Στην «κόψη του ξυραφιού» φαίνεται πως είναι η πολιτική σκηνή των Σκοπίων, με το θερμόμετρο να χτυπά «κόκκινο» εν αναμονή των εξελίξεων για τις συνταγματικές αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ.
Μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα θα φανεί αν η γειτονική χώρα θα προχωρήσει επικυρώνοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών ή θα οδηγηθεί σε εκλογές αβεβαιότητας. Ο Ζόραν Ζάεφ παίζει τα τελευταία του χαρτιά για να πείσει τη σκοπιανή Βουλή να ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα, κάτι που πάντως είναι δύσκολο την παρούσα χρονική στιγμή.
Μετά το αποτυχημένο για τον πρωθυπουργό δημοψήφισμα έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες εκείνες που καθιστούν εξαιρετικά αμφίβολη την πλειοψηφία των 80+1 βουλευτών που χρειάζεται η κυβέρνησή του. Ο ίδιος απαριθμεί πλέον 72 βουλευτές οι οποίοι είναι πρόθυμοι να ψηφίσουν υπέρ της συνταγματικής αναθεώρησης, ωστόσο δεν αρκούν. Υπό τις συνθήκες αυτές, «ποντάρει» σε βουλευτές της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Τα περιθώρια για τον ίδιο πάντως έχουν στενέψει, με το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στη γείτονα να έχει καθοριστική συμβολή, καθώς αποθαρρύνει ακόμη και βουλευτές οι οποίοι ήταν επί της αρχής θετικοί για την ψήφιση της συνταγματικής αναθεώρησης.
Στο πλαίσιο αυτό, σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους κινήθηκε ο ηγέτης του VMRO-DPMNE, Κρίστιαν Μίτσκοσκι, ο οποίος εξαπέλυσε νέα σφοδρή επίθεση κατά του Ζάεφ, κατηγορώντας τον μάλιστα ότι εκβιάζει βουλευτές της αντιπολίτευσης για να ψηφίσουν υπέρ των συνταγματικών αλλαγών, και δηλώνοντας πως «δεν σέβεται τη βούληση των πολιτών».
Με ανοιχτή επιστολή του προς τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, ο Μίτσκοσκι υποστήριξε ότι «η συμφωνία με την οποία ο Ζάεφ θέλει να προδώσει το κράτος και το λαό είναι η τελευταία αποτυχημένη προσπάθεια για να σώσει την καριέρα του και να ξεφύγει από την ευθύνη για όλα τα σκάνδαλα».
«Αυτό δεν θα περάσει. Με την απόρριψη της πρότασης που κατέθεσα, ο Ζάεφ και η κυβέρνηση έδειξαν ότι φοβούνται ελεύθερες, δίκαιες και δημοκρατικές εκλογές, γιατί ξέρουν ότι στις εκλογές θα είναι μόνοι τους και θα υποστούν βαριά ήττα, όπως στο δημοψήφισμα» υποστήριξε ο ίδιος.
Αφόρητη πίεση της Δύσης
Με δεδομένες τις ρευστές ισορροπίες, οι φανερές ή υπόγειες πιέσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών κλιμακώνονται όσο πλησιάζουμε στην καταληκτική ημερομηνία -η 10η Οκτωβρίου- που έχει ορίσει ο Ζάεφ πριν ανακοινώσει τις οριστικές του αποφάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Επίτροπος Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γιοχάνες Χαν, ζητά από τα μέλη της Βουλής των Σκοπίων να προχωρήσουν γρήγορα στις απαραίτητες συνταγματικές αλλαγές για την αλλαγή του ονόματος, προειδοποιώντας ταυτόχρονα να μην προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές.
Σε δηλώσεις του που δημοσιεύονται στο αυριανό φύλλο της αυστριακής εφημερίδας Der Standard, υπάρχουν αναφορές για απειλές κατά βουλευτών του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE που αποκλίνουν από την κομματική γραμμή και θέλουν να υποστηρίξουν την κυβέρνηση στην Βουλή. Μέλη του κόμματος που τάχθηκαν κατά της γραμμής του αρχηγού του κόμματος υπέστησαν γι αυτό κυρώσεις, όπως για παράδειγμα ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του κόμματος, ο οποίος απολύθηκε, αναφέρει.
Όπως τονίζει ο Ευρωπαίος Επίτροπος, αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο για ένα κόμμα που έχει την απαίτηση να είναι φιλοευρωπαϊκό και δημοκρατικό, και ο ίδιος ελπίζει τώρα σε μία διαδικασία διαλόγου, «γιατί η ευρωατλαντική ολοκλήρωση, που τώρα έχει πλησιάσει επιτέλους πολύ κοντά στην επίτευξή της με την λύση της διαφοράς για την ονομασία, αναφέρεται ως στόχος και από το VMRO-DPMNE. Όμως αυτό το κόμμα θα πρέπει να ενεργήσει ανάλογα και να καταστήσει δυνατή την έγκριση της Συμφωνίας. Όλα τα άλλα είναι αναξιόπιστα».
Ο Γιοχάνες Χαν ζητά από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης «να εγκαταλείψει την καταστροφική στάση του και να θέσει το συμφέρον της χώρας και των πολιτών της υπεράνω των κομματικών του συμφερόντων». Κατά την άποψή του, η Συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Ελλάδα για την αλλαγή του ονόματος είναι τόσο σημαντική γιατί ανοίγει και πάλι τον δρόμο για την ευρωατλαντική ολοκλήρωση.
«Επιπλέον, δίνει το μήνυμα σε ολόκληρη την περιοχή, ότι είναι εφικτή η λύση, ακόμη και σε διαφορές που υπήρχαν επί δεκαετίες και ως εκ τούτου πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς καθυστέρηση από τη Βουλή η υλοποίηση της αλλαγής του ονόματος» σημειώνει.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος παρατηρεί ότι το δημοψήφισμα είχε καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα, εκείνο που μετρά είναι, όπως σημειώνει, η αναμφισβήτητη ετυμηγορία υπέρ της Συμφωνίας, με ένα ποσοστό-ρεκόρ 94% με το οποίο οι πολίτες υπερψήφισαν την αλλαγή του ονόματος, το κάλεσμα για μποϋκοτάρισμα, το οποίο ζήτησαν μερικοί στο VMRO, δείχνει έλλειψη δημοκρατικής ωριμότητας.
Ο ίδιος απευθύνει σαφή προειδοποίηση να μην υπάρξουν πρόωρες εκλογές, καθώς, όπως αναφέρει, σίγουρα θα προξενούσαν καθυστέρηση στην εφαρμογή και επικύρωση της Συμφωνίας, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «αμφιβάλω επίσης, εάν, με ουσιαστικές καθυστερήσεις, η ελληνική κυβέρνηση θα ήταν ακόμη σε θέση να περάσει στην Βουλή την Συμφωνία για το όνομα».
Επίσης, κατά την άποψή του, δεν είναι καθόλου σίγουρο, ότι οι πρόωρες εκλογές θα έφερναν στην κυβέρνηση την επιθυμητή πλειοψηφία των δύο τρίτων, που σημαίνει, ότι τώρα υπάρχει η συγκυρία και θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η μοναδική ευκαιρία, διαφορετικά θα μπορούσε να χαθεί για πολύ καιρό ή και για πάντα, η προοπτική της ένταξης.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται κι ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος τόνισε πως «δεν υπάρχει εναλλακτική οδός. Δεν υπάρχει σχέδιο Β για την ένταξη (της ΠΓΔΜ) στο ΝΑΤΟ χωρίς συμφωνία με την Ελλάδα για το όνομα».
«Πιστεύω σθεναρά πως σε ό,τι αφορά την ένταξη της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποφασιστεί από την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο. Εναπόκειται στους δημοκρατικά εκλεγμένους θεσμούς αυτής της χώρας να αποφασίσουν πώς θα προχωρήσουν» ανέφερε ο κ. Στόλτενμπεργκ και πρόσθεσε πως «εάν αποφασίσουν να εφαρμόσουν τη συμφωνία για το όνομα με την Ελλάδα, τότε είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε τη χώρα αυτή ως το 30ό μέλος μας».
