Σημαντική υποχώρηση παρουσίασε ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις 101,3 μονάδες, (από 105,3 τον Ιούλιο). Σύμφωνα με έρευνα οικονομικής συγκυρίας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα κυρίως της έντονης επιδείνωσης των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία και τις κατασκευές, ενώ αντίθετα η καταναλωτική εμπιστοσύνη κινείται ανοδικά. Καθοδική πορεία του οικονομικού κλίματος καταγράφεται και γενικότερα στην Ευρώπη, αν και λιγότερο έντονα.

Η μέτρηση του δείκτη, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, είναι η πρώτη μετά την έξοδο της χώρας από το τρίτο πρόγραμμα στήριξης, εξέλιξη που βεβαίως έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα παρά συνδέεται με συγκεκριμένες και απτές αλλαγές στην οικονομική πολιτική. Η επιδείνωση, πάντως, έχει τομεακά και επιχειρηματικά χαρακτηριστικά, καθώς η βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποδηλώνει ότι, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, η έξοδος από το πρόγραμμα συμβάλει στη βελτίωση των προσδοκιών των νοικοκυριών. Στην πλευρά των βιομηχανικών επιχειρήσεων, δύο παράγοντες τείνουν να επιβαρύνουν τις προοπτικές.

Στο εξωτερικό περιβάλλον, εμφανίζονται κίνδυνοι από την επιβράδυνση της ζήτησης, κυρίως λόγω της απόσυρσης μέτρων νομισματικής πολιτικής, και από τους περιορισμούς που εγείρονται στο διεθνές εμπόριο από πολιτικές προστατευτισμού. Στο εσωτερικό πλαίσιο, ή έξοδος από το τελευταίο πρόγραμμα δεν έχει, επί του παρόντος, συνοδευτεί από βελτίωση των όρων πρόσβασης στις διεθνείς αγορές και μείωση του κόστους χρηματοδότησης για τον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Συνολικά πάντως, η εξέλιξη του δείκτη τους τελευταίους μήνες αφενός είναι συμβατή με την επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας και ειδικότερα την εξέλιξη του ΑΕΠ στα επίσημα στατιστικά στοιχεία και, αφετέρου, αντανακλά τις επιμέρους αβεβαιότητες για τις εξελίξεις στην οικονομία.

Αναλυτικότερα:
– στη βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση βελτιώνεται ελαφρά, όπως και το ισοζύγιο στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες, με τον δείκτη όμως στις εκτιμήσεις για τα αποθέματα να φανερώνει διόγκωσή τους.
– στις κατασκευές, οι προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώνονται, ενώ εκείνες για την απασχόληση επιδεινώνονται σημαντικά.
– στο λιανικό εμπόριο, οι θετικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις περιορίζονται, αντίθετα με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους, με τον δείκτη του ύψους των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται.
– στις υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων ενισχύονται, όπως και οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση, αλλά οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της επιδεινώνονται.
– στην καταναλωτική εμπιστοσύνη οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώνονται οριακά, ενώ οι αντίστοιχες για την οικονομική κατάσταση της χώρας, οι προβλέψεις για την πορεία της ανεργίας, αλλά και η πρόθεση για αποταμίευση βελτιώνονται.

Επιδείνωση στο οικονομικό κλίμα στην Ευρωζώνη και την ΕΕ

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Σεπτέμβριο επιδεινώνεται τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Ιούλιο, στην ΕΕ (κατά -1 μον., από 111,3 στις 112,3 μον.) και την Ευρωζώνη (κατά -1,2 μον., από 110,9 στις 112,1) μονάδες.

Συγκεκριμένα, στην Ευρωζώνη, οι σχετικοί δείκτες μειώνονται τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Ιούλιο στη βιομηχανία (-1,1), τις υπηρεσίες (-0,7) και την καταναλωτική εμπιστοσύνη (-3,5), ενώ αυξάνονται στο λιανικό εμπόριο (+2,4) και τις κατασκευές (+2,9).

Σε επίπεδο των μεγαλύτερων χωρών, ο δείκτης καταγράφει σχετική σταθερότητα στην Γερμανία (+0,3) και την Ολλανδία (-0,4), ενώ επιδεινώνεται στην Ιταλία (-1,0) και την Ισπανία (-2,2) και κυρίως στην Γαλλία (-3,2).

Στην ΕΕ, οι επιδεινούμενες προσδοκίες τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Ιούλιο είναι το αποτέλεσμα της επιδείνωσης των δεικτών στη βιομηχανία (-1,3) και κυρίως στην καταναλωτική εμπιστοσύνη (-3,5). Στο λιανικό εμπόριο (+2,4) και τις κατασκευές (+1,8) καταγράφεται άνοδος προσδοκιών και στις υπηρεσίες σταθερότητα στο σχετικό δείκτη (+0,0).