Το ενδιαφέρον ξένων ομίλων για επενδύσεις στον τομέα των τουριστικών λιμένων στην Ελλάδα αναδείχθηκε το Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2018 κατά τη διάρκεια της τρίτης και τελευταίας ημέρας του Παγκοσμίου Συνεδρίου Μαρινών, που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στο συνέδριο του Διεθνούς Συμβουλίου Ενώσεων Ναυτικής Βιομηχανίας (ICOMIA), που έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και την ευθύνη της οργάνωσής του είχε η Ένωση Μαρινών Ελλάδας, ο διευθύνων σύμβουλος της Safe Harbor Marinas Baxter Underwood αποκάλυψε ότι έχουν πελάτες που θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα με τα μεγάλα yacht που διαθέτουν. Παράλληλα, τέθηκε το ζήτημα της ανανέωσης των συμβολαίων παραχώρησης των τουριστικών λιμένων σε παγκόσμιο επίπεδο, για να είναι εφικτή η επανεπένδυση και η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων προς όφελος και του κοινωνικού συνόλου, ενώ και από πλευράς ελληνικής πολιτείας αναγνωρίστηκε ότι υπάρχει δυσκολία αναφορικά με την προσέλκυση επενδύσεων στον κλάδο και καθυστερήσεις στην αδειοδότηση.
Έγινε επίσης λεπτομερής αναφορά σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας αλλά και στη χρήση νέων τεχνολογιών που θα οδηγήσουν στις μαρίνες νέας γενιάς μέσω της ανάλυσης των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
Σημειώνεται ότι τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου, την Παρασκευή, με θέμα «Cross Sea Challenges for Marinas-Setting the Scene for Collective Development and Growth», το οποίο παρακολούθησαν περισσότεροι από 400 προσκεκλημένοι, πραγματοποιήθηκε περιήγηση σε μαρίνες του παραλιακού μετώπου της Αθήνας και οι ξένοι ειδικοί και στελέχη εταιρειών, γνώρισαν από κοντά τις δυνατότητες ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα μας.
Οι επενδύσεις στις μαρίνες
Την άμεση σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη βιωσιμότητα των μαρινών, τις επενδύσεις και τους χρόνους των παραχωρήσεων για ανάπτυξη τουριστικών λιμένων, ανέδειξε στην τοποθέτησή του ο Darren Vaux, πρόεδρος της Boating Industries Alliance Australia, ανοίγοντας τις εργασίες της τρίτης ημέρας του συνεδρίου. Σημείωσε ότι οι διαχειριστές τουριστικών λιμένων χρειάζονται μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Πιο συγκεκριμένα είπε ότι «Χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Θέλουμε να έχουμε απόδοση κεφαλαίου και αυτό προϋποθέτει να πάνε όπως είναι σχεδιασμένα. Πρέπει να επανεπενδύουμε, αλλά οι κρατικές πολιτικές είναι διαφορετικές, θέλουν απόσβεση η οποία θα φθάνει στο μηδέν στο τέλος του συμβολαίου», σημείωσε, ενώ σχολίασε ότι «οι κανονισμοί των κρατών βρίσκονται συχνά πίσω από τις εξελίξεις στην τεχνολογία και τις απαιτήσεις των καταναλωτών».
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο πάνελ ο κ. Vaux και αναφερόμενος στο θέμα των συμβάσεων παραχώρησης σημείωσε ότι επενδύοντας οι διαχειριστές τουριστικών λιμανιών επιπλέον κεφάλαια στην πορεία, θα πρέπει να λαμβάνουν παράταση της σύμβασης για 15-20 χρόνια, ενώ το μίσθωμα θα πρέπει να υπολογίζεται στο 4% έως 6% του τζίρου. «Θεωρείται το ποσό που μπορεί να πληρώσει ο επενδυτής ως μίσθιο προκειμένου να μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα και να επανεπενδύσει. Πρέπει να επανεπενδύουμε, γιατί η υποδομή χάνει την αξία της και δεν αποδίδει σταδιακά», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά την Ελλάδα, διαπίστωσε ότι χρειάζονται ιδιωτικές επενδύσεις: «Αποτελούν κοινωνικό καταλύτη αυτές οι επενδύσεις», είπε και προσέθεσε ότι «αυτές οι παράλιες περιοχές έχουν τα δικά τους πλεονεκτήματα και χρειάζονται ευέλικτο πλαίσιο, ώστε να αναπτύσσεται ο κλάδος».
Το ενδιαφέρον της Safe Harbor Marinas για επενδύσεις στην Ελλάδα αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλος του αμερικανικού ομίλου, Baxter Underwood: «Έχουμε κάνει συζητήσεις για τη Μεσόγειο και η αγορά μας “σπρώχνει” προς την περιοχή. Υπάρχουν ιδιοκτήτες μεγάλων yacht στις ΗΠΑ που θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα». Η εταιρεία του, είναι η νεότερη από τις πέντε μεγάλες που διαχειρίζονται τουριστικά λιμάνια στις ΗΠΑ. Διαθέτει 75 μαρίνες και 60.000 θέσεις πρόσδεσης. Όσον αφορά τον τρόπολειτουργίας του ομίλου, σημείωσε ότι ιδιοκτήτες είναι 170 οικογένειες, καθώς και διάφορα ταμεία και ενώσεις. Τα τελευταία χρόνια, προσέθεσε, η Safe Harbor Marinasέχει διαθέσει 1 δισ. δολάρια για εξαγορές και το τμήμα εξαγορών αναλαμβάνει να τρέξει αγορές ενός ή και δύο τουριστικών λιμένων τον μήνα.
Ο γενικός γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης Γιώργος Τζιάλλας επεσήμανε ότι η Ελλάδα είναι ένας κόμβος στον παγκόσμιο τουρισμό: «Με σκληρή δουλειά και συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, φέραμε 32 εκατ. τουρίστες», είπε . Αναφορικά με τα τουριστικά λιμάνια, επεσήμανε ότι η χώρα διαθέτει στρατηγική για την ανάπτυξη των λιμένων και των παράλιων περιοχών: «Προωθούμε τη συνεργασία και την ανάπτυξη, δίνουμε κίνητρα, θέλουμε μεγαλύτερες μαρίνες», τόνισε από το βήμα του συνεδρίου.
«Προσπαθούμε να προσελκύσουμε τον ιδιωτικό τομέα, είμαστε πρωτόγνωρα γρήγοροι για τα ελληνικά δεδομένα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας. Ακόμα, έκανε λόγο για την αθηναϊκή ριβιέρα και την προσπάθεια που γίνεται να ανοίξει το παραθαλάσσιο μέτωπο και τόνισε ότι σε λίγους μήνες θα ξεκινήσουν τα έργα στο τεράστιο project του Ελληνικού. Το άνοιγμα όμως του παραθαλάσσιου μετώπου, ανέφερε κατά τη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε, αποτελεί στόχος και για άλλες πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, η Πάτρα και το Ηράκλειο. Τέλος, σχολιάζοντας τον παράγοντα «γραφειοκρατία», ανέφερε ότι στο υπουργείο Τουρισμού έχει μειωθεί και ότι η έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων γίνεται με ταχύ ρυθμό.
Για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα μας στην ανάπτυξη των μαρινών μίλησε ο Γιώργος Στεργιούλης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Enterprise Greece. «Οι μαρίνες», υπογράμμισε, «είναι κάτι διαφορετικό από τα ξενοδοχεία. Είναι πιο συνεργατική η διαδικασία, πρέπει να πας σε κάθε νησί. Έχουν υψηλότερη ευαισθησία σε σχέση με άλλα τουριστικά προϊόντα. Δεν έχουμε φτάσει στο επίπεδο που θέλουμε στην αδειοδότηση. Πρέπει να πείσουμε πρώτα τον εαυτό μας ότι μπορούμε να προσελκύσουμε υψηλές ξένες επενδύσεις. Πρέπει να ανοίξουμε το μυαλό μας και τις πόρτες στις επενδύσεις. Το Enterprise Greece προσπαθεί να δημιουργήσει ένα one-stop shop που να περιλαμβάνει τις υπηρεσίες για όλα, τις άδειες, τις προδιαγραφές, το leasing».
Από την πλευρά του ο Άρης Ξενόφος, πρόεδρος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, έκανε αναφορά στον διαγωνισμό παραχώρησης της Μαρίνας Αλίμου και της Μαρίνας Χίου. «Ο φορέας διαχειρίζεται τη μαρίνα Αλίμου, μια από τις μεγαλύτερες της Ν.Α. Μεσογείου», ανέφερε κατά την εισήγησή του. Χαρακτήρισε τον Άλιμο κορυφαία προτεραιότητα, αφού είναι ένα τουριστικό λιμάνι με 1.200 θέσεις πρόσδεσης και αποτελεί ταυτόχρονα κομμάτι του αστικού ιστού της Αθήνας.
«Αποτελεί πύλη μεταξύ Αιγαίου και Μεσογείου. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου θα είμαστε σε θέση να λάβουμε τις προτάσεις των επενδυτών για τη μαρίνα Αλίμου», ανέφερε και προσέθεσε ότι εφτά κοινοπραξίες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον (Έλληνες και ξένοι επενδυτές). Για τη Χίο είπε ότι διαθέτει 200 θέσεις πρόσδεσης και ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην τουρκική ακτογραμμή. «Μπορεί να είναι ανταγωνιστική», σημείωσε. Για τη Χίο το ΤΑΙΠΕΔ αναμένει κατάθεση προτάσεων από τα ενδιαφερόμενα επενδυτικά σχήματα μέχρι το τέλος του προσεχούς Δεκεμβρίου.
Eπίσης με την τοποθέτηση του προέδρου της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος Σταύρου Κατσικάδη για την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να αναθεωρήσει τον νόμο για το ΦΠΑ στα εμπορικά τουριστικά σκάφη που κινούνται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, ξεκίνησε η συζήτηση στο δεύτερο πάνελ του συνεδρίου. Τονίστηκαν οι δυνατότητες επιβεβαίωσης και στη συνέχεια επιβολής ΦΠΑ μέσω δορυφόρου. Επισημάνθηκε ότι οι δορυφόροι είναι μια πτυχή της προσέγγισης αυτού του θέματος και η ποιότητα αυτών των συστημάτων αποτελεί μια τεχνική πρόκληση, ενώ ταυτόχρονα το ζήτημα αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για καλή συνεργασία με τις εθνικές αρχές.
