Τα ρίσκα από ενδεχόμενη άρση των capital controls στις αναλήψεις

Με επιφυλακτικότητα υποδέχθηκαν οι διοικήσεις των τραπεζών την αποκάλυψη του σχεδιασμού της κυβέρνησης από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο για πλήρη άρση των περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών τις επόμενες ημέρες.

Μπορεί το μέτρο να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών, ωστόσο, όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, ύστερα από μια τέτοια απόφαση τα περιθώρια για λάθη στους κυβερνητικούς χειρισμούς, που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν το οικονομικό κλίμα, θα είναι… μηδενικά.

«Εάν απελευθερωθούν πλήρως οι αναλήψεις σε φυσική μορφή στο σύνολο των 130 δισ. ευρώ που βρίσκεται σήμερα σε τραπεζικούς λογαριασμούς, οι κίνδυνοι για τη ρευστότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος αναπόφευκτα θα αυξηθούν» τονίζει στέλεχος συστημικού ομίλου.

Και αυτό διότι, σύμφωνα με τον ίδιο, «κάθε κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης για μετρητά θα πρέπει να ικανοποιείται άμεσα, δημιουργώντας πρόβλημα στις τράπεζες. Τόσο διότι οι διαρροές θα πρέπει να αναπληρωθούν με κάποιον τρόπο, π.χ. μέσω των αγορών ή μέσω του ELA, όσο και λόγω της αύξησης του κόστους διαχείρισης χαρτονομισμάτων».

Γενικός διευθυντής μεγάλης τράπεζας τονίζει από την πλευρά του ότι εφόσον καταργηθούν όλοι οι περιορισμοί στις αναλήψεις και από τη στιγμή που έχουμε εισέλθει σε μιαν άτυπη προεκλογική περίοδο, θα πρέπει από εδώ και στο εξής το πολιτικό σύστημα να αποφύγει πάση θυσία κινήσεις που θα επιδείνωναν την εμπιστοσύνη.

«Π.χ. μια μονομερής κατάργηση του μέτρου περικοπής των συντάξεων και μια ενδεχόμενη ρήξη της κυβέρνησης με τους εταίρους θα μείωναν την αξιοπιστία της χώρας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επιστροφή της στις αγορές και στην κανονικότητα, μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου» υπογραμμίζει σχετικά ο ίδιος.

Και προσθέτει πως εάν κάποιος περιορισμός αρθεί και στη συνέχεια λόγω των συνθηκών επανέλθει, το σοκ στο αποταμιευτικό κοινό θα είναι μεγαλύτερο ακόμα και από αυτό που υπέστη όταν αρχικώς επιβλήθηκαν τα capital controls.

Για τον λόγο αυτόν εκτιμά πως θα ήταν πιο ασφαλές, λόγω του πολιτικού περιβάλλοντος, να προκρινόταν μια αύξηση του τρέχοντος μηνιαίου ορίου στις αναλήψεις παρά η πλήρης κατάργησή του.

Σημειώνει πάντως ότι η πορεία των καταθετικών υπολοίπων τους τελευταίους μήνες είναι θετική. Συγκεκριμένα, σε σχέση με τα χαμηλά που είχαν καταγραφεί στα μέσα του 2017, οι καταθέσεις έχουν ενισχυθεί κατά 10 δισ. ευρώ, με συνεχείς εισροές νέου χρήματος, τόσο από νοικοκυριά όσο και από επιχειρήσεις.

Επιπλέον, ο μέσος όρος των μηνιαίων αναλήψεων είναι κατά τουλάχιστον 50% χαμηλότερος του ορίου των 5.000 ευρώ που ισχύει σήμερα ανά κωδικό πελάτη.

Μπορεί οι εισροές να μην έχουν φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα, με δεδομένο ότι ύστερα από τρία χρόνια capital controls μόλις το 25% των καταθέσεων που αποσύρθηκαν στο α’ εξάμηνο του 2015 έχει αναπληρωθεί, ωστόσο είναι θετικό ότι έχουν σχεδόν εξαλειφθεί οι περιπτώσεις… ψυχολογικών αναλήψεων. Αναλήψεων δηλαδή που αποδίδονται στις ανησυχίες για την ευστάθεια του συστήματος.

Σημειώνεται ότι ακόμα και αν προχωρήσει η κυβέρνηση στην απελευθέρωση των αναλήψεων μετρητών, δεν αναμένεται τουλάχιστον σε αυτή τη φάση σημαντική χαλάρωση των περιορισμών στις αποστολές εμβασμάτων στο εξωτερικό.

Πρόκειται για το τελευταίο βήμα επιστροφής του κλάδου στην κανονικότητα, το οποίο θα σηματοδοτήσει την οριστική έξοδο από τα capital controls.

Ωστόσο, ακόμη οι συνθήκες για μια τέτοια κίνηση δεν είναι ώριμες. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Οικονομικών επιθυμούν το αργότερο έως και τις αρχές του 2019 να «ξεμπερδέψουν» με όλους τους περιορισμούς.

Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία της οικονομίας, του κόστους δανεισμού δημοσίου / τραπεζών, αλλά και των καταθέσεων τους επόμενους μήνες.