Το ψηλό και πολυτελές κτίριο στο αριθμό 10 της Ακτής Κονδύλη είναι πολύ δύσκολο να μην το προσέξεις. Για χρόνια είναι το σύμβολο της οικονομικής αυτοκρατορίας του Δημήτρη Μελισσανίδη. To λογότυπο της Aegean που κυριαρχεί στην πρόσοψη μπορούσες να το βρεις τόσο σε βενζινάδικα στην ελληνική επαρχία όσο και στη WallStreet εφόσον η Aegean Marine PetroleumNetwork που είχε επίσης την έδρα της στο κτίριο της Ακτής Κονδύλη είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.

Μόνο που πρόσφατα το κτίριο της Ακτής Κονδύλη δέχτηκε επισκέπτες που ήρθαν μάλλον να διερευνήσουν τυχόν προβληματικές πλευρές της σχέσης του Δημήτρη Μελισσανίδη με την εταιρεία την οποία ίδρυσε.

Τo colpo grosso που δεν προχώρησε

Όλα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο όταν ο Δημήτρης Μελισσανίδης θέλησε να κάνει μια μεγάλη επιστροφή στην Aegean MarinePetroleum Network.

Γιατί το 2016 είχε ανακοινωθεί ότι ο Δημήτρης Μελισσανίδης αποχωρεί από την εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης Aegean Marine Petroleum και μάλιστα με όρους συμφέροντες προς τον ίδιο και μάλλον σε βάρος της εταιρείας. Τότε ο Δ. Μελισσανίδης κατείχε περίπου το 22% της Aegean. Η διοίκηση της εταιρείας συμφώνησε να αγοράσει το μερίδιό του για περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια. Βέβαια, όταν λέμε «διοίκηση της εταιρείας» εννοούμε ανθρώπους που ήταν στην πραγματικότητα κοντά στον Δ. Μελισσανίδη.

Η συναλλαγή αυτή δημιούργησε προβλήματα ρευστότητας στην εταιρεία τα οποία τα κάλυψε με το να δανειστεί 20 εκατομμύρια δολάρια από την εταιρεία Grady Properties Corporation SA συμφερόντων Μελισσανίδη. Κοινώς μια «έξοδος» που ήταν προσοδοφόρα για τον ίδιο αλλά όχι και για την εταιρεία.

Όμως, στις αρχές του 2018 ο Μελισσανίδης θέλησε να κάνει τη μεγάλη επιστροφή. Με όρους colpo grosso. Και πάλι προς δικό του όφελος και σε βάρος της εταιρείας. Αυτό θα γινόταν μέσω της εξαγοράς της HellenicEnvironmental Centers (HEC), εταιρείας συμφερόντων του Μελισσανίδη από την Aegean Marine Petroleum.

Η εξαγορά θα γινόταν για το ποσό των 367 εκατομμυρίων δολαρίων, αποτίμηση υπερβολική καθώς αντιστοιχεί σε μια αποτίμηση της εταιρείας 24 φορές τα κέρδη EBIDTA του 2017 (κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων), όταν για εταιρείες τέτοιο είδους η συνήθης αποτίμηση είναι 8 φορές τα κέρδη EBITDA. Κοινώς, η AegeanMarine Petroleum ετοιμαζόταν να αγοράσει μια εταιρεία υπερτιμημένη κατά 300%.

Η εξαγορά όσο και η αποτίμηση εντάσσονταν σε ένα σχέδιο ανάκτησης του ελέγχου της Aegean Marine Petroleum από την πλευρά Μελισσανίδη. Σε μεγάλο βαθμό το ποσό της εξαγοράς θα καλύπτοντα από την έκδοση 20 εκατομμυρίων νέων μετοχών της Aegean που θα δοθούν στους τωρινούς ιδιοκτήτες της HEC, δηλαδή στον Δημήτρη Μελισσανίδη και την οικογένειά του.

Όμως, τα σχέδια προσέκρουσαν στην αντίδραση ορισμένων μετόχων της εταιρείας. Οι «ακτιβιστές μέτοχοι» αυτοί, που αγοράζουν μερίδα εταιρειών αλλά δεν επιθυμούν καθόλου να βλέπουν κόλπα με τη μετοχή (και την επένδυσή τους) από τους μεγαλομετόχους, δεν είδαν με καλό μάτι την εξέλιξη.

Υποστήριξαν ότι με το να μειωθεί κατά το ένα τρίτο η βαρύτητα των δικών τους μετοχών, μέσα από την αύξηση των συνολικών μετοχών, μπορούσε να πάρει ο Μελισσανίδης το 33% των μετοχών και να ελέγχει μαζί με άλλους πάνω από το 50% της επιχείρησης θα μπορούν να εκλέξουν όποιους διευθυντές θέλουν και στην πραγματικότητα η ετήσια συνάντηση των μετόχων θα γίνει μια τυπική διαδικασία.

Η αγωγή τους οδήγησε στο να σταματήσει τελικά η διαδικασία της εξαγοράς της HEC από την Aegean Marine Petroleum Networkκαι στην είσοδο στη διοίκηση εκπροσώπων αυτών των επενδυτών που πήραν ουσιαστικά τον έλεγχο της επιχείρησης από τους ανθρώπους του Μελισσανίδη.

Οι «σκελετοί στα ντουλάπια»

Με το που πήραν τον έλεγχο της εταιρεία αυτό που έκαναν ήταν να αρχίζουν να ξεσκονίζουν τα οικονομικά της. Τμήμα αυτού του ελέγχου ήταν και η διαπίστωση ότι 200 εκατομμύρια δολάρια που εμφανίζονταν ως εισπρακτέα στην πραγματικότητα έπρεπε να διαγραφούν από τους λογαριασμούς της εταιρείας, αφού οι συναλλαγές από τις οποίες υποτίθεται ότι προέκυπταν δεν είχαν υπόσταση.

Μάλιστα, η μετοχή της Aegean υποχώρησε 75% τον Ιούνιο όταν αποκαλύφθηκαν αυτά τα προβλήματα, ιδίως από τη στιγμή που η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έβαλε στο στόχαστρο στην εταιρεία. Μάλιστα, τότε δικηγορικά γραφεία των ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι ξεκινούν ομαδικές αγωγές κατά της εταιρείας.

Η νέα διοίκηση της Aegean κατάφερε να πετύχει τη συνεργασία της ελβετικής εταιρείας Mercuria, που ειδικεύεται στο εμπόριο βασικών προϊόντων, η οποία απέκτησε το 30% της Aegean MarinePetroleum Network προσφέροντας ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε πιστωτικές διευκολύνσεις και 30 εκατομμύρια δολάρια ρευστότητα, στοιχείο που επέτρεψε στην εταιρεία να συνεχίσει να λειτουργεί.

Η ώρα των ελεγκτών
Όμως, την ίδια στιγμή συνέχιζε και ο έλεγχος. Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times ειδικοί ελεγκτές από διεθνή εταιρεία ορκωτών λογιστών Ernst & Young επισκέφτηκαν τα ίδια τα πρώην γραφεία της Aegean στον Πειραιά και προσπάθησαν να δουν τι ακριβώς έγινε με αυτά τα 200 εκατομμύρια δολάρια.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο έλεγχος επικεντρώνεται σε τέσσερις εταιρείες, μία με έδρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δύο στις νήσους Μάρσαλ και μία στη Φλόριντα, που θεωρούνται «εταιρείες βιτρίνα», καθώς μοιράζονται την ίδια ταχυδρομική θυρίδα στη Φουτζέιρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, χωρίς όμως να έχουν πραγματική επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό που εξετάζεται είναι εάν εμπλέκονται σε συναλλαγές που καλύπτουν υπεξαίρεση χρημάτων της εταιρίας.

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι ο έλεγχος στέκεται και σε μια ακόμη εταιρεία, την OilTank Engineering and Consulting με έδρα τις νήσους Μάρσαλ η οποία ήταν η ανάδοχος για την κατασκευή του τέρμιναλ της Aegean στη Φουτζέιρα. Το έργο διήρκεσε τέσσερα χρόνια και υπερέβη τον αρχικό προϋπολογισμό κατά 100 εκατομμύρια δολάρια περίπου.

Πληρωμές ακόμη προς την ΑΕΚ
Το παράδοξο με την Oil Tank, κατά το δημοσίευμα, ήταν ότι η συγκεκριμένη εταιρεία δεν είχε προηγούμενη εμπειρία στην κατασκευή ενός τερματικού σταθμού καυσίμων ούτε ανέλαβε κάποιο άλλο ανάλογο έργο έκτοτε. Ωστόσο, σύμφωνα με το δημοσίευμα, στοιχεία από την NationalBank of Fujairah δείχνουν ότι η Aegeanσυνέχισε να πληρώνει την Oil Tank για αρκετά χρόνια μετά την ολοκλήρωση του τέρμιναλ. Για την ακρίβεια φαίνεται ότι η Aegean μετέφερε στην Oil Tank συνολικά 185,3 εκατομμύρια δολάρια ανάμεσα στον Ιούλιο 2015 και τον Ιανουάριο 2018. Το ερώτημα είναι εάν μέσω της Oil Tank η Aegean έκανε πληρωμές σε άλλες εταιρείες στις οποίες εμπλέκεται ο Μελισσανίδης. Εξετάζεται επίσης εάν οι πληρωμές στην OilTank γίνονται μέσα από πλασματικές λογιστικές οντότητες και παραποιημένα έγγραφα.

Ως προς τις πληρωμές που έκανε η Oil Tankέχουν βρεθεί ενδιαφέροντα στοιχεία. Για παράδειγμα υπάρχει μια μεταβίβαση 2,77 εκατομμυρίων ευρώ στην ΑΕΚ που καταγράφονται ως άτοκο δάνειο για τη χρηματοδότηση της ανέγερσης του νέου γηπέδου. Μάλιστα, το δημοσίευμα αναφέρει ότι πιστεύεται ότι η Oil Tank έκανε επίσης πληρωμές σε μεμονωμένους παίκτες της ΑΕΚ.

Δεν είναι παράλογο επομένως ότι το δημοσίευμα συμπληρώνει ότι η ομάδα των ελεγκτών συνάντησε σοβαρά προβλήματα στην προσπάθειά της να συλλέξει τα σχετικά έγγραφα. Μια που τελικά οι «σκελετοί στα ντουλάπια» ήταν αρκετοί.

Οι ελληνικές αρχές θα ασχοληθούν με το θέμα
Τα όσα έρχονται στη δημοσιότητα σε σχέση με τη διαχείριση της Aegean MarinePetroleum Network είναι πολύ σοβαρά. Αν ισχύουν, αποτυπώνουν μια συστηματική κακοδιαχείριση με βασικό στοιχείο τη διοχέτευση πόρων της εταιρείας σε διάφορες κατευθύνσεις και τις συναλλαγές που τελικά αποδεικνύονταν σε βάρος τους.

Γι’ αυτό και υπήρξε τέτοια αντίδραση από τους Αμερικανούς μετόχους, μια που στην αμερικανική εταιρική κουλτούρα υπάρχει πολύ μεγάλη ευαισθησία και επαγρύπνηση απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο οι ιδιοκτήτες μιας εισηγμένης εταιρείας να κάνουν παιχνίδι με τους πόρους της εταιρείας. Πρακτικές όπως η διοχέτευση κεφαλαίων σε άσχετες δραστηριότητες όπως η κατασκευή του γηπέδου μιας ποδοσφαιρικής ομάδας θεωρούνται κατεξοχήν μορφές κακοδιαχείρισης.

Όμως, όλα αυτά έχουν και ένα ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον. Ο Δημήτρης Μελισσανίδης έχει διεκδικήσει για τον εαυτό του ένα σημαντικό ρόλο και ως οικονομικός παράγοντας και ως αθλητικός παράγοντας. Υπήρξε ταυτόχρονα συνομιλητής και της κυβέρνησης Σαμαρά και της κυβέρνησης Τσίπρας, εξασφαλίζοντας και από τις δύο ευνοϊκές ρυθμίσεις είτε για επιχειρηματικά του πρότζεκτ, όπως οι εγκαταστάσεις της HEC στη Δραπετσώνα, είτε για το γήπεδο της ΑΕΚ. Υπουργοί της τρέχουσας κυβέρνησης όπως ο Αλέκος Φλαμπουράρης φωτογραφίζονται μαζί του. Σύμφωνα με πληροφορίες, διεκδικεί να αποκτήσει τηλεοπτικό κανάλι.

Κατά συνέπεια αποκτούν ξεχωριστή σημασία οι αποκαλύψεις για τον τρόπο διαχείρισης της βασική διεθνούς εταιρείας του, οι υπόνοιες ότι υπήρξε κακοδιαχείριση, η ενδεχόμενη κατάληξη μέρους αυτών των χρημάτων στην ανέγερση του γηπέδου της ΑΕΚ ή και στην ίδια την ΑΕΚ.

Μήπως ήρθε η ώρα να τα εξετάσουν όλα αυτά και οι αρμόδιες ελληνικές εποπτικές και διωκτικές αρχές;