Καμμένος – Τσίπρας: Δύο ταξίδια με… αγάπη στη Ρωσία

Μια παλιά ρωσική παροιμία λέει: «А дело бывало – и коза волка съедала». Στα ελληνικά μεταφράζεται ως εξής:

«Συνέβη – μια κατσίκα έφαγε έναν λύκο».

O πολυμαθής Νίκος Κοτζιάς, άλλοτε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, θα ξέρει καλά αυτό το απόφθεγμα, μιας και στην περίπτωση της σύγκρουσής του με τον Πάνο Καμμένο και της παραίτησής του ισχύει στο ακέραιο.

Ουδέποτε μπορούσε να φανταστεί ότι αυτός, ως αρχιτέκτονας της συμφωνίας των Πρεσπών, θα θυσιαστεί για χάρη του «πολέμιου» της κυβερνητικής γραμμής για το Ονοματολογικό. Και σίγουρα ο Πάνος Καμμένος, στο ταξίδι που θα κάνει στη Μόσχα, μία ημέρα μετά την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, θα μάθει από πρώτο χέρι ότι μπορούν να αντιστραφούν οι ρόλοι. Ακόμη και λύκος να είσαι, πάντα θα υπάρχει μια κατσίκα που μπορεί να σε φάει.

Το ταξίδι του υπουργού Αμυνας στις 29 Οκτωβρίου είναι επί της ουσίας το άνοιγμα των θυρών της Μόσχας για να υποδεχθεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν τον Αλέξη Τσίπρα στις 7 Δεκεμβρίου. Επειτα από τη μεγάλη κρίση που πέρασαν οι ελληνορωσικές σχέσεις, η Αθήνα επιχειρεί νέα προσέγγιση θέλοντας να αναδείξει και πάλι την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.

Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι και η Μόσχα βλέπει με καλό μάτι τα δύο ταξίδια των Καμμένου και Τσίπρα, διότι ουδέποτε η ρωσική κυβέρνηση επεδίωξε οριστικό «σχίσμα» με τη «φίλη» Ελλάδα.

Ωστόσο, είναι φανερό ότι γίνεται προσπάθεια να στοχοποιηθεί ο προσφάτως παραιτηθείς υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Ηδη από τις πρώτες ώρες της αποχώρησής του από την κυβέρνηση, από το Μέγαρο Μαξίμου διέρρεε ότι ο Πρωθυπουργός ήταν από τον Ιούλιο ενοχλημένος με τον Νίκο Κοτζιά εξαιτίας της διαχείρισης του ζητήματος που προέκυψε με τη Ρωσία, τις απελάσεις διπλωματών και τις πολύ σκληρές ανακοινώσεις του ΥΠΕΞ.

Υπενθυμίζεται ότι στις 10 Αυγούστου το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, απαντώντας στις απελάσεις διπλωματών, είχε αναφέρει: «Η ρωσική κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα έχει δικά της συμφέροντα και κριτήρια στη διεθνή πολιτική». Παράλληλα ο Κοτζιάς σε τηλεοπτική συνέντευξή του είχε πει με νόημα: «Η εποχή που θεωρούνταν διπλωματία το να κάνεις την κότα πέρασε. Αυτή είναι μια διπλωματία για κοτέτσι και όχι για εξωτερική πολιτική».

Στο Μέγαρο Μαξίμου χρέωναν στον πρώην υπουργό την κλιμάκωση της έντασης στις ελληνορωσικές σχέσεις και κυρίως την απόφαση για απέλαση ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα. Ωστόσο, κύκλοι του Νίκου Κοτζιά ανέφεραν στα «ΝΕΑ» ότι «η απόφαση για απέλαση των διπλωματών με την κατηγορία της υπόγειας προσπάθειας επηρεασμού αξιωματούχων κατά της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ είχε δοθεί απευθείας από τον Πρωθυπουργό.

Δεν είναι απελάσεις του Κοτζιά αλλά του Τσίπρα» έλεγαν με νόημα.

Από κυβερνητικούς κύκλους τονιζόταν τις προηγούμενες ημέρες ότι η αποχώρηση Κοτζιά από το ΥΠΕΞ διευκολύνει τις προσπάθειες του Αλέξη Τσίπρα για συμφιλίωση και αποκατάσταση των ελληνορωσικών σχέσεων. Οι ίδιοι κύκλοι ανέφεραν ότι «για τη Μόσχα ο Νίκος Κοτζιάς ήταν βαρίδι και η αποχώρησή του θα λειτουργήσει θετικά στις διαβουλεύσεις που θα έχει ο Τσίπρας με τον Πούτιν».

Ωστόσο, όσα έχουν συμβεί τις τελευταίες ημέρες στο «τρίγωνο των Βερμούδων», δηλαδή στο τρίγωνο Τσίπρα – Κοτζιά – Καμμένου, εγείρουν σοβαρά ερωτήματα ως προς το πώς θα υπάρξει βελτίωση των σχέσεων Αθήνας – Μόσχας. Διπλωματικές πηγές αναρωτιούνται τι ακριβώς μπορεί να συζητήσει ο Πάνος Καμμένος στη Ρωσία, από τη στιγμή που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα έδινε γην και ύδωρ τους Αμερικανούς. Στη συνάντηση που είχε με τον Τζέιμς Μάτις ο έλληνας υπουργός Αμυνας είχε προτείνει την υπογραφή βαλκανικής αμυντικής συμφωνίας και τη δημιουργία ενός τόξου σταθερότητας με σκοπό «την αναχαίτιση της ρωσικής διείσδυσης στα Βαλκάνια».

Διπλωμάτες στην Αθήνα αναρωτιόνταν για την υποδοχή που θα έχει ο Πάνος Καμμένος από τους ρώσους αξιωματούχους έπειτα από τις δηλώσεις αυτές στην Ουάσιγκτον, ωστόσο τόνιζαν και μία ακόμη παράμετρο που μπλέκει περισσότερο το κουβάρι: «Η άποψη του Πάνου Καμμένου για τη συμφωνία των Πρεσπών ταυτίζεται απόλυτα με αυτήν της Μόσχας. Και οι δύο πλευρές τη θεωρούν άκυρη και κάνουν τα πάντα για να την τορπιλίσουν.

Μήπως λοιπόν ξεχαστεί η… αμερικανική περιπέτεια του υπουργού και η Μόσχα τον υποδεχθεί εν χορδαίς και οργάνω;». To σίγουρο είναι ότι στο πλαίσιο της επιχείρησης αποδόμησης του Νίκου Κοτζιά από το Μέγαρο Μαξίμου, κυβερνητικοί παράγοντες εμφανίζονται «ανακουφισμένοι» με την απουσία του πρώην υπουργού από τη διπλωματική αποστολή.

Η δεύτερη προσπάθεια… κατάληψης των Χειμερινών Ανακτόρων από τον Αλέξη Τσίπρα γίνεται με εντελώς διαφορετικούς όρους. Την πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ πόνταρε στο «ξανθό γένος» για τη σωτηρία από τους δανειστές, εκείνο το εφιαλτικό εξάμηνο του 2015. Οι υπουργοί περίμεναν δισεκατομμύρια ρούβλια στο… αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος ως προκαταβολή για τα μεγάλα ενεργειακά projects που σχεδίαζαν από κοινού Ελλάδα και Ρωσία. Τα λεφτά δεν ήρθαν ποτέ, ο Πούτιν «πάγωσε» τις ελπίδες της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ για βοήθεια από τη Μόσχα κι έκτοτε οι σχέσεις έμειναν σε τυπικό διπλωματικό επίπεδο. Ισως ο μόνος που είχε παράπονο από τις ψυχρές σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας ήταν ο Πάνος Καμμένος, ο οποίος μέχρι πέρυσι ονειρευόταν τη θέση του αρχηγού σε ένα «ρωσικό κόμμα» που ποτέ δεν έγινε.

Τώρα ο Πρωθυπουργός θα μεταβεί στη Μόσχα – πιθανότατα και με την ιδιότητα του υπουργού Εξωτερικών, εάν δεν έχει μεσολαβήσει κάποια αλλαγή έως τις 7 Δεκεμβρίου – σε ένα περιβάλλον καχυποψίας αλλά και διάθεσης επαναπροσέγγισης. Εκτός από την προσπάθεια να επουλωθούν οι πληγές που άνοιξαν μέσα στο καλοκαίρι, με αφορμή τον ρόλο της Ρωσίας γύρω από τη συμφωνία των Πρεσπών, υπάρχουν πολλά ανοικτά θέματα που θα συζητηθούν. Και σε οικονομικό – επιχειρηματικό επίπεδο, αλλά και σε ό,τι αφορά τον αμυντικό τομέα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη τη ρωσική πρωτεύουσα έχουν επισκεφτεί απεσταλμένοι της ελληνικής κυβέρνησης για να διαμορφώσουν την ατζέντα των διαβουλεύσεων.

Λέγεται μάλιστα ότι όλες οι συνεννοήσεις με τους ρώσους διπλωμάτες έγιναν ερήμην του υπουργείου Εξωτερικών.

Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», στο επίκεντρο των συναντήσεων Καμμένου στη Μόσχα θα περιλαμβάνονται τα εξοπλιστικά. Κυρίως συμφωνίες για θέματα συντήρησης ρωσικών αμυντικών συστημάτων που διαθέτει η Ελλάδα. Οπως πολεμικό υλικό για τους S-300 καθώς και για τα αντιαεροπορικά TOR – M1.

Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα ξεδιπλώσουν μια βεντάλια θεμάτων οικονομικού ενδιαφέροντος, κυρίως την ενίσχυση των σχέσεων στο εμπόριο και τη ναυτιλία, αλλά και τη δυνατότητα περαιτέρω διευκολύνσεων (π.χ. με τις βίζες) για την αύξηση του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία προς την Ελλάδα. Τα περιθώρια σε εμπορικό επίπεδο είναι περιορισμένα λόγω της συνέχισης του εμπάργκο, ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχουν οι ανακοινώσεις για τα κοινά ενεργειακά σχέδια. Η Μόσχα δεν έχει εγκαταλείψει παλαιότερους σχεδιασμούς για αγωγούς που θα περνούν από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, αν και το θέμα αυτό έχει «παγώσει» εδώ και καιρό.

Σε πολιτικό επίπεδο, ασφαλώς η συμφωνία των Πρεσπών θα βρίσκεται στο κύριο μενού. Ο Πούτιν έχει εκφράσει ξεκάθαρα την αντίθεσή του κι έχει κάνει τα πάντα για να την εμποδίσει. Το γεγονός ότι το ραντεβού γίνεται σε μια χρονική περίοδο όπου τα πάντα θα είναι ανοικτά, κι ενδεχομένως οι εξελίξεις στην ΠΓΔΜ ραγδαίες, καθιστά ιδιαίτερα σημαντικές τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν στη Μόσχα.