Αγωνία για τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ

Σπανίως οι εκλογές στο μέσον της προεδρικής θητείας για την ανανέωση του Κογκρέσου είχαν τόση σημασία όση έχουν οι εφετινές που θα πραγματοποιηθούν στις 6 Νοεμβρίου. Οχι μόνο οι Αμερικανοί αλλά και ολόκληρος ο κόσμος περιμένει με αγωνία το αποτέλεσμα και, κυρίως, αν η Γερουσία και η Βουλή των Αντιπροσώπων, που σήμερα ελέγχονται από τους Ρεπουμπλικανούς, θα περάσουν στα χέρια των Δημοκρατικών.

Οπως υποδηλώνει το όνομά τους, οι εκλογές στο μέσον της προεδρικής θητείας (midterm elections) είναι οι εκλογές που διοργανώνονται ακριβώς στο μέσον της τετραετούς θητείας του προέδρου. Στις εκλογές αυτές δεν ανανεώνεται μόνο το (ομοσπονδιακό) Κογκρέσο, αλλά και οι αιρετοί σε πολλά πόστα, τόσο σε πολιτειακό όσο και σε τοπικό επίπεδο, από δημάρχους μέχρι σερίφηδες,

Το Κογκρέσο ανανεώνεται και μαζί με τις προεδρικές εκλογές, το οποίο σημαίνει ότι ανανεώνεται μέσω εκλογών κάθε δύο χρόνια. Οσον αφορά τη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι βουλευτές εκλέγονται για διετή θητεία, γι’ αυτό κάθε φορά ανανεώνεται το σύνολο των 435 εδρών της. Οσον αφορά τη Γερουσία, οι γερουσιαστές εκλέγονται για εξαετή θητεία, γι’ αυτό σε κάθε εκλογική αναμέτρηση (ανά δύο χρόνια) ανανεώνεται περίπου το ένα τρίτο των 100 εδρών της – εφέτος τον Νοέμβριο θα ανανεωθούν οι 35 έδρες της Γερουσίας. Επίσης, θα ανανεωθούν οι κυβερνήτες 39 πολιτειών.

Ολα αυτά προβλέπονται από το αμερικανικό Σύνταγμα. Το σκεπτικό της ύπαρξης εκλογών στο μέσον της προεδρικής θητείας είναι για να προσφέρει στους ψηφοφόρους την ευκαιρία να ζυγίσουν τις επιδόσεις του προέδρου – στην προκειμένη περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ – και, ανάλογα με το αν είναι ικανοποιημένοι ή όχι, να αλλάξουν τις ισορροπίες στο Κογκρέσο υπέρ του ή κατά.

Αν και οι προεδρικές εκλογές την πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου κάθε τέσσερα χρόνια είναι πολύ πιο προβεβλημένες, έχουν υπάρξει εκλογές στο μέσον της προεδρικής θητείας (πάντα την πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου, δύο χρόνια μετά τις προεδρικές) που έχουν αλλάξει ριζικά το πολιτικό σκηνικό. Ενα τέτοιο παράδειγμα ήταν οι εκλογές στο μέσον της προεδρικής θητείας του 2010 που έφεραν πρώτη φορά στο Κογκρέσο το ακροδεξιό λαϊκιστικό Κίνημα του Τσαγιού (Tea Party) –  κατά κάποιον τρόπο προπομπό του Τραμπ, ο οποίος έξι χρόνια αργότερα εξελέγη στον Λευκό Οίκο έχοντας επαινέσει επανειλημμένως το Κίνημα του Τσαγιού στην προεκλογική του εκστρατεία. Εξίσου ιστορικές αναμένονται και οι εφετινές εκλογές.

Στη σημερινή Γερουσία οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν τις 51 από τις 100 έδρες και στη Βουλή των Αντιπροσώπων τις 235 από τις 435 έδρες. Οι εκλογές του Νοεμβρίου αναμένεται να πάρουν την πλειοψηφία από τους Ρεπουμπλικανούς και να τη χαρίσουν στους Δημοκρατικούς το οποίο, αν συμβεί, θα δυσκολέψει τον πρόεδρο Τραμπ, καθώς θα αδυνατεί πλέον να περνάει τις πολιτικές του από το Κογκρέσο.

«Οι εκλογές σε πολιτειακό και τοπικό επίπεδο περνούν συχνά απαρατήρητες, ακόμη και εντός των ΗΠΑ» έγραψε η «Washington Post». «Ομως οι κυβερνήτες και οι βουλευτές της πολιτειακής Βουλής έχουν σημαντική εξουσία, όπως και οι δήμαρχοι των μεγάλων πόλεων. Οι νόμοι που περνούν για τους κατοίκους της περιφέρειάς τους διαφέρουν σημαντικά από περιφέρεια σε περιφέρεια και ενίοτε λειτουργούν σαν τεστ για πολλές πολιτικές. Αλλά το κυριότερο είναι ότι, σε πολλές πολιτείες, η πολιτειακή Βουλή είναι υπεύθυνη για να επαναχαράσσει τις εκλογικές περιφέρειες των εδρών τής (σ.σ. ομοσπονδιακής) Βουλής των Αντιπροσώπων».

Οι εφετινές εκλογές του Νοεμβρίου θα καθορίσουν ποιο κόμμα θα ελέγχει πολλές από τις πολιτειακές Βουλές όταν οι εκλογικές περιφέρειες θα επαναχαραχθούν το 2020, καθώς και ποιου κόμματος θα είναι ο κυβερνήτης, ο οποίος έχει δικαίωμα βέτο στην επαναχάραξη των εκλογικών περιφερειών. Ανάλογα με το πώς θα επαναχαραχθεί κάθε εκλογική περιφέρεια μπορεί να καθορίσει το αν μια πολιτεία θα στείλει στη Βουλή των Αντιπροσώπων περισσότερους Ρεπουμπλικανούς ή  Δημοκρατικούς βουλευτές.

Οι εκλογικές περιφέρειες επαναχαράσσονται κάθε 10 χρόνια. Η επόμενη φορά είναι μετά το 2020, όταν η νέα απογραφή (που επίσης πραγματοποιείται κάθε 10 χρόνια) θα επικαιροποιήσει πού ζουν οι Αμερικανοί και κάθε πολιτεία θα αλλάξει τις εκλογικές της περιφέρειες για να αντικατοπτρίζουν τη νέα πραγματικότητα. Οι εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων θα πραγματοποιηθούν με βάση τις νέες εκλογικές περιφέρειες από το 2022 και για 10 χρόνια.