Η «μάχη» για την ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης μαίνεται εδώ και μήνες, με την έκβαση να παραμένει αβέβαιη. Αν και το νησί αναμένεται να… βγει από την πρίζα το 2020, η κυβέρνηση δεν έχει βρει ακόμη λύση στο διπλό πρόβλημα που έχει ανακύψει.
Αφενός πρέπει να ξεμπλοκάρει το έργο της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης του νησιού με την Αττική, το οποίο έχει μπλέξει στους… δαιδαλώδεις διαδρόμους της Κομισιόν και δεν διαφαίνεται να είναι έτοιμο πριν από το 2025.
Αφετέρου, πρέπει να αναζητηθεί τρόπος να ηλεκτροδοτείται η Κρήτη μετά το 2020 (και ως την ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης), καθώς τότε θα διακοπεί, ή θα περιοριστεί, η λειτουργία των περισσότερων μονάδων της ΔΕΗ στο νησί για περιβαλλοντικούς λόγους (αυστηρά ευρωπαϊκά όρια εκπομπών ρύπων). Η μικρή ηλεκτρική διασύνδεση με την Πελοπόννησο, η οποία αναμένεται ότι θα λειτουργεί το πρώτο εξάμηνο του 2020, δεν θα είναι ικανή να αντικαταστήσει τη χαμένη ισχύ των μονάδων της ΔΕΗ και δεν θα επαρκεί για να καλύψει το σύνολο της αυξανόμενης ζήτησης στο νησί.
Πάντως, η υπόθεση της Κρήτης αναζωπύρωσε, ή προσέλκυσε, το ενδιαφέρον επενδυτών, εγχώριων και ξένων, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα παρουσίασαν στη διοίκηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και σε ανώτατα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) τις προτάσεις τους για την επίλυση του άμεσου προβλήματος που αναμένεται να ανακύψει με την επάρκεια του ηλεκτρικού εφοδιασμού του νησιού μετά το 2020. Αν και με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, είχαν ένα κοινό σημείο, τη χρήση LNG (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο) ως καυσίμου για την παραγωγή ρεύματος.
Πριν από μία εβδομάδα, το κατώφλι της ΡΑΕ πέρασαν εκπρόσωποι της αζερικής Socar και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, επαναφέροντας ουσιαστικά μια πρόταση που είχε υποβληθεί προ διετίας από τον ελληνικό ενεργειακό όμιλο, όταν το πρόβλημα για το νησί δεν ήταν ακόμη στο… κόκκινο.
Το πρότζεκτ περιλαμβάνει μεταφορά της «Ηρων Ι» (μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση φυσικού αερίου και ελαφρού πετρελαίου diesel) από τη Βοιωτία, όπου βρίσκεται σήμερα, στον Αθερινόλακκο Κρήτης, δίπλα από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις της ΔΕΗ.
Το φυσικό αέριο
Παράλληλα, προβλέπει τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για την τροφοδοσία της μονάδας με φυσικό αέριο (LNG) ως καύσιμο. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκε από τη Socar η πανομοιότυπη εγκατάσταση που διαχειρίζεται η αζερική εταιρεία στη Μάλτα, η οποία σε μικρότερη κλίμακα μπορεί να λειτουργήσει στην Κρήτη, στο πλαίσιο ενδεχόμενης συνεργασίας με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για την κάλυψη των ενεργειακών ελλειμμάτων του νησιού. Στο σχέδιο προτείνεται εγκατάσταση πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης αερίου, η οποία θα ανεφοδιάζεται από μικρό ή μεσαίου μεγέθους πλοίο μεταφοράς LNG.
Η υλοποίηση του έργου έχει εκτιμηθεί ότι μπορεί να μειώσει στο μισό το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη. Παράλληλα, εισάγει στο νησί ένα ακόμα καύσιμο, το οποίο θα μπορεί, μετά την ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης με την Αττική, οπότε οι μονάδες θα μπουν για ασφάλεια σε ψυχρή εφεδρεία, να χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανία, στη βιοτεχνία, στα ξενοδοχεία κ.ά. Οπως αναφέρει στο «Βήμα» στέλεχος της ΡΑΕ, το κόστος για την κατασκευή των απαιτούμενων έργων του λιμανιού και των υπολοίπων υποδομών εκτιμάται σε περίπου 30 εκατ. ευρώ και για τη μεταφορά του «Ηρωνα» (με παράλληλη αύξηση της αποδοτικότητας και της ισχύος του) σε 70 εκατ. ευρώ. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια υπολογίζεται ότι θα κοστίζει περίπου 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σημαντικά φθηνότερη από τα 180-200 ευρώ που φτάνει η τιμή της σήμερα, λόγω του ακριβού ντίζελ και μαζούτ που καίνε οι υφιστάμενες μονάδες της Κρήτης.
Οι Καταριανοί
Το προτεινόμενο έργο μαζί με όσες μονάδες της ΔΕΗ συνεχίσουν να λειτουργούν το 2020, τα αιολικά πάρκα και τη λειτουργία της μικρής διασύνδεσης θα μπορεί να καλύπτει το σύνολο των ενεργειακών αναγκών του νησιού. Παράλληλα, στη ΡΑΕ βρέθηκε τελευταία και εκπρόσωπος κρατικής εταιρείας του Κατάρ, ο οποίος έχει εμφανιστεί και στο παρελθόν να διεκδικεί για λογαριασμό του εμιράτου και άλλες ενεργειακές υποδομές στη χώρα μας, προτείνοντας, σε πρώτη φάση, τη μεταφορά στο νησί ενός πλοίου στο οποίο θα λειτουργεί σταθμός αεριοποίησης LNG και παραγωγής ρεύματος.
Στέλεχος του Ρυθμιστή αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το σχέδιο που μας παρουσιάστηκε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί… φαραωνικό, από αυτά που συνηθίζει το Κατάρ». Οπως επισημαίνει, η πρόταση περιλαμβάνει και πλάνο εγκατάστασης μόνιμης μονάδας παραγωγής αργότερα.
