήνες και ακόμη τέσσερις – πέντε το α’ τρίμηνο του 2019, ενώ προσέθεσε ότι δε φαίνεται ότι θα χρειαστούν οι τράπεζες περισσότερα κεφάλαια, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
«Πρώτη το μάκρο περιβάλλον, να εξασφαλίσουμε δηλαδή επαρκή ανάπτυξη και δεύτερη οι τιμές των ακινήτων. Αν αρχίσουν να καταγράφουν άνοδο, τότε και εκεί θα έχουμε θετικό έδαφος» εξήγησε ο κ. Μυλωνάς.
