Το «πρόγραμμα Λυκαβηττός: το παρόν και το μέλλον του αστικού δάσους της Αθήνας», που παρουσιάστηκε το μεσημέρι της Τρίτης 16 Οκτωβρίου περιλαμβάνει άμεσες παρεμβάσεις αλλά και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, με στόχο την αναζωογόνηση και αναβάθμιση του λόφου.
«Ο λόφος του Λυκαβηττού έχει μια ξεχωριστή σημασία για την Αθήνα. Αν η Ακρόπολη είναι το παγκόσμιο σύμβολο της πόλης, ο Λυκαβηττός είναι το σύμβολο των Αθηναίων για την πόλη τους. Ο Λυκαβηττός διαμορφώθηκε ως αστικό πάρκο ως τις αρχές του 20ου αιώνα σε συνδυασμό με τους άλλους πράσινους λόφους της κεντρικής Αθήνας. Είναι ένας σημαντικός πνεύμονας πρασίνου για τους κατοίκους και ταυτόχρονα πόλος έλξης για τους επισκέπτες της πόλης, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Η αναζωογόνηση του Λυκαβηττού και των εγκαταστάσεων του καθώς και η ανάδειξη τους σε αθηναϊκό τοπόσημο είναι για εμάς μια μεγάλη προτεραιότητα» ανέφερε στην ομιλία του ο δήμαρχος Αθηναίων, κ. Γιώργος Καμίνης, συμπληρώνοντας ότι «για αυτό και ξεκινήσαμε ένα πολυδιάστατο εγχείρημα για τον εμπλουτισμό και τη διαφύλαξή του, έναν οδικό χάρτη για τη διαχείριση και την περιβαλλοντική, πολιτιστική, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση του λόφου. Μέσα από μια μοναδική – για τα ελληνικά δεδομένα- συνεργασία ανάμεσα στους χώρους παραγωγής της γνώσης, δηλαδή τα Πανεπιστήμια, τις υπηρεσίες του δήμου και τους φορείς της πόλης, διαμορφώσαμε ένα ολοκληρωμένο και φιλόδοξο σχέδιο για το μέλλον του Λυκαβηττού».
Τα έργα, η δημοπράτηση των οποίων αναμένεται να ξεκινήσει στο τέλος του χρόνου, αφορούν τη βελτίωση υφιστάμενων υποδομών ώστε να συμβάλουν στην αντιπλημμυρική προστασία του λόφου, ενώ θα αποτυπώσουν το στίγμα της νέας ταυτότητας του Λυκαβηττού.
Πιο αναλυτικά αφορούν αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα σε περιοχή του επιβαρυμένου πρανούς της ΝΑ πλευράς, πάνω από τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, έργο το οποίο κρίνεται ως το πλέον επείγον από τα έργα προστασίας για τη θωράκιση του λόφου. Πρόκειται για πιλοτικό έργο καθώς θα εφαρμοστούν ήπιες νέες τεχνικές ενίσχυσης και φύτευσης των πρανών με βιολογικά γεωσύνθετα υφάσματα. Η εφαρμογή αποτελεί σύγχρονη ορθή πρακτική ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των διαβρωμένων πρανών, έχει άμεσα αποτελέσματα και θα μπορεί να επαναληφθεί σε άλλες περιοχές ή λόφους.
Ταυτόχρονα θα ξηλωθεί η άσφαλτος και θα αντικατασταθεί με ειδικό υδατοπερατό υλικό, ενώ αναμένεται να γίνει καθαρισμός του λόφου στα δύσβατα σημεία, όπως επιλεκτικός κλαδοκαθαρισμός των πευκώνων και απομάκρυνση ιστών των νεκρών κάκτων στις χαράδρες, εγχείρημα, όπως λένε οι ειδικοί, εξαιρετικά δύσκολο.
Την ίδια ώρα, συνεργεία θα αποκαταστήσουν μιας σημαντικού μήκους πεζοπορικής διαδρομής 3 χιλιομέτρων, η οποία θα σηματοδοτήσει την αρχή των επισκευαστικών παρεμβάσεων στα υφιστάμενα στοιχεία του λόφου. Το έργο αυτό περιλαμβάνει την αποκατάσταση τμημάτων μονοπατιών και επιμέρους εργασίες, όπως επιφανειακά συλλεκτήρια αυλάκια, κορμοδέματα και καταφράξεις όπου απαιτούνται για τη διατήρησή τους.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο αστικών υποδομών και τεχνικών έργων κ. Γιώργο Χ. Αποστολόπουλο, ο προϋπολογισμός των παραπάνω έργων ανέρχεται στα 3 εκατομμύρια ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του δήμου.
Τέλος, θα επαναλειτουργήσει το παλαιό αναψυκτήριο, «Πράσινη Τέντα», το οποίο λειτουργούσε ως το 2003. Ο δήμος Αθηναίων έχει εκπονήσει την απαιτούμενη μελέτη και επίκειται, άμεσα, ανοιχτός δημόσιος διαγωνισμός για την αναζήτηση πλειοδότη που θα αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία της. Επίσης, για το «πέτρινο περίπτερο» ή «Αποσπερίτη», με τα φυσικά μπαλκόνια στον πευκώνα του λόφου, πρόκειται να αναζητηθούν ενδιαφερόμενοι για την ανάληψη της λειτουργίας του.
Επίσης, η ειδική σύμβουλος του δημάρχου Αθηναίων, κυρία Μαρία Καλτσά, που παρουσίασε τους κύριους άξονες δράσης του προγράμματος, αναφέρθηκε και σε επιμέρους προτάσεις του Προγράμματος «Λυκαβηττός» για ένα βιώσιμο μέλλον στο λόφο όπως η δημιουργία διαβαθμισμένων ζωνών πρόσβασης στον λόφο, ώστε να αναδειχθεί και να προστατευθεί η χλωρίδα και η πανίδα του και έλεγχος της πρόσβασης και στάθμευσης των οχημάτων περιμετρικά και εντός του λόφου, ώστε ο Λυκαβηττός να γίνει εύκολα προσβάσιμος. Μάλιστα, διερευνάται η δυνατότητα εξυπηρέτησης του λόφου είτε με μικρά ηλεκτρικά λεωφορεία δημόσιας συγκοινωνίας, είτε με εναέρια σύνδεση με cable car διαρκούς κίνησης από τον σταθμό του μετρό «Ευαγγελισμός» και τελικό προορισμό τον χώρο του θεάτρου, ώστε να διασφαλιστεί η δραστική μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου.
Από την πλευρά της η αντιδήμαρχος πρασίνου, αστικής ανθεκτικότητας και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, κυρία Ελένη Μυριβήλη σημείωσε «Είμαστε περήφανοι για την πολυεπίπεδη συνεργασία του “Προγράμματος Λυκαβηττός” και για το μεστό και πλούσιο περιεχόμενο που προέκυψε. Μαζέψαμε και μελετήσαμε τα απαραίτητα δεδομένα, θέσαμε αρχές και προτεραιότητες με γνώμονα τις ανάγκες του αύριο και προτείναμε λύσεις, έτσι ώστε ο Λυκαβηττός που όλοι αγαπάμε να αποκτήσει ένα πλαίσιο διαχείρισης αντάξιο της σημασίας του για την πόλη μας. Η Αθήνα διαθέτει στρατηγική ανθεκτικότητας για το 2030 και είναι σε θέση να προσεγγίζει συνεκτικά, να αξιολογεί και να διαχειρίζεται ορθά τους σημαντικούς της πόρους όπως είναι οι μεγάλοι χώροι πρασίνου».
Το «Πρόγραμμα Λυκαβηττός» ξεκίνησε στα τέλη του 2016 με τη συνεργασία του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και την Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για την εκπόνηση ενός πρωτότυπου ερευνητικού έργου, με στόχο την ανάπτυξη της στρατηγικής προσέγγισης, καθώς και ολοκληρωμένων προτάσεων για παρεμβάσεις που θα ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις ανάγκες του Λυκαβηττού. Το έργο των δύο Πανεπιστημίων υποστηρίχθηκε με χορηγίες από το κοινωφελές Ίδρυμα Σ. Λάτση και το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.
Η καθηγήτρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου κυρία Μαρία Παπαφωτίου τόνισε ότι «βασικός γνώμονας είναι η προστασία του λόφου από τον ανθρώπινο παράγοντα με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας και της χλωρίδας του αστικού δάσους».
Από την πλευρά του ο επίκουρος καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Θάνος Παγώνης, τόνισε ότι «Ο λόφος του Λυκαβηττού είναι αστικό δάσος, χώρος αναψυχής και ψυχαγωγίας για τον άνθρωπο και για τον λόγο αυτό πρέπει να βρεθούν οι απαραίτητες ισορροπίες προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, με πιθανότατη την έξωση του αυτοκινήτου και την εξεύρεση εναλλακτικών μέσων πρόσβασης».
Το Πρόγραμμα Λυκαβηττός θα λειτουργήσει ως καταστατικός χάρτης για όλες τις επεμβάσεις και ως βάση για τη διαχειριστική μελέτη του λόφου, στο πλαίσιο των συμβατικών υποχρεώσεων των τοπικών αρχών για τη διαχείριση μεγάλων χώρων πρασίνου.
