Εναλλακτικούς τρόπους για μείωση των δαπανών λειτουργίας τους, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο αριθμός των αναπόφευκτων με βάση τα σημερινά δεδομένα απολύσεων τα επόμενα χρόνια, αναζητούν οι τραπεζικές διοικήσεις.
Οι εγχώριοι όμιλοι μετά το ξέσπασμα της κρίσης, με συνεχή προγράμματα εθελουσίας εξόδου και λόγω των συνταξιοδοτήσεων, έχουν επιτύχει τη μείωση του προσωπικού τους κατά περίπου 35%, ενώ έχουν βάλει λουκέτο σε περισσότερα από τα μισά καταστήματα.
Παρ΄ όλα αυτά, τα νούμερα δεν βγαίνουν. Με την παραγωγή νέων εργασιών να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα και τους δείκτες επισφαλειών πάνω από το 45%, η οργανική κερδοφορία πιέζεται στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαπενταετίας.
Ως αποτέλεσμα, περιορίζεται η δύναμη πυρός των τραπεζών για την εξυγίανση των δανειακών τους χαρτοφυλακίων, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως και το 2022, ώστε να πληρούνται τα κριτήρια ένταξης στην υπό δημιουργία ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση.
Με δεδομένη την αναιμική ανάκαμψη της οικονομίας και την καθυστέρηση που σημειώνεται στην έξοδο της χώρας στις αγορές, δεν μπορούν να γίνουν και πολλά πράγματα για τη δημιουργία νέων εσόδων μέσω των χρηματοδοτήσεων.
Μοναδική εξαίρεση αποτελούν οι εισπράξεις από προμήθειες, οι οποίες κινούνται συνεχώς ανοδικά μετά την επιβολή των capital controls, λόγω της αύξησης της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών, ωστόσο τα μεγέθη τους είναι μικρά και δεν μπορούν να ανατρέψουν τη μεγάλη εικόνα.
Ως εκ τούτου, το βάρος αναμένεται να πέσει στην περιστολή δαπανών, οι οποίες έχουν άμεσο αποτέλεσμα και μόνιμο χαρακτήρα: με μείωση του αριθμού των εργαζομένων και κλείσιμο περισσότερων τραπεζικών μονάδων.
Με βάση τα σχέδια που εκπονούν οι τράπεζες, προκύπτει ανάγκη για απομάκρυνση έως και 10.000 εργαζομένων μέσα στην επόμενη διετία και για μείωση του δικτύου κατά 750 καταστήματα.
Πρόκειται για μεγάλη προσαρμογή, η οποία πολύ δύσκολα θα ολοκληρωθεί χωρίς την καταγγελία συμβάσεων, για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία του κλάδου στην Ελλάδα.
Κι αυτό διότι τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου δεν μπορούν πλέον να αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς όπως αναφέρει τραπεζική πηγή, «όσοι ήθελαν να αποχωρήσουν το έχουν ήδη κάνει».
Προσωρινά μέτρα
Για να περιοριστεί λοιπόν ο αριθμός των απολύσεων, εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια, που θα περικόψουν προσωρινά το κόστος μισθοδοσίας, έως ότου η οικονομία επανέλθει σε υψηλούς ρυθμούς ανάκαμψης και η ζήτηση για εργατικό δυναμικό αυξηθεί.
Ενδεικτική είναι η πρόταση που υπέβαλε προς το σύλλογο των εργαζομένων της η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς.
Σύμφωνα με αυτήν, προτάθηκε ένα σχέδιο που προβλέπει εθελοντική άδεια άνευ αποδοχών και εθελοντική μερική απασχόληση. Συγκεκριμένα:
α) εθελοντική άδεια 12 ημερών το μήνα άνευ αποδοχών για τους εργαζόμενους
β) εθελοντική μερική απασχόληση για ένα διάστημα που μπορεί να φτάνει τον 1 χρόνο
Σύμφωνα με την πρόταση, κατά τη διάρκεια της περιόδου ισχύος του παραπάνω καθεστώτος, οι εργαζόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν αλλού, ενώ μετά το πέρας της δεν θα αλλάξει κανένα από τα προϋπάρχοντα δικαιώματά τους.
Η πρώτη αντίδραση πάντως των εργαζομένων της τράπεζας στο σχέδιο αυτό ήταν αρνητική. Οι ενστάσεις τους επικεντρώνονται στο καθεστώς της μερικής απασχόλησης, καθώς θεωρούν ότι αποτελεί προάγγελο δυσμενών αλλαγών στο εργασιακό τους καθεστώς.
Από την άλλη πλευρά, η εθελοντική άδεια άνευ αποδοχών προβλέπεται ήδη στις συμβάσεις τους, οπότε δεν αποτελεί πρόβλημα.
Με ενδιαφέρον αναμένεται η επόμενη κίνηση της διοίκησης της τράπεζας. Οι όποιες αποφάσεις ληφθούν ενδεχομένως να αποτελέσουν πιλότο για το όλο τον κλάδο, καθώς αποτελεί το πιστωτικό ίδρυμα με τους περισσότερους εργαζομένους και το μεγαλύτερο δίκτυο καταστημάτων.
